در گزارشی با عنوان «علی شمخانی، چالشهای هستهای و روابط با روسیه»، بررسی نگرشهای متفاوت شمخانی نسبت به توافق هستهای صورت گرفته است. ۱۳ سال پیش، حسین، پسر ۲۴ ساله شمخانی، در یک برنامه تلویزیونی در کنار پدرش حاضر شد و اظهار کرد که در شغل آزاد مشغول فعالیت است. علی شمخانی، در آن زمان، تأکید کرد که به فرزندش توصیه کرده از ورود به مشاغل دولتی خودداری کند. اما در سالهای اخیر، هر زمان که بحث تحریمها و فروش نفت مطرح شده، نام شرکتهای مرتبط با خانواده وی نیز به میان آمده است. به ویژه، وزارت خزانهداری آمریکا، پسر شمخانی را در فهرست تحریمی خود قرار داده است.
فعالیتهای تجاری فرزندان شمخانی و نزدیک شدن او به روسیه، باعث شده برخی باور کنند که عدم همکاری شمخانی در احیای برجام به این دلایل مرتبط است.
علی شمخانی نه تنها یکی از چهرههای نظامی و سیاسی تأثیرگذار در ایران است، بلکه نمایانگر پیچیدگیهای امنیت ملی و روابط بینالمللی کشور نیز به شمار میآید. ارتباط نزدیک او با روسیه، به ویژه در زمانهای حساس، نشاندهنده نقش مهمتر از یک مقام معمولی است و همزمان فرصتها و چالشهای بزرگی را برای سیاست خارجی ایران به وجود آورده است.
مخالفتهای شمخانی با احیای برجام و مسائل اقتصادی مرتبط با خانوادهاش، به وضوح تضاد منافع و رقابتهای درونحاکمیتی را نمایان میکند؛ تضادی که کماکان بر سرنوشت سیاست خارجی و امنیت ملی ایران تأثیرگذار است. به همین دلیل، بسیاری بر این باورند که بررسی تحولات دیپلماسی هستهای و روابط منطقهای بدون توجه به نقش محوری شمخانی و ارتباطات او با روسیه، ناتمام خواهد بود.
