به گزارش خبردونی، در زمان دولت هفتم جمهوری اسلامی ایران، روز ۳۰ شهریور به عنوان «روز گفتگوی تمدنها» نامگذاری شد. **سید محمد خاتمی، رئیسجمهور وقت،** در سفر به ایالات متحده و در مجمع عمومی سازمان ملل، پیشنهاد «گفتگوی تمدنها» را به عنوان رویکردی جایگزین برای «برخورد تمدنها» ارائه داد که با واکنش مثبت کشورهای عضو سازمان ملل مواجه شد.
بر اساس اطلاعات ایسنا، ایده «گفت وگوی تمدنها» به ابتکار ایران و پس از سخنرانی خاتمی در مجمع عمومی سازمان ملل، به یک موضوع جهانی تبدیل شد و سازمان ملل در سال ۲۰۰۱ میلادی را به عنوان سال «گفت وگوی تمدنها» معرفی کرد.
تأسیس این مرکز در ایران پس از تصویب پیشنهاد خاتمی در مجمع عمومی سازمان ملل صورت گرفت. مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها در سال ۱۳۷۷ تأسیس شد و ریاست آن به خاتمی سپرده شد.
این نظریه همواره به عنوان یک دکترین سیاسی در سیاست خارجی دولت خاتمی مورد استفاده قرار گرفت و موجب بهبود رابطه ایران با جامعه بینالمللی شد. هدف از تأسیس این مرکز، هماهنگی فعالیتهای سازمانها و مراکز دولتی و غیردولتی برای پیشبرد نظریه گفتگوی تمدنها بود. محمدجواد فریدزاده به عنوان اولین رئیس این مرکز منصوب و سپس عطاءالله مهاجرانی جایگزین او شد. بعد از استعفای مهاجرانی، محمود بروجردی مدیریت مرکز را برعهده گرفت.
مرکز گفتگوی تمدنها تا اوایل سال ۱۳۸۴ وابسته به وزارت امور خارجه بود ولی سپس به سازمان فرهنگ و ارتباطات منتقل شد. در دیماه ۱۳۸۴، این سازمان دو دفتر ادیان و مرکز گفتگوی تمدنها را تحت عنوان جدید «مرکز گفتگوی ادیان و تمدنها» ادغام کرد.
در دیماه سال ۱۳۸۶، با حکمی از محمود احمدینژاد، این مرکز به «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» ادغام شد و زیر نظر او قرار گرفت. اسفندیار رحیم مشایی رئیس این نهاد شد و در نهایت، در دولت حسن روحانی، این مرکز به مرکز بررسیهای استراتژیک ادغام گردید.
با وجود تداوم بحث گفتگوی تمدنها در ساختار حکمرانی کشور، در سال ۱۳۸۹، منصور واعظی، دبیر شورای فرهنگ عمومی، اعلام کرد که این مناسبت از تقویم کشور حذف میشود به دلیل عدم وجود متولی خاص و منقضی شدن زمان اهمیت آن.
