سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت روسیه، روز جمعه در یادداشتی در روزنامه «راسیسکایا گازیهتا»، به نگرانیهای فزاینده درباره فعالیتهای گروه تروریستی داعش در افغانستان اشاره کرد. وی تأکید کرد که این گروه به ویژه در مناطق شرقی و شمالی افغانستان اردوگاههای آموزشی و پایگاههای پشتیبانی دارد.
بنا بر گزارش ایرنا، شویگو افزود که دولت کابل تلاشهایی برای مبارزه با تروریسم انجام میدهد ولی به علت تحریمهای شدید غرب علیه طالبان، این تلاشها با دشواری مواجه است.
او همچنین به انتقال شبهنظامیان از سایر مناطق جهان به افغانستان اشاره کرد و هشدار داد که این موضوع وضعیت افغانستان را پیچیدهتر خواهد کرد. وی ادعا کرد که این اقدامات به ترتیب سرویسهای اطلاعاتی برخی کشورهای غربی مرتبط است که به دنبال بیثبات کردن منطقه هستند.
در ادامه، دبیر شورای امنیت روسیه بیان داشت که قدرتهای غربی با از دست دادن نفوذ خود در افغانستان به دنبال بازگرداندن زیرساختهای نظامی ناتو به منطقه هستند. شوگیو به سفرهای مکرر نمایندگان کشورهای غربی به کابل اشاره کرد و اذعان داشت که این کشورها در عین عدم تمایل به رسمیت شناختن طالبان، به دنبال نزدیک شدن به دولت جدید افغانستان هستند.
شویگو همچنین اعلام کرد که روسیه در تیرماه ۱۴۰۴ به عنوان نخستین کشور، حکومت طالبان را به رسمیت شناخت تا همکاریهای اقتصادی و امنیتی را افزایش دهد. براساس گفتههای او، کابل نیز بر اهمیت تأمین امنیت به منظور رونق فعالیتهای اقتصادی تأکید دارد.
وی افزود که کشورهای همسایه افغانستان نیز در حال تقویت روابط خود با کابل هستند و بر اهمیت توسعه پایدار افغانستان به عنوان یک کشور مستقل تأکید کردند. شویگو همچنین پیشنهاد بهبود روابط افغانستان با سازمان همکاری شانگهای را مطرح کرد.
دبیر شورای امنیت روسیه به مسئولیت کشورهای غربی در بازسازی افغانستان اشاره کرد و گفت که حدود ۹ میلیارد دلار از ذخایر افغانستان مسدود شده و غرب در حال کند کردن توسعه این کشور است. او تأکید کرد که در دوره حضور آمریکا در افغانستان، مشکلات مربوط به تولید مواد مخدر به شدت افزایش یافته و این امر یکی از پیامدهای منفی حضور نظامی این کشور در افغانستان بوده است.در سال ۱۹۹۹، تولید تریاک در افغانستان به “رکورد” ۴ هزار و ۵۶۵ تن رسید که حدود ۷۰ درصد از تریاک کل جهان را شامل میشد. در سال ۲۰۰۰، طالبان به عنوان نخستین اقدام، کشت خشخاش را در کشور ممنوع کرد و به این ترتیب سطح زیر کشت آن بیش از ۱۰ برابر کاهش یافت و تولید تریاک به ۱۸۵ تن در سال ۲۰۰۱ رسید.
به گفته دبیر شورای امنیت روسیه، در نخستین سال پس از شروع عملیات نظامی ایالات متحده، تولید تریاک در افغانستان به ۳ هزار و ۴۰۰ تن افزایش یافت و این رقم در سالهای بعدی کاهش نیافت. در سال سوم حضور نیروهای غربی، مزارع مواد مخدر در تمامی ۳۴ استان کشور مشهود بود و بخش زیادی از این تولیدات از طریق مسیری از آسیای مرکزی به روسیه صادر میشد.
در دوره دوم ریاستجمهوری باراک اوباما، حجم تولید مواد افیونی در افغانستان به بیش از ۴۳ برابر سطح قبل از ورود آمریکا رسید، تا اینکه تا سال ۲۰۱۷ به ۹ هزار تن افزایش یافت. شویگو به این نکته اشاره کرد که تولید مواد مخدر عمدتاً در استانهایی که نیروهای ناتو حضور داشتند، متمرکز بود و این پرسش را مطرح کرد که اهداف واقعی این حضور چه بوده است.
پس از به قدرت رسیدن طالبان در آوریل ۲۰۲۲، این گروه دوباره ممنوعیت کشت خشخاش و تمام فعالیتهای مرتبط با مواد مخدر را اعلام کرد. این اقدامات منجر به کاهش ۹۵ درصدی در مساحت زیر کشت خشخاش و به تولید ۳۳۳ تن تریاک در سال ۲۰۲۳ شد. به گزارش سازمان ملل، ۲۰ استان افغانستان اکنون عاری از مزارع مواد مخدر محسوب میشوند.
شویگو تصریح کرد که طالبان توانسته روند افزایش تولید و عرضه مواد مخدر در زمان حضور آمریکا را معکوس کند و از سال ۲۰۲۱، عرضه هروئین در بازار روسیه نیز کاهش یافته است. با این حال، هنوز وضعیت قاچاق مواد مخدر چالش برانگیز است، بهویژه به دلیل مصرف گسترده مواد افیونی صنعتی.
وی همچنین به کاهش تولید تریاک در سال ۲۰۲۴ و در عین حال افزایش ۷۵ درصدی کشفیات متآمفتامین در افغانستان و کشورهای مجاور اشاره کرد و تصریح کرد که مرکز تولید مواد مخدر ممکن است به “مثلث طلایی” منتقل شود که مرزهای تایلند، میانمار و لائوس در آنجا تلاقی میکند.
شویگو در پایان اظهار کرد که افغانستان هنوز کارهای زیادی برای تثبیت اوضاع دارد و روسیه آماده است تا به طالبان در این زمینه کمک کند، از جمله در حوزههای ضد تروریسم و مبارزه با قاچاق مواد مخدر. دولت روسیه امیدوار است که این هماهنگی و حمایت از کشورهای همسایه به توسعه اقتصادی افغانستان کمک کند.
