به گزارش خبرآنلاین، پس از یک هفته از مهار آتشسوزی در جنگلهای باستانی هیرکانی در روستای الیت چالوس، یک استاد منابع طبیعی به تشریح جزئیات عملیات اطفای این آتش پرداخت.
به نقل از ایسنا، دکتر هادی کیادلیری، نایب رئیس انجمن جنگلبانی، اعلام کرد که حدود ۲۰ درصد از درختان جنگلهای الیت دچار آسیب شدهاند و این موضوع به کمبود نیروی متخصص و آموزشدیده مربوط میشود. وی افزود: “هرچند نیروهای داوطلب زیادی حضور داشتند، اما بسیاری از آنها هیچ تخصصی نداشتند و در بعضی مواقع مشکلاتی نیز به وجود آوردند.”
این کارشناس تأکید کرد که برای خاموش کردن آتش، نیروهای زمینی با تجهیزات مناسب باید نقش اصلی را ایفا کنند.
آتشسوزی جنگلهای الیت که در تاریخ ۱۰ آبان آغاز شد، به سرعت گسترش یافت. ساکنان محلی در نخستین ساعات وقوع حادثه هشدار دادند، اما به گفته آنها، هشدارهای اولیه جدی گرفته نشد و همین بیتوجهی به افزایش شعلهها منجر شد. در روزهای بعد، مسئولان اعلام کردند که تجهیزات اطفای حریق در حال آمادهسازی است، که این نشاندهنده عدم آمادگی کافی برای مدیریت بحران بود.
در حالی که یک فروند هواپیمای ایلوشین به عملیات پیوست، به خاطر ناتوانی در برداشت آب از دریا، مجبور شد که مسافت طولانی تا تهران را طی کند تا مخزن ۴۰هزار لیتری خود را پر کند، که این مساله تأثیر کمی در مهار آتش داشت. این آتشسوزی در جنگلهای روستای الیت تقریباً دو تا سه هفته به طول انجامید و هر بار که آتش خاموش میشد، به دلیل وجود آتش پنهان مجدد شعلهور میشد. در نهایت با همکاری نیروهای آتشنشانی و هلال احمر و کمک هواپیماهای دو کشور همسایه، آتش کنترل شد.
دکتر کیادلیری در ادامه به کمبود تجهیزات و عدم هماهنگیهای لازم در خاموش کردن آتشسوزی اشاره کرد و گفت که حادثه یادآور نیاز به تجهیزات مناسب و آمادگیهای لازم است. وی همچنین از وجود آتش پنهان در جنگلهای الیت صحبت کرد و تأکید کرد که در گذشته نیروهای کمکرسان به موازات ساکنان محلی برای اطفای آتش اقدام میکردند. با این حال، به گفته وی، در مواردی نیز افرادی به دلیل گسترش آتشسوزی مشکوک به عمدا بودن آن بودند و خود او به منظور بررسی بیشتر در این زمینه به منطقه ۱۲ روز حضور داشت.در پی آتشسوزیهای اخیر، لاشبرگها به سرعت حرکت کرده و ممکن است به مناطق دیگر منتقل شوند. کارشناسان هشدار میدهند که هنگام اطفای آتش، ممکن است تصور شود که خطر رفع شده، در حالی که آتش در زیر زمین به فعالیت خود ادامه میدهد و میتواند به نقاط دارای مواد قابل احتراق برسد و دوباره شعلهور شود.
نایب رئیس انجمن جنگلبانی با اشاره به اهمیت شناخت نوع و رفتار آتش در اطفای مؤثر آن، خاطرنشان کرد که در شرایط خاص منطقه، برقراری آتشبر ضروری بود. او توضیح داد که حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر از محدوده آتشسوزی را آتشبر زدند تا از انتقال آتش جلوگیری کنند و این اقدام به توقف آتش کمک کرد.
کیادلیری همچنین تأکید کرد که برای کنترل بهتر آتش، ضروری است که هنگام بروز بحران، سازمانهای مربوطه از متخصصان حوزه خود بهره ببرند تا منابع انسانی به درستی استفاده شود و زحمات هدر نرود.
در همین راستا، معاون آموزش و مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست بر نیاز به بالگرد برای واکنش سریع به حریقهای جنگلی تأکید کرد و بیان کرد که بدون وجود این تجهیزات، نمیتوان به طور مؤثر به آتشسوزیها پاسخ داد.
او همچنین به کمبود نیروی آموزشدیده و تجهیزات اشاره کرد و گفت که در برخی موارد افراد بدون تخصص به منطقه میآمدند و وضعیت را پیچیدهتر میکردند. کیادلیری بر اهمیت سازماندهی مناسب و مدیریت قوی در زمینه اطفای آتش تأکید کرد.
این مقام دانشگاهی همچنین اشاره کرد که وجود بالگردها در جابجایی نیروها بسیار مؤثر است و زمان رفت و برگشت به مناطق آتشسوزی بدون آنها بسیار طولانی است. او همچنین به نقش هواپیماها، به ویژه آنهایی که از ترکیه ارسال میشود، در اطفای آتش اشاره کرد اما تأکید کرد که برخی از این هواپیماها برای استفاده در جنگلهای کوهستانی طراحی نشدهاند.
کیادلیری در انتها نقش نیروهای زمینی را در خاموش کردن آتشسوزیهای جنگل بسیار حیاتی دانست و افزود که در پیوند با فناوری، اقدامات نرمافزاری به خوبی در برنامهریزیهای اطفای آتش رعایت نشده و بیشتر تمرکز بر روی عملیات فیزیکی بوده است.
آسیبدیدگی نزدیک به ۲۰ درصد از درختان جنگلهای الیت
کارشناسان در مورد خسارت به جنگلهای الیت اعلام کردند که با وجود عدم انجام مطالعه جامع، تخمین زده میشود که بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از درختان این منطقه دچار آسیب شدهاند. به گفته آنان، سرعت بالای آتش در سطح زمین مانع از آسیب به درختان جوان و سالم میشد؛ اما آتش شبها در درهها محبوس شده و به سبب شرایط خاص محیطی در این نقاط، تاج درختان گرفتار حریق میشدند.
کیادلیری، معاون شناسایی و اطفای حریق در جنگلها، بر ضرورت استفاده از هواپیماهای مناسب برای مبارزه با آتشسوزیها تأکید کرد و گفت: ایران تنها ۷ درصد از جنگلهای خود را داراست که یک درصد آن به جنگلهای شمال اختصاص دارد.
گفته میشود جنگلهای شمالی ایران دارای قدمتی در حدود ۴۰ میلیون سال هستند و گونههای گیاهی و جانوری موجود در این مناطق، در سطح جهانی بینظیر محسوب میشوند. در واقع، این زیستبوم خاص تنها برای ایران نیست و میراث بشری به شمار میرود. به طور ویژه، ۳۰۰۷ هزار هکتار از این جنگلها به ثبت جهانی یونسکو رسیده است.
معاون آموزش و مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست بر این نکته تأکید کرد که بسیاری از درختانی که در آتشسوزیها از بین رفتهاند، هنوز مورد بررسی قرار نگرفتهاند و ممکن است به دلیل وجود موجودات و حشراتی ناشناخته، اطلاعات ارزشمندی از دست برود. او این وضعیت را به سوزاندن کتابی تشبیه کرد که خوانده نشده است.
کیادلیری در پایان به نیاز به تخصیص بودجه برای تحقیقات در این زمینه اشاره کرد و گفت: متأسفانه امکان بهرهبرداری از ظرفیت دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی برای ارزیابی خسارتهای زیستمحیطی وجود ندارد. در حقیقت، ما حتی برای انجام مطالعات زیستمحیطی به اندازه پروژههای بزرگ نیز بودجه نداریم.
۲۳۳۲۱۷
