**گزارش خبری از مجمع عمومی فرهنگستان علوم**
به نقل از پایگاه اطلاعرسانی معاون اول رئیسجمهوری، محمدرضا عارف در جلسه مجمع عمومی فرهنگستان علوم تأکید کرد که دولت چهارده نیازمند مشورت و راهنماییهای اساتید معتبر فرهنگستانهای کشور است. وی همچنین از زحمات دانشمندان و اساتید در طول چهار دهه گذشته قدردانی کرد و گفت: «نظام آموزش عالی و بخشهای علمی کشور در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی مسیر موفقیتآمیزی را پیموده است.»
عارف به مشکلات اولیه نظام آموزشی بعد از انقلاب، همانند کمبود دانشجو و استاد برای پاسخگویی به نیازهای ملی اشاره کرد و اظهار داشت که با اقداماتی که صورت گرفته، کشور به یکی از مدعیان علم و فناوری تبدیل شده است. وی افزود: «نتیجه این تحولات، تدوین سند چشمانداز ۲۰ ساله کشور است که بهمنظور تعریف راهبردهای علمی، در کنار برنامههای توسعه پنجساله، تهیه شده است.»
معاون اول رئیسجمهور با اشاره به اینکه سند چشمانداز اولویتهای علمی و فناوری را تعریف کرده، ادامه داد: «با وجود اقدامات صورتگرفته، به جایگاه اول منطقه نرسیدهایم. گرچه رشد علمی کشور آرام بود، اما جهان بسیار سریعتر پیشرفت کرده است.»
عارف ادامه داد که دستاوردهای علمی فعلی مبنایی برای حرکتهای آینده در راستای بیانیه گام دوم انقلاب است. وی گفت رهبر معظم انقلاب همواره بر اهمیت توسعه فناوریها تأکید داشتهاند و دانشگاهها باید در این زمینه فعالتر باشند.
وی همچنین نگرانکننده بودن روند نرخ طلاق و اثرات تحریمها بر شرایط اقتصادی و اجتماعی را یادآور شد و از فرهنگستان علوم خواست که در حل بحرانهای مختلف مانند آب دخالت کند.
وی به وقایع جنگ ۱۲ روزه اشاره کرد و بیان داشت که این جنگ نشاندهنده ظرفیتهای علمی و فناوری کشور بود. عارف با یادآوری از توانمندیهای علمی کشور در خلال این نبرد، گفت که باید کاستیها با مشارکت دانشگاهیان جبران شود.
وی در پایان با تأکید بر مذاکره با دشمنی که به هیچ معیاری پایبند نیست، بر دشواریهای اقتصادی باور داشت و ابراز امیدواری کرد که مشکلات موجود حل شود.میرداد عارف، معاون اول رئیسجمهور، در یک نشست علمی تاکید کرد که حل چالشهای کشور با اتکا به توانمندیهای نخبگان و دانشمندان امکانپذیر است. او بیان داشت که پس از بررسیهای صورتگرفته در پی جنگ ۱۲ روزه اخیر، نتیجهگیری شده که دانشگاهها میتوانند پاسخگوی مشکلات باشند. وی افزود: اساتید و دانشگاهها باید به تغییر اوضاع و پاسخگویی به نیازهای جامعه بپردازند.
عارف همچنین به وضعیت معیشت نخبگان در بخش دولتی اشاره کرد و اعلام کرد که حقوق پرداختی به آنها در مقایسه با کشورهای همسایه و بخش خصوصی داخل کشور جالب نیست. با این حال، او از تمایل و انگیزه بالای جوانان برای کمک به کشور سخن گفت و بر لزوم اثبات قدرت ملی در برابر دشمنان تاکید کرد.
وی در ادامه به ضرورت ساماندهی اقدامات علمی نخبگان اشاره کرد و گفت که برنامهریزی و سرمایهگذاری در حوزه دانشگاهها برای جبران عقبماندگیهای فنآوری ضروری است. عارف ضمن تاکید بر اهمیت هوش مصنوعی به عنوان یک ابزار بحرانی برای توسعه، یادآور شد که کشور باید در این فناوری به سطح کشورهای پیشرفته دست یابد.
معاون اول رئیسجمهور همچنین تاکید کرد که فرهنگستانها باید به عنوان نهادهای پیشرو در هدایت علمی کشور ایفای نقش کنند و از آنها خواست تا برای حل مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی گام بردارند. او بر اصلاح نظام آموزشی و عدم دخالت دولت در امور دانشگاهها به جز در سیاستگذاریهای کلی تاکید کرد و بر ضرورت تحول در مدیریت منابع دانشگاهها برای بهینهسازی عملکرد آنها تاکید کرد.
عارف خواستار ایجاد اتاق فکرهای علمی در فرهنگستانها برای توسعه کشور شد و ضرورت آن را برای دستیابی به اهداف چشمانداز ۲۰ ساله مطرح کرد. او از فرهنگستان علوم خواست که به اجرای بیانیه گام دوم انقلاب پرداخته و برنامههای توسعه کشور را بر مبنای تفکر علمی تدوین نمایند.### ضرورت تدوین برنامه هشتم توسعه بر اساس تفکر علمی
طبق آخرین گزارشها، مقامهای دولتی خواستار تسریع در تهیه برنامه هشتم توسعه اقتصادی با تأکید بر استفاده از نظرات فرهنگستانها شدهاند. در برنامههای ششم و هفتم، این نهادها نقشی کلیدی ایفا کردند و اسناد اولیهای تهیه کردند. اما اکنون لازم است که برنامه هشتم بر مبنای دیدگاههای علمی این فرهنگستانها شکل بگیرد.
معاون اول رئیسجمهور، ضمن اشاره به اهمیت رفع ناترازیهای اقتصادی، اعلام کرد که باید از تخصصهای موجود در فرهنگستان علوم بهرهبرداری شود. او تأکید کرد که با توجه به تعیین منابع و مصارف کشور، باید به مطالبات اقتصادی مردم پاسخ مثبت داده شود، چرا که معیشت عمومی در حال حاضر اولویت اصلی دولت است.
عارف، در ادامه، وظایف فرهنگستانها را در زمینه ارتقای علمی و فناوری کشور ضروری دانست و توضیح داد که این نهادها باید رابطه بین دولت، دانشگاه و صنعت را بهبود بخشند. او به ضعف درآمدهای اختصاصی دانشگاهها اشاره کرد و این مسأله را به عنوان یکی از چالشهای جدی جامعه علمی کشور عنوان نمود که منجر به وابستگی صنعت به خارج شده است.
### تمرکز بر فناوریهای نوظهور
در ادامه، معاون اول رئیسجمهور بر لزوم تمرکز فرهنگستانها بر فناوریهای نوظهور تأکید کرد و از آنها خواست تا در این زمینه پیشگام باشند. عارف همچنین بر اهمیت جهانیسازی زبان فارسی در تولید علم تأکید کرد و خاطرنشان ساخت که این موضوع نیازمند اقدامات بیشتری فراتر از بخشنامههاست.
وی به تعامل و همافزایی در نهادهای علمی اشاره کرد و بر نقش فرهنگستانها در پایش علمی کشور تأکید ورزید. عارف اضافه کرد که ارتقای اخلاق علمی و مسئولیت اجتماعی نخبگان نیز باید تحت توجه قرار گیرد تا چالشهای موجود در حکمرانی علمی حل شود.
### آغاز اصلاحات ساختاری از وزارت جهاد کشاورزی
معاون اول رئیسجمهور در ادامه به موضوع اصلاح ساختاری اشاره کرد و تصریح کرد که این تغییرات باید از درون آغاز شود. او گفت که دولت و مجلس معمولاً در معنای واقعی اصلاحات با چالشهایی روبرو هستند و بسیاری از افراد زمانی که به منافع شخصی آنها آسیب برسد، مانع از این اصلاحات میشوند.
عارف از آغاز اصلاحات ساختاری از وزارت جهاد کشاورزی خبر داد و بر این نکته تأکید کرد که این فرایند نیاز به صبر و حوصله دارد. او همچنین خاطرنشان ساخت که هیچ فردی نباید از این اصلاحات آسیب ببیند و اصولاً بر اساس شفافیت و کارایی باید تغییرات ایجاد شود.
از دیگر ابعاد این سخنان، ارتقای سیاستهای فرهنگی ایران در نظام جهانی بود. عارف به حوادث اخیر منطقه اشاره کرد و مطرح کرد که ایرانهراسی دیگر کارساز نیست و کشور باید سیاستهای جدیدی در پیش بگیرد.
او در نهایت بر ضرورت گسترش تعاملات علمی بینالمللی و عدالت علمی تأکید کرد و به قطع روابط علمی کشور با نهادهای بینالمللی اشاره کرد. او متذکر شد که برای شرکت در کنفرانسها باید شرایط بهتری فراهم گردد تا نخبگان بتوانند در فعالیتهای بینالمللی فعال باشند.**ضرورت ارتباط علمی با جهان در گفتوگوی معاون اول رئیسجمهور**
معاون اول رئیسجمهور در سخنانی به اهمیت ارتباطات علمی بین ایران و سایر کشورها اشاره کرد و تصریح نمود که عدم این ارتباط میتواند به ضرر کشور بینجامد. عارف مطرح کرد که آیا امروزه امکان قطع ارتباط با دنیای علمی وجود دارد و افزود که این موضوع میتواند ضررهای زیادی به همراه داشته باشد.
**ایجاد فضایی برای نخبگان و جوانان**
وی تاکید کرد که جامعه جوان و پرانرژی ایران تواناییهای بالایی دارد و به موفقیت دختران تیم ملی فوتسال در بازیهای آسیایی اشاره کرد. همچنین در المپیاد فناوری پارک علمی و فناوری پردیس، نزدیک به 10 هزار نفر از جوانان و نوجوانان ایرانی در بین 12 هزار شرکتکننده داخلی و خارجی حضور داشتند. عارف بیان کرد که این واقعیت مایه افتخار است و لازم است به نیازهای این نسل پاسخ داده شود.
معاون اول رئیسجمهور با بیان اینکه فقط تقدیر از نخبگان کافی نیست، اظهار داشت فلسفه تأسیس بنیاد نخبگان کشف و حمایت از استعدادهای جوانان است. وی پیشنهاد کرد که در صورتی که از یک نوجوان یا کودک در روستا بهدرستی مراقبت شود، میتواند به یک دانشمند برجسته تبدیل گردد.
**چالشهای محیطزیستی و نقش فرهنگستانها**
عارف همچنین به اهمیت فرهنگستانها در حل مشکلات محیطزیستی اشاره کرد و اظهار داشت که با وجود پیشتازی این نهادها در موضوعات مربوط به محیط زیست، وضعیت کنونی منابع آبی کشور نامناسب است. وی به پدیدههای مانند کمآبی و حفر چاههای غیرمجاز اشاره کرد و بیان کرد که این رفتارها به فرونشست زمین در تمامی نقاط کشور منجر شده است.
معاون اول همچنین با تأکید بر مسئولیت دولت چهاردهم به عنوان خدمتگزار مردم، راهحلهای علمی برای مشکلات کشور را در صدر وظایف فرهنگستانها عنوان کرد و بر لزوم تدوین سند ملی نوآوری تأکید داشت.
بهعلاوه، پیش از این نشست، عارف از بخشهای نوسازی و بازسازی شده فرهنگستان علوم نیز بازدید کرد.
