به گزارش خبردونی و به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، در یک مراسم بزرگداشت، سخنرانان بر ویژگیهای متمایز مرحوم سیروس پرهام تاکید کردند، که با دقت علمی و تعهد به حفظ فرهنگ ملی شناخته میشود. آنها او را به عنوان فردی تأثیرگذار که میراث فرهنگی ایران را غنی کرده و الگویی برای پژوهشگران آینده قرار داده است، معرفی کردند.
**دقت و مسئولیتپذیری مرحوم پرهام؛ ارثی ماندگار**
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این رویداد عنوان کرد که احترام به شخصیتهای علمی، بخشی از وظایف نهادها و سازمانها در راستای پاسداشت سرمایههای انسانی است. به همین دلیل در زمان حیات او، مراسمی برای بزرگداشتش برگزار شد و سالن اجتماعات کتابخانه ملی به نام او نامگذاری شد.
غلامرضا امیرخانی با اشاره به جلسات ارزیابی اسناد در دهه 80 و حضور استادان برجسته از جمله سیروس پرهام، بر دقت و حوصله قابل توجه او تأکید کرد و افزود که این ویژگی در طول زندگیاش حفظ شد. وی به نقش کلیدی مرحوم پرهام در چاپ نفیس شاهنامه بایسنقری در اوایل دهه 50 اشاره کرد و از او به عنوان یک دارایی فرهنگی یاد کرد.
وی ادامه داد: پرهام پس از شناسایی نیاز به مکانی برای نگهداری اسناد، پایهگذار آرشیو ملی ایران بوده و شجاعت او در انتشار کتاب انقلاب اسلامی ایران نیز نمونهای از تعهد علمیاش محسوب میشود.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی در پایان ابراز امیدواری کرد که سازمان تحت تأثیر پایهگذاریهای بزرگان همچون مرحوم پرهام، همچنان خدمتگزار فرهنگ ایران باشد.
**تعهد بیبدیل پرهام در تاسیس سازمان اسناد ملی**
کاوه بیات، تاریخنگار و مترجم، در این مراسم به تأثیرگذاری بنیادی مرحوم پرهام در توسعه برنامههای فرهنگی و اداری کشور اشاره کرد. او توضیح داد که این تلاشها عموماً گروهی بوده، اما در مواردی به ویژه به ویژگیهای شخصی پرهام وابسته بوده است.
وی به تأسیس سازمان اسناد ملی اشاره کرد و افزود که این نهاد به منظور حل مشکلات تراکم اسناد ایجاد شد و با حضور پرهام و مشاوره کارشناسان خارجی چهره تاریخی به خود گرفت. در مدت 10 سال ریاست او، بستر شناسایی مجموعههای شخصی و استخدام نیروی متخصص فراهم شد.
بیات در ادامه به اهمیت پرهام در پروژه فرهنگی «سیری در هنر ایران» اشاره کرد و گفت که این پروژه پس از سالها تلاش موفق به تحقق یافت؛ او نه تنها به انتشار متن اصلی بسنده نکرد، بلکه با افزودن دو جلد پیوست، اثری ماندگار خلق کرد.
این پژوهشگر در پایان ابراز کرد که مرحوم پرهام در طول بیش از هفت دهه نقش فعالی در تحولات فرهنگی ایران ایفا کرده و آثارش اکنون بخشی ارزشمند از میراث فرهنگی ما به شمار میرود.**شخصیت چندوجهی سیروس پرهام در عرصه نقد ادبی و تاسیس مرکز اسناد ملی**
هرمز همایونپور، مترجم و پژوهشگر، در گفتگو با خبرنگاران به بررسی شخصیت سیروس پرهام، چهره محبوب عرصه نقد ادبی و فرهنگی ایران، پرداخت. او اظهار داشت که پرهام را نمیتوان در یک چهارچوب محدود تعریف کرد. از سال ۱۳۲۹ با انتشار شعرهایش شناخته شده و پس از بازگشت از ایالات متحده، به عنوان پیشگام نقد ادبی در کشور نقش آفرینی کرد و رویکردهای تحلیلی را در این حوزه بنیاد نهاد.
همایونپور به سوابق رسانهای پرهام نیز اشاره کرد و افزود که او در دهههای ۳۰ و ۴۰ در روزنامه «ژورنال دو تهران» فعالیت کرده است، بدون اینکه عشق به روزنامهنگاری را رها کند. همچنین، نقش پرهام در پروژه «سیری در هنر ایران» و تاسیس انتشارات نیل به عنوان پایگاهی برای روشنفکران نیز مطرح شد. همایونپور خاطرنشان کرد که پرهام عشق عمیقی به ایران و حافظ، و همچنین همسر خود داشت که بر مسیر زندگی فرهنگی او اثر گذاشت.
**نقش سازمان اسناد ملی در تاریخ ایران**
سیدحسن شهرستانی، پژوهشگر دین و ادبیات، در این مراسم به اهمیت اسناد و نقش بنیادی سازمان اسناد ملی اشاره کرد و گفت که نوشتههای امروز تبدیل به تاریخ آینده خواهند شد. او از تلاشهای سازمان در باز کردن درهای خود به سوی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی خبر داد و تأکید کرد که این اقدام به دانشجویان کمک کرده تا پژوهشهای ارزشمندی را انجام دهند.
شهرستانی با ستایش از خدمات پرهام در تاسیس سازمان اسناد ملی، او را از جمله شخصیتهای ماندگار در تاریخ اعلام کرد که خدماتش در نگهداری اسناد فرهنگساز ایران جاودانه خواهد بود.
**دقت و مستندسازی در آثار پرهام**
سیدرضی میری، هنرشناس و پژوهشگر فرش، در سخنانی از ارتباط نزدیکش با مرحوم پرهام گفت و عنوان کرد که علاقه پرهام به هنر فرش موجب شکلگیری دوستی عمیق آنها شده بود. وی به ویژگیهای شخصیتی پرهام تأکید کرد و گفت که او به جزئیات دقت میکرد و همیشه نگرش انتقادی به مسائل داشت.
میری افزود که پرهام به شیوهای منظم و دقیق تجربیات خود را مستند میکرد و این نگرش به نوشتن معیاری از وجود او بود. وی از تعهد پرهام به پژوهش و مستندسازی، چه در زندگی روزمره و چه در هنر، سخن گفت و او را نماد دقت در این زمینه دانست.
**عشق به تاریخ و فرهنگ ایران**
کیانوش کیانی، پژوهشگر دیگر در این مراسم، بر وجوه مختلف شخصیت سیروس پرهام تأکید کرد و او را فردی متمایز در حوزههای مختلف از جمله ترجمه، ویراستاری و نقد ادبی معرفی کرد. این احترام و توجه به شخصیت پرهام در جمعهای علمی و فرهنگی بار دیگر نشانگر تأثیر عمیق وی در تاریخ فرهنگی ایران است.**درگذشت هنرشناسی برجسته و تأثیرگذار**
یک هنرشناس، فرششناس، سندشناس و روزنامهنگار برجسته شیرازی که نزدیک به یک قرن از عمر خود را صرف توسعه تاریخ و فرهنگ ایران کرده بود، از دنیا رفت. او به عنوان فردی فرهنگدوست و با اراده به ایفای نقش در ترویج و حفظ میراث فرهنگی کشور پرداخته است.
در این خصوص، یکی از همکاران وی به تأثیرات گسترده استاد در استانداردسازی ویرایش اشاره کرد و گفت که فعالیتهای او در نشر فرانکلین سطح ویرایش در ایران را بهطور قابل ملاحظهای ارتقاء داد. در زمینه هنر فرش نیز ارتباط نزدیکی با هنرمندان مطرح داشته که تجربهها و آثار وی در این حوزه شایسته تقدیر است.
وی تأکید کرد که برای زنده نگهداشتن یاد استاد پرهام باید به ویرایش حرفهای، هنر فرش، فرهنگ و تاریخ ایران توجه ویژهای صورت گیرد و این موارد را به جهانیان معرفی کرد، تا یاد ایشان همیشه گرامی بماند.
**تجربههای ارزشمند استاد پرهام**
هایده مشایخ، پژوهشگر هنر و معماری، در مراسم یادبود خاطرنشان کرد که در پروژههای مهمی همچون چاپ سهجلدی کتاب «شکوه ایران» و ویراستاری آثار استاد حسن غفاری با او همکاری داشته است. وی تأکید کرد که استاد پرهام با وسواس و دقتی بینظیر توانسته است مقالات و تصاویر پراکنده را به شکل شایستهای جمعآوری و منتشر کند.
وی همچنین به پروژه ترجمه اثر آرتراپام پوپ اشاره کرد و گفت که استاد پرهام با تعهد و دقت علمی خود، اطلاعات را به روزرسانی کرده و کتاب را در دو جلد با تعلیقات کامل منتشر ساخت. این تلاشها نشاندهنده روحیه پژوهشی و عزم راسخ او در عرصههای علمی و هنری بود.
به دنبال این مراسم، مهناز مقدسی بیانیه انجمن ویراستاران و غلامرضا عزیزی بیانیه انجمن کتابداری و اطلاعرسانی را قرائت کردند و به خانواده مرحوم پرهام تسلیت گفتند.
این هنرشناس تأثیرگذار میراثی ارزشمند از خود به جا گذاشت که تلاشها و پژوهشهای او به نسلهای آینده انتقال خواهد یافت.
