سازمان امدادرسانی «انسانیت و شمول» اخیراً اعلام کرده است که فرآیند پاکسازی مهمات منفجر نشده در نوار غزه ممکن است بین ۲۰ تا ۳۰ سال به طول بینجامد. این سازمان این منطقه را به عنوان «میدان مین خطرناک و بدون علامت» توصیف کرده است.
به نقل از ایسنا، نیک اور، کارشناس مواد منفجره این نهاد، در گزارشی که توسط المانیتور انتشار یافته، بیان کرده است که پاکسازی کامل این منطقه غیرممکن است، زیرا تعدادی از مهمات در زیرزمین دفن شدهاند و احتمالاً نسلهای آینده باید آنها را پیدا کنند. وی تصریح کرد که حذف مهمات از سطح زمین ممکن است تا یک نسل به طول انجامد و روندی بسیار آرام پیش خواهد رفت.
اور همچنین از شروع فعالیت تیم هفت نفره این سازمان برای پیدا کردن بقایای جنگ در زیرساختهای ضروری مانند بیمارستانها و نانواییها خبر داد. وی گفت که هنوز سازمانهای امدادی مجوز کامل اسرائیل را برای آغاز پاکسازی و واردات تجهیزات لازم به دست نیاوردهاند.
این سازمان به دنبال مجوز واردات تجهیزاتی برای سوزاندن بمبها به جای انفجار آنهاست تا از احتمال استفاده مجدد جلوگیری کند. همچنین، اور بر ضرورت ایجاد یک نیروی موقت امنیتی تأکید کرده است تا به امدادگران در انجام فعالیتهای خود کمک کند.
بر اساس دادههای سازمان ملل، در نتیجه بقایای مواد منفجره ناشی از جنگ دو ساله اسرائیل علیه غزه، بیش از ۵۳ نفر جان خود را از دست داده و صدها نفر دیگر مجروح شدهاند. همچنین، دفتر رسانهای دولت در غزه اعلام کرده است که حدود ۶۵ تا ۷۰ میلیون تُن آوار و ۲۰ هزار مهمات منفجر نشده از بمبهای اسرائیلی وجود دارد که میتواند به عنوان بزرگترین فاجعه ساختمانی و انسانی تاریخ مدرن تلقی شود.
مرکز حقوق بشر غزه نیز نسبت به خطر فزاينده ناشی از دهها هزار تن مهمات ماندگار در این منطقه هشدار داده و آنها را تهدیدی جدی برای غیرنظامیان و تلاشهای بشردوستانه دانسته است. برآوردهای اولیه نشان میدهد که حدود ۲۰ هزار مهمات منفجر نشده، شامل بمبها و موشکها، در غزه باقی مانده است.
مرکز حقوق بشر همچنین خاطرنشان کرده که حجم عظیم آوار و مهمات، اوضاع را پیچیدهتر کرده و غزه را با بزرگترین فاجعه انسانی مواجه کرده است. مهمات منفجر نشده در غزه تهدیدی جدی برای آوارگانی است که به منازل خود بازمیگردند و مانع از تلاش آنها در احیای زندگی عادی میشود.
محمود بصل، سخنگوی دفاع مدنی، گفت که با تخمین ۷۱ هزار تن مواد منفجره و مهمات، خطرات زیادی در مسیر عملیات بازیابی وجود دارد و حتی یک اشتباه میتواند منجر به انفجار و آسیب به پرسنل و غیرنظامیان شود. او افزود که بیشتر این مواد در ساختمانهای مسکونی، جادهها و مناطق کشاورزی قرار دارند و هر عملیات نجات با این خطرات روبرو است.مرکز حقوق بشر غزه هشدار داد که شرایط موجود به وضعیتی خطرناک برای ساکنان تبدیل شده است. این گزارش تأکید میکند که در ماههای اخیر بارها انفجارهای ناشی از مهمات منفجر نشده در مناطق مختلف غزه ثبت شده است. جدیدترین مورد در محله زیتون شهر غزه به وقوع پیوست که طی آن، یک گلوله مدفون سه فلسطینی را در حین جمعآوری آوار کشته است. همچنین در اردوگاه پناهندگان نصیرات، انفجار مشابهی منجر به زخمی شدن چهار کارگر در خان یونس شد.
این مرکز تصریح کرد که چنین حوادثی نشاندهنده خطر همیشگی در هر گوشه از نوار غزه است. هر جایی که تحت بمباران یا حمله قرار گرفته، میتواند به یک محل خطرناک تبدیل شود، به ویژه زمانی که آوارگان به دنبال بازگشت به خانههای خود باشند یا در تلاش برای پاکسازی مکانهای آسیب دیده باشند.
بر اساس این گزارش، بقا و استفاده از مهمات منفجر نشده ناقض قوانین بشردوستانه بینالمللی، از جمله کنوانسیونهای ژنو است. این قوانین آشکارا بر ضرورت حفاظت از غیرنظامیان و ایمنسازی مناطق پرجمعیت تأکید دارند.
مرکز حقوق بشر غزه درخواست کرد که کمیتههای تخصصی بینالمللی تحت نظارت سازمان ملل تشکیل شوند تا به طور جامع مناطق نوار غزه را بررسی کنند و محلهای خطرناک این مهمات را شناسایی نمایند. همچنین نیاز به تیمهای مهندسی بینالمللی برای جمعآوری این بقایا و ایمنسازی مناطق مسکونی احساس میشود.
این مرکز بر اهمیت افشای فوری نقشههای مهمات و بمبهای کار گذاشته شده توسط مقامات اسرائیلی تأکید کرد تا امکان جابهجایی ایمن این مواد فراهم شود. همچنین به فشار بینالمللی برای بازگشایی گذرگاهها و ورود تجهیزات ضروری برای جمعآوری آوار و بازیابی اجساد اشاره نمود.
مرکز حقوق بشر همچنین خواستار ایجاد یک برنامه ملی جامع برای مدیریت آوار با همکاری نهادهای بینالمللی است و بر ضرورت توجه به این وضعیت فاجعهبار تأکید کرد. این نهاد تأکید نمود که حفاظت از غیرنظامیان پس از جنگ به اندازه حفاظت از آنان در زمان وقوع آن اهمیت دارد و بار مسئولیت پایان دادن به این وضعیت انسانی بر دوش جامعه بینالمللی است.
