به گزارش خبرآنلاین، در پی افزایش تنشها و درگیریهای نظامی در اطراف میدانهای نفتی حضرموت، اتحاد قبایل حضرموت و مقامات محلی از امضای توافقنامهای برای کاهش تنشها در تاریخ ۳ دسامبر در المکلا خبر دادهاند. این توافق با نظارت یک هیئت سعودی و کمیتهای متشکل از شیوخ و رهبران محلی به اجرا درآمد.
طبق گزارشها، این توافق به توقف فوری هرگونه تشدید تنش نظامی و رسانهای تأکید کرده و همچنین مستلزم عقبنشینی نیروهای قبیلهای و استقرار مجدد آنها در فاصله یک کیلومتری از شرکت نفتی پترو مسیله است. هدف این توافق، تجمیع نیروهای حفاظت از حضرموت با نیروهای امنیتی شرکتهای نفتی زیر یک فرماندهی واحد به منظور افزایش امنیت تأسیسات نفتی و حفاظت از منابع ملی است. همچنین تأکید شده که کارکنان باید به محلهای کاری خود بازگردند و تولید نفت بهطور مداوم ادامه یابد.
این بیانیه در شرایطی صادر شده که هفته گذشته شاهد تنشهای شدید در مناطقی از حضرموت بودیم، جایی که جنگجویان قبیلهای به مقابله با تلاشهای شورای انتقالی جنوب برای کنترل منطقه پرداختند.
با این حال، علیرغم اعلام آتشبس، آرامش در منطقه شکننده بهنظر میرسد. گروههای مسلح مختلف، هر کدام وابستگیها و اهداف خاص خود را دارند و هنوز در استان فعال هستند. آینده منطقه حضرموت و نفت موجود در آن همچنان نامعلوم باقی مانده است.
همزمان با تلاشها برای کاهش تنش، اعلامیههای سیاسی و نظامی نیز به توجیه عملیاتهای اخیر در حضرموت پرداخته و نیروهای عقبنشینیشده را بهعنوان تهدید امنیتی معرفی کردهاند. سرهنگ محمد النقیب، سخنگوی نیروهای جنوبی، عملیات جدید موسوم به “آینده روشن” را به جهت تأمین امنیت معرفی کرده و شورای انتقالی جنوب، مناطق سیئون و دره صحرا را بهعنوان نقاط استراتژیک توصیف کرده است.
از سوی دیگر، رسانههای وابسته به حزب اصلاح، به انتقاد از گروههای طرفدار امارات پرداخته و آنها را به غارت متهم کردهاند. در این راستا، ماهر الشامی، روزنامهنگار و فعال حقوق بشر، وضعیت کنونی حضرموت را نشانهای از درگیریهای جاری عربستان و امارات بر سر منابع یمنی دانسته و به تأکید بر اهداف این درگیریها در راستای تضعیف یمن پرداخته است.
همچنین، به تازگی گزارشی از شدت گرفتن درگیریها حول فلات حضرموت و همچنین اقدامات عربستان برای کنترل تنشها منتشر شده است. بهگفته منابع، هیئتی امنیتی از عربستان بهمنظور گفتگو با مقامات محلی وارد فرودگاه الریان شده است. پیشنهادات ریاض شامل عقبنشینی نیروهای قبیلهای و استقرار نیروهای جدید بهمنظور کنترل امنیت در این ناحیه میباشد.
نتیجهگیری این تحرکات، بهنظر میرسد که کنترل منابع نفتی و یافتن یک توافق برای تقسیم نفوذ میان عربستان و امارات باشد، درحالیکه اتحاد قبیلهای با محدودیتهای بیشتری مواجه خواهد شد تا از چالشهای احتمالی جلوگیری شود.### تحلیل اثرات تحولات سیاسی در حضرموت یمن
مدیر منطقهای در حضرموت در جدیدترین اظهارات خود بر اهمیت استراتژیک این استان تاکید کرد و آن را به عنوان بزرگترین استان یمن که دارای منابع نفتی فراوان و بنادر کلیدی است، تشریح نمود. این وضعیت حضرموت را به نقطه کلیدی رقابت میان عربستان سعودی و امارات متحده عربی تبدیل کرده است.
طبق گزارشها، بخش شمالی و جنوبی حضرموت به مدت طولانی از نظر نظامی به دو بخش تقسیم شدهاند. در سال ۲۰۱۳، «عبد ربه منصور هادی» رئیسجمهور برکنار شده یمن، یک منطقه نظامی در شمال ایجاد کرد که تحت کنترل نیروهای نزدیک به حزب اصلاح قرار داشت. در عوض، منطقه جنوبی شامل نیروهای محلی از جوامع ساحلی بوده است.
تحرکات نظامی امارات در حضرموت از سال ۲۰۱۶ آغاز شد که در این سال، نیروهای ویژه حضرمی برای تامین امنیت بنادر و سواحل سازماندهی شدند. یک سال بعد، امارات از تشکیل شورای انتقالی جنوب حمایت کرد که خواستار جدایی از دولت مرکزی یمن بود و با دولت شبهنظامی ریاض در عدن درگیریهایی داشت، که شدیدترین آنها در ۲۰۱۸ رخ داد.
عربستان سعودی در تلاش برای مقابله با نفوذ امارات، در سال ۲۰۲۳ از تشکیل نیروهای جدید موسوم به «سپر میهنی اکثریت جنوبی» حمایت کرده است که هدف آنها محدود کردن دامنه نفوذ شورای انتقالی جنوب در مناطق استراتژیک است.
در همین راستا، «عدنان باوازیر»، رئیس شورای نجات جنوب در گفتگو با رسانهها اعلام کرد که افزایش درگیریها در حضرموت هر گونه تلاش برای دستیابی به صلح را پیچیدهتر میکند و نشاندهنده اراده قوی یمنیها در برابر چالشهای کنونی است.
شاهدان محلی در حضرموت ابراز ناامیدی خود را از این وضعیت اعلام کرده و معتقدند که درگیریهای موجود تنها ابزاری برای منافع قدرتهای منطقهای شده است. ثروتهای طبیعی حضرموت از جمله نفت و بنادر آن، این استان را به یک نقطه کانونی در یک رقابت بزرگتر بدل کرده است.
امارات متحده عربی با افزایش تسلط بر مناطق استراتژیک، در پی تثبیت موقعیت خود است، در حالی که عربستان سعودی نیز سعی دارد تا با کاهش نفوذ اخوانالمسلمین، بازی را به نفع حامیان خود تغییر دهد.
در نهایت، بیشترین آسیب را مردم حضرموت متحمل میشوند؛ آنها در میان رقابتهایی قرار دارند که بیش از پیش به شکلگیری تنشهای جدی دامن میزند.
