به گزارش خبرآنلاین، چهار کشور مسلمان با میانجیگری ایالات متحده در چارچوب توافقنامه ابراهیم که در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ در دوران ریاست جمهوری ترامپ امضا شد، به عادی‌سازی روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی پرداختند.
آذربایجان و برخی کشورهای آسیای میانه هم‌اکنون رابطه‌ای با این رژیم دارند و گسترش این توافق‌ها به آن‌ها بیشتر جنبه نمادین دارد، هرچند ممکن است به تقویت همکاری‌های اقتصادی و نظامی کمک کند.
طبق گزارش ایسنا به نقل از رویترز، این گسترش نشان‌دهنده تمایل ترامپ به ایجاد پیمان‌هایی است تا عربستان سعودی، که به عنوان یک قدرت منطقه‌ای مطرح است، را متقاعد کند تا روابط خود را با رژیم صهیونیستی از سر بگیرد، در شرایطی که جنگ در غزه ادامه دارد. عربستان بارها تأکید کرده که بدون پیشرفت در زمینه به رسمیت شناختن فلسطین، اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد.
تلفات بالای انسانی در غزه و شرایط انسانی دشوار در این منطقه، خشم کشورهای عربی را برانگیخته و کار را برای افزودن دیگر کشورها به توافقنامه‌های ابراهیم پیچیده‌تر کرده است. جنگ در غزه که به گفته مقامات بهداشت محلی جان بیش از ۶۰ هزار نفر از جمله تعدادی از زنان و کودکان را گرفته، انتقادهای فراوان جهانی به همراه داشته است.
کانادا، فرانسه و بریتانیا به تازگی اعلام کرده‌اند که قصد دارند فلسطین را به رسمیت بشناسند.
همچنین، منابع خبری گزارش داده‌اند که یکی از مسائل کلیدی در این راستا، درگیری آذربایجان با ارمنستان است و دولت ترامپ بر این باور است که توافق صلح بین این دو کشور پیش‌نیاز پیوستن آذربایجان به توافقنامه‌های ابراهیم است.
دو مقام آگاه اظهار کردند که مذاکرات با آذربایجان یکی از جدی‌ترین و ساختارمندترین گفتگوها در این زمینه در حال انجام است و ممکن است در آینده‌ای نزدیک به توافقاتی دست یابند. استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، در ماه مارس به آذربایجان سفر کرد و با رئیس جمهوری این کشور دیدار کرد. گفت‌وگوهایی برای ارزیابی تمایل کشورهای آسیای میانه به پیوستن به توافقنامه‌ها هم در حال انجام است.
وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرده که گسترش توافقنامه‌های ابراهیم یکی از اهداف اصلی ترامپ بوده و در تلاش برای جذب بیشتر کشورها به این توافق است.
دولت آذربایجان در این زمینه سکوت اختیار کرده و پاسخ کمیسیون‌های مرتبط نیز به درخواست‌های اظهار نظر بی‌جواب مانده است. پیش‌بینی می‌شود هر توافق جدید با کشورهای جدید، تغییری در توافقات پیشین نداشته باشد.
توافقنامه‌های اولیه ابراهیم که بین اسرائیل و امارات، بحرین، مراکش و سودان امضا شده بود، بر بازسازی روابط متمرکز بود. حال دور جدیدی از گسترش روابط به نظر می‌رسد که هدف آن تقویت نفوذ ایالات متحده و اسرائیل در منطقه است.
آذربایجان موقعیتی کلیدی در تجارت بین آسیای میانه و غرب دارد و سرمایه‌گذاری در منابع طبیعی این منطقه به رقابت قدرت‌های بزرگ برای نفوذ بیشتر در آن دامن زده است.ادعاهایی از پیروزی‌های کوچک در محافل سیاسی مطرح شده است. دو منبع اطلاعاتی، مراحل اولیه مذاکرات درباره آسیای میانه را توصیف کرده‌اند، در حالی که گفتگوها با آذربایجان در مراحل پیشرفته‌تری قرار دارند.
با این حال، چالش‌ها هنوز موجود است و هیچ تضمینی برای دستیابی به توافق وجود ندارد، به ویژه با کندی روند مذاکرات بین ارمنستان و آذربایجان. این دو کشور که در سال ۱۹۹۱ از اتحاد جماهیر شوروی استقلال یافتند، از اواخر دهه ۱۹۸۰ درگیر اختلافاتی بودند که ناشی از جدایی ناگورنو قره‌باغ، منطقه‌ای آذربایجانی با اکثریت جمعیت ارمنی تحت حمایت ارمنستان بوده است.
در سال ۲۰۲۳، آذربایجان کنترل قره‌باغ را به دست گرفت و این امر منجر به فرار حدود ۱۰۰ هزار ارمنی به ارمنستان شد. از آن زمان، هر دو طرف اعلام کرده‌اند که به دنبال امضای معاهده‌ای برای پایان دادن به این درگیری هستند.
ارمنستان، که دارای روابط نزدیکی با ایالات متحده است، به ویژه در دوران دولت ترامپ، در اتخاذ تدابیری که ممکن است مقامات ایروان را دچار نگرانی کند، محتاط عمل کرده است. با این حال، مقامات آمریکایی، از جمله مارکو روبیو و خود ترامپ، بر این باورند که توافق صلح بین ارمنستان و آذربایجان در دسترس است.
ترامپ به خبرنگاران گفت که “ما در آنجا جادو کردیم و این توافق بسیار نزدیک است.”