به گزارش خبرآنلاین، حمید ابوطالبی، دیپلمات سابق و مشاور رئیسجمهورهای یازدهم و دوازدهم، در یادداشتی با عنوان «فقدان نقشهی راه دیپلماتیک در جهان آنارشیک» به بررسی وضعیت دیپلماتیک ایران پرداخت. او در کانال تلگرامیاش نوشت که سخنان اخیر رئیسجمهور درباره مذاکره با ایالات متحده نشاندهندهی یک تضاد بنیادین در سیاست خارجی کشور است که شامل تمایل به صلح و همزمان رد قاطع شیوههای مرسوم مذاکره است. به گفته وی، کشور نیازمند یک استراتژی دقیق برای جلوگیری از فرسایش دیپلماتیک است.
ابوطالبی تصریح کرد که تأکید رئیسجمهور بر اینکه «ایران برای توافق آماده بود، اما ایالات متحده آن را با جنگ برهم زد» نشاندهندهی انتقال منازعه از سطح حقوقی به سطح اخلاقی و سیاسی است. این تغییر ماهیت، به گفته او، تاثیراتی اساسی دارد که شامل کاهش کارایی ابزارهای حقوقی و تکنیکی و تبدیل مذاکره به یک مسأله قدرت میشود. او افزود که تحقیر و ضعف در واژههای به کار رفته نشاندهندهی عمق بحران است.
او همچنین به این موضوع اشاره کرد که اختلافات اکنون حول نوع رابطهای است که آینده قدرت و امنیت منطقهای را شکل میدهد. رئیسجمهور تصریح کرد که هدف اصلی طرف مقابل، «کاهش مؤلفههای قدرت ایران» و «تضعیف کشور» در برابر اسرائیل است. ابوطالبی این را نشاندهندهی آن میداند که مسألهی هستهای به تنهایی نیست و به بازتعریف جایگاه ایران در موازنهی قدرت منطقهای مربوط میشود.
او توضیح داد که آمریکا مذاکرات هستهای را به موازنهی قدرت منطقهای پیوند زده است و این نشاندهندهی تغییر در رویکرد ایالات متحده به موضوع ایران و اسرائیل است. طبق گفته او، این تحولات به نوعی به «تحول استراتژی» اشاره دارد که فشارهای موجود بر ایران دیگر به منظور عدم اشاعه هستهای نیست، بلکه به هدف بازطراحی امنیت منطقهای صورت میگیرد.
ابوطالبی همچنین به پایین آمدن ظرفیت دیپلماتیک و دشواری تفکیک پرونده هستهای از موازنهی منطقهای اشاره کرد و به عواقب آن برای ایران پرداخت. او به نکتهای در سند امنیت ملی آمریکا (NSS 2025) استناد کرد که برقرار کردن رقابتهای شدید قدرتهای منطقهای در غرب آسیا را یادآور میشود و بر اهمیت فضایی که این رقابتها ایجاد میکند، تاکید کرد.
در نهایت، لیدر سیاست خارجی ایران به این واقعیت اشاره کرد که این وضع دیپلماتیک جدید، هزینههای بالایی برای کشور خواهد داشت و قدرتهای منطقهای از جمله اسرائیل و ارتشهای عربی تحت این شرایط دست بالا خواهند داشت.### تغییرات در روابط دیپلماتیک ایران
وضعیت کنونی روابط خارجی ایران به سطحی پیچیده و چالشبرانگیز رسیده است. در شرایطی که توازن سیاسی در جهان به سمت بینظمی پیش میرود، ایران با فقدان یک نقشه راه دیپلماتیک مؤثر مواجه است.
اگر این وضعیت به یک استراتژی دیپلماتیک مشخص تبدیل نشود، خطر تبدیل مواضع قاطع ایران به “تعلیق همیشگی مذاکرات” وجود دارد. این مسئله موجب میشود که ایران نهتنها از طراحی یک موازنه قوی منطقهای دور بماند، بلکه تواناییهای باقیمانده خود را نیز به حالت انفعال درآورد.
در این سناریو، نهتنها صلح شکل نمیگیرد، بلکه فشارها نیز کاهش نخواهد یافت. در عوض، فرسایش مستمر منافع ملی به نتیجهای خواهد رسید که دشمنان ایران در تلاش برای رسیدن به آن هستند:
تضعیف تواناییهای اساسی کشور و کاهش ابزارهای توافق، از طریق فشارهای ساختاری و فرسایش زمانبر.
