**خبرگزاری مهر – گروه هنر**
دانشگاهها به عنوان مراکز آموزشی، نقش اساسی در تربیت نسل جوان متخصص در حوزههای مختلف، از جمله هنر، ایفا میکنند. در این راستا، رشتههای متنوع هنری، از جمله تئاتر، در دانشگاههای کشور به علاقهمندان آموزش داده میشود.
کیفیت آموزش تئاتر در این مراکز، تأثیر زیادی بر پرورش نیروی انسانی جوان و توانمند در هنرهای نمایشی ایران دارد. هدف این است که این نسل بتوانند مسیر تاریخسازی داشتهاند را ادامه دهند و آیندهای درخشان برای تئاتر رقم بزنند.
دانشگاه باید فضایی مناسب برای دانشجویان رشته تئاتر فراهم کند تا آنها علاوه بر تحصیل، در فعالیتهای اجرایی نیز شرکت کنند. از آنجا که یادگیری تئاتر صرفاً محدود به تئوری نیست، حضور در کارگاههای عملی لحظهای حیاتی به شمار میآید.
فعالیتهای گروهی و حضور دانشجویان در پلاتوهای دانشگاه، این امکان را فراهم میکند که آنها بتوانند دانش نظری خود را در عمل به کار گیرند و از فرصتهای آزمون و خطا بهرهمند شوند. مسئولین آموزش عالی باید با ایجاد فضاهای تخصصی، زمینه را برای تجربهگرایی در تئاتر به دانشجویان فراهم کنند.
یکی از مهمترین بسترهای مناسب برای دانشجویان تئاتر در کشور، جشنواره تئاتر دانشگاهی ایران است. این جشنواره طی سالهای گذشته فضایی را برای شکوفایی استعدادهای جوان فراهم کرده و به تئاتر ایران نشاط جدیدی بخشیده است.
سوالات متعددی در مورد کیفیت آموزش تئاتر در دانشگاهها وجود دارد. بررسی این موضوع نیازمند همکاری کارشناسان و صاحبنظران در زمینه آسیبشناسی است. جشنواره تئاتر دانشگاهی به عنوان یکی از مهمترین رویدادهای تئاتر دانشجویی، بر اثرگذاری قابل توجهی در سطح ملی و بینالمللی شناخته میشود.
این رویداد به دانشجویان رشتههای مختلف هنری این امکان را میدهد که تلاشهای خود را در زمینه نمایش هنر به نمایش بگذارند و خلاقیتهای نسل جوان را به شکل مطلوبی معرفی کنند.
برگزاری جشنواره در دورههای مختلف، توسط جهاد دانشگاهی و بعداً وزارت علوم، همواره با موفقیتهایی همراه بوده، اما در دو دهه اخیر، این جشنواره با چالشهای متعددی از جمله انتخاب دبیر و تأمین مالی مواجه شده است.
متأسفانه، وزارت علوم در این مدت معمولاً بهایی به این رویداد نداده و در تسهیل برگزاری آن توفیق چندانی نداشته است. چالشهای موجود سبب شده که این جشنواره در چند سال اخیر برگزار نشود و آخرین دوره آن با تأخیر و تحت ریاست مجتبی جدی به وقوع پیوست. علیرغم اعلام اهمیت این جشنواره از سوی مسئولین، اقدام مؤثری در مسیر اجرای آن صورت نگرفته است.در پی نگرانیها درباره وضعیت جشنواره تئاتر دانشگاهی ایران، گروه هنر خبرگزاری مهر جلساتی را برای بررسی ضرورت برگزاری این رویداد مهم تئاتری برگزار کرده است. اولین جلسه این سلسله نشستها به موضوع جشنواره اختصاص داشت و با حضور دانشجویان از دانشگاههای مختلف برگزار گردید. افرا افروز، دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی و دبیر جشنواره مونولوگ دانشگاه هنر، مینا سلطانآبادی، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران و مسئول مرکز تئاتر تجربی، نهال اکرمی، دانشجوی دکترا و عضو مرکز تئاتر تجربی، شقایق پروین، دانشجوی ادبیات نمایشی دانشگاه پارس و دبیر جشنواره تئاتر دانشگاه پارس و حامد مصباح، دبیر کانون تئاتر دانشگاه صنعتی شریف، در این نشست حضور داشتند.
دانشجویان در این نشست به تبادل نظر درباره وضعیت تئاتر دانشجویی و اهمیت برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی پرداختند.
نهال اکرمی در این نشست با اشاره به تجربه خود از جشنوارههای قبل، بر لزوم برگزاری این رویداد تاکید کرد و گفت: «جشنواره تئاتر دانشگاهی در دوران حضور من افتی را تجربه کرد، اما هنوز هم کارهای قابل دفاعی در آن حضور داشتند.»
حامد مصباح نیز به اهمیت این جشنواره برای دانشجویان دانشگاههای فنی پرداخت و افزود: «این جشنواره فرصتی برای نمایش فعالیتهای تئاتری و شناخت نقاط ضعف و قوت ما است.»
شقایق پروین نیز برگزاری جشنواره را ضروری دانست و به نیاز به تصمیمگیری مستقل دانشجویان در این زمینه اشاره کرد.
افرا افروز با بیان اهمیت نام این جشنواره به عنوان جشنواره تئاتر دانشجویی، تصریح کرد که این رویداد عرصهای برای جمع شدن دانشجویان و بیان سبکهای مختلف تئاتری است.
این نشست با امید به احیای جشنواره تئاتر دانشگاهی و توجه به نظرات دانشجویی ادامه خواهد یافت.در گزارشهای اخیر از جشنواره تئاتر «تجربه» و جشنواره «مونولوگ» مشخص شده است که دانشجویان به دنبال فضایی برای فعالیت و رقابت در کنار هم هستند. با این حال، فقدان چنین بستری به وضوح حس میشود. هر یک از این جشنوارهها رویکرد خاص خود را دارند و به همین دلیل، بسیاری از دانشجویان قادر به دستیابی به نتایج مطلوب و جذب مخاطبان وسیعتری نیستند. این وضعیت ممکن است به نوعی ناامیدی در دانشجویان منجر شود و آنها را به سمت جستجو برای فرصتهای جدید، حتی خارج از دانشگاه، سوق دهد. لذا، برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی به عنوان یک ضرورت حس میشود تا بتواند این تنوع و فعالیتها را در بر بگیرد.
اما سوال اساسی این است که جشنواره تئاتر دانشگاهی چگونه میتواند برگزار شود. در سالهای اخیر، دانشجویان تلاش زیادی کردهاند تا در غیاب بسترهای رسمی، راهکارهایی پیدا کنند و از این روند نهراسند. به اعتقاد کارشناسان، ضروری است که برنامهریزی بهروزی برای برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی داشته باشیم.
شقایق پروین، یکی از دانشجویان فعال در این زمینه، به اهمیت برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی اشاره کرده و تأکید نمود که باید دانشجویان در تصمیمگیریهای این جشنواره نقش داشته باشند. او همچنین خطاب به این نکته اشاره کرد که جشنواره تئاتر دانشگاهی باید نماینده تمام دانشگاههای کشور باشد و به تنوع دانشجویان احترام بگذارد.
مینا سلطانآبادی نیز به نیاز به بازنگری در جشنواره تئاتر دانشگاهی اشاره کرد و گفت که در سالهای اخیر، جریانهای مختلف داخل دانشگاهها بیشتر مورد توجه قرار گرفتهاند و این جشنواره باید این جریانها را به رسمیت بشناسد.
نهال اکرمی به تفاوتهای میان جشنواره «دانشگاهی» و «دانشجویی» اشاره کرد و گفت که نوع برگزاری و مشارکتها در هر یک از این جشنوارهها متفاوت است. او همچنین به تجربیات گذشته در برگزاری جشنواره «تجربه» اشاره کرد که به موجب آن، دبیر سابق جشنواره به «استاد مشاور» تغییر نام داده است.
در نهایت، بازگرداندن جشنواره تئاتر دانشگاهی ممکن است با چالشهایی مواجه شود و باید بررسی شود که آیا دانشجویان تصمیمگیریهایی از سوی دیگران را قبول خواهند کرد یا خیر. به نظر میرسد که لازم است در ابتدا جشنواره را با ساختاری جدید برسازیم و در آینده بر تصمیمگیریهای غیرمستقیم تأکید کمتری داشته باشیم.**دانشجویان خواهان تغییر در ساختار جشنواره تئاتر دانشگاهی**
به گزارش خبرنگار ما، دانشجویان دانشگاهها در تلاشی جدی برای تغییر نام جشنواره تئاتر از «دانشگاهی» به «دانشجویی» اقدام کردهاند. این نامگذاری به منظور بازگشت به رویهای است که در گذشته این جشنواره با عنوان «تئاتر دانشجویی» برگزار میشد.
به گفته شقایق پروین، در زمان برگزاری جشنواره توسط جهاد دانشگاهی، این عنوان بیشتر مورد استقبال قرار میگرفت، اما با انتقال مسئولیت به وزارت علوم، نام آن به جشنواره تئاتر دانشگاهی تغییر کرد. پروین اذعان داشت که در این جشنواره حضور اساتید به عنوان مشاور اهمیت دارد، اما آنها نباید تصمیمگیرندگان اصلی باشند. وی بر لزوم توجه به نظرات و ابتکارات دانشجویان تأکید کرد و خواهان تغییراتی در روش انتخاب دبیر و عوامل دیگر جشنواره شد.
افرا افروز نیز در این خصوص دیدگاهی مشابه دارد و میگوید که جشنواره باید با تیمی متشکل از دانشجویان برگزار شود، در عین حال بر لزوم حمایت مالی برای بهبود شرایط تأکید دارد. وی مطرح کرد که عدم حمایت مالی، مشکلاتی مانند محدودیت در سالنها و مخاطبان را به همراه دارد.
در چند سال اخیر، بخشی از جشنواره تئاتر فجر به دانشجویان اختصاص یافته بود، اما استقبال چندانی از آن نشد. پروین تأکید کرد که این وقفه در برگزاری جشنواره میتواند هم مزایا و هم معایبی داشته باشد و اگر منجر به بهبود کیفیت جشنواره شود، انتظارش منطقی است.
حامد مصباح نیز سؤال مهمی مطرح کرد و آن نیازهای حداقلی برای برگزاری جشنواره است. افروز به اسکان دانشجویان شهرستانی و نیاز به سالنهای مناسب اجرایی اشاره کرد و پروین افزود که ایجاد جوایز و کمکهزینه نیز از الزامات جشنواره است.
در پایان باید گفت که جشنواره تئاتر دانشگاهی در حالی با چالشهای متعددی دست و پنجه نرم میکند که وزارت علوم و همچنین وزارت ارشاد در حمایت از آن ناکام بودهاند. انتظار میرود با بازنگری در ساختار این جشنواره، شرایط بهتری برای دانشجویان تئاتری فراهم گردد.**ضرورت برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی در ایران: نظرات دانشجویان**
در سالهای اخیر، موضوع برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی در بین دانشجویان تئاتر مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. آیا دانشجویان احساس نیاز به برگزاری این جشنواره را دارند یا به دلیل کمبود اطلاعات، تمایلی به آن نشان نمیدهند؟ به گفته برخی فعالان این حوزه، جشنواره تئاتر دانشگاهی به عنوان یک رویداد دولتی نیاز به بازنگری در ساختار خود دارد.
نهال اکرمی، یکی از دانشجویان، بیان داشت که جشنوارههای تئاتر باید بهروز شده و با نظرات و نیازهای دانشجویان جدید همراستا شوند. پروین دیگر دانشجوی حاضر در بحث، به این نکته اشاره کرد که دانشجویان امروزی به روشهای سنتی پاسخ نمیدهند و همین مسئله میتواند فرصتی باشد تا جشنواره با ساختار جدیدی احیا شود.
اکرمی خاطرنشان کرد که این جشنواره به عنوان یک پلتفرم جمعی برای دانشجویان از شهرهای مختلف اهمیت دارد و حمایت مالی ضعیف آن بهتر از عدم حمایت کامل فعلی است. او همچنین تأکید کرد که برگزاری جشنواره نیازمند بازنگری در روشهای اجرایی خود است.
در ادامه، پروین ضمن انتقاد از محدودیتهایی که سالنهای دولتی و خصوصی برای دانشجویان ایجاد کردهاند، اشاره کرد که بسیاری از تئاترهای خصوصی به سمت تجاریسازی رفتهاند و به دانشجویان توجه کافی ندارند. او همچنین به عدم تعهد سالنهایی مانند تالار مولوی به دانشجویان سایر دانشگاهها اشاره کرد.
نظر دانشجویان این است که جشنواره تئاتر فجر نه تنها برای آنها سودی ندارد، بلکه فاصله زیادی بین آن و جشنوارههای دانشگاهی وجود دارد. پروین در این مورد گفت که صدای دانشجویان دانشگاههای غیرمادر کمتر شنیده میشود و مشکلات آنان کمتر مورد توجه قرار میگیرد.
با این حال، اکرمی به تجربه شخصی خود اشاره کرد و گفت که حتی به عنوان یک دانشجوی دانشگاه تهران، موفق به اجرای اثر خود در تالار مولوی نشده است. این نظرات درباره ضرورت و ساختار برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی نشاندهنده چالشها و نیازهای جدیدی است که باید به آن توجه شود.### انتقادات به جشنواره تئاتر فجر و نیاز به بازنگری در روندهای آن
در جدیدترین اظهارات مرتبط با جشنواره تئاتر فجر، خانم نادره رضایی و برخی دیگر بر اهمیت حضور دانشجویان در شورای سیاستگذاری تأکید کردند. هرچند انتقادهایی به جشنواره وارد است و بسیاری بر این باورند که فاصله زیادی میان تئاتر و اتفاقات مرتبط با آن و دانشجویان وجود دارد، رضایی اعلام کرد که تصمیم داشته فقط به منظور ایجاد فضایی برای شنیدن صدای دانشجویی در این شورا شرکت کند. او عنوان کرد که انتظار تغییر داشت اما به این نتیجه رسید که تغییرات جدی در جشنواره تئاتر فجر بعید است.
انتقادات دیگر نیز از این قبیل بود که دانشجویان به جشنواره تئاتر فجر تمایلی نشان نمیدهند و بنابراین وجود یک بخش دانشجویی در این رویداد، تنها به اتلاف زمان و هزینه منجر میشود. به اعتقاد برخی افراد، وزارت علوم باید به اهمیت تجربیات عملی دانشجویان در بستر جشنوارههای دانشگاهی توجه ویژهای داشته باشد، چرا که چنین برنامههایی میتواند به ایجاد فرصتهای استاندارد برای اجراهای دانشجویی کمک کند.
در این میان، پروین، یکی از فعالان تئاتر، بر لزوم ورود دیدگاههای جدید و خلاقیتهای دانشجویان تأکید نمود و اظهار داشت که نسل جدید میتواند تحولی در تئاتر ایران ایجاد کند. او خواستار بازنگری در رویکردهای کنونی شد.
مصباح، دانشجوی رشته مهندسی و مدیریت، نیز به لزوم برگزاری مجدد جشنواره تئاتر دانشگاهی اشاره کرد و گفت که در ابتدا باید این رویداد برگزار شود و سپس به بهبود شرایط و ساختار آن فکر کرد. او همچنین اعتقاد داشت که برگزاری جشنواره، به رغم وجود چالشها، به مراتب بهتر از عدم برگزاری آن است.
در نهایت، برخی از حضار به اهمیت نظارت و بررسی دقیق تر جشنوارههای تئاتری دانشگاهی برای استمرار این رویدادها پرداختند و ابراز امیدواری کردند که با برگزاری مجدد این جشنواره، شرایط بهتری برای دانشجویان فراهم شود.
