### بحران بیبارشی در کاشان و استان اصفهان
با توجه به گزارشها، طی ماههای اخیر، کاشان و سایر مناطق استان اصفهان با یکی از کمبارشترین دورههای سالهای اخیر مواجه شدهاند. این وضعیت موجب نگرانیها در میان مردم، کشاورزان و فعالان محیط زیست شده و سوالات متعددی در مورد آینده منابع آب و مدیریت بحران خشکسالی پیش آورده است.
در همین راستا، گفتگویی با رئیس اداره هواشناسی کاشان انجام شده تا دلایل کاهش بارشها و وضعیت فعلی بررسی شود. مطابق این گفتگو، از آغاز سال زراعی جدید، یعنی از مهرماه، کاشان هنوز هیچ بارشی ثبت نکرده و این در حالی است که انتظار میرفت تا به امروز حدود ۱۴ میلیمتر بارش داشته باشد.
این کاهش بارش در مقایسه با سال گذشته که خود با کاهش ۲۷ درصدی مواجه بود، نگرانکننده است و به نظر میرسد که منطقه وارد دورهای جدی از خشکسالی شده است. رئیس اداره هواشناسی تأکید کرد که این وضعیت در سالهای ۵۱، ۵۲، ۵۳، ۶۳، ۷۵، ۷۶، ۸۳ و ۹۷ نیز تجربه شده و پنج سال از این ادوار به خشکسالی شدید انجامیده است.
بر اساس این گزارش، این شرایط تنها مختص کاشان نیست و بسیاری از شهرهای مجاور و حتی کلانشهرها نیز با چالشهایی مشابه روبهرو هستند. بهطور کلی، حدود ۸۵ درصد کشور به نوعی دچار خشکسالی شدید شدهاند.
رئیس اداره هواشناسی در مورد دلایل بیبارشی در دشت کاشان گفت که الگوهای جوی در سال جاری با تأخیر در شکلگیری سامانههای بارشی همراه بوده و تغییراتی در مسیر این سامانهها بهدلیل فشارهای جوی ایجاد شده است.
این ناهنجاری وضعیت آب و هوایی، بخشی از یک روند بزرگتر ناشی از تغییرات اقلیمی جهانی است که شامل افزایش دما و کاهش بارشهای مؤثر میشود. وی هشدار داد که ادامه این شرایط میتواند پیامدهای جدی از جمله کاهش ذخایر آب زیرزمینی و افزایش تنش آبی در مناطق شهری و روستایی بههمراه داشته باشد. اگر این وضعیت ادامه یابد، تأمین پایدار آب برای آینده بهخطر خواهد افتاد.### چالشهای آب و کشاورزی در پی کاهش بارشها
کاهش بارشها و بیبارشی اخیر، تأثیرات جدی بر بخش کشاورزی و منابع آبی کشور به همراه داشته است. شروع سال زراعی بدون بارش کافی، فشار اقتصادی زیادی بر کشاورزان وارد کرده و نیاز به آبیاری را افزایش میدهد.
علاوه بر این، یکی از مهمترین تبعات وضعیت کنونی، افزایش ریزگردها و تنشهای کیفی هواست. خشکی سطح زمین و عدم بارندگی، زمینهساز افزایش این معضل زیستمحیطی شده است.
#### ابردزدی؛ آیا واقعاً وجود دارد؟
موضوع ابردزدی ریشه علمی ندارد و هیچ کشور یا فناوری قادر به انتقال ابرها از یک منطقه به منطقه دیگر نیست. ابرها ناشی از الگوهای جوی بزرگمقیاس و تحت تأثیر دما، رطوبت و فشارهای جوی در مقیاس وسیع تشکیل میشوند.
دلیل عدم ورود ابرها به مناطقی همچون کاشان در پاییز امسال، میتواند به وجود پرفشارهای قوی، افزایش دما و کمبود رطوبت مربوط باشد. این عوامل طبیعی، ارتباطی با دخالتهای انسانی ندارند.
#### بارورسازی ابرها؛ راهحلی مؤثر؟
بارورسازی ابرها، بهعنوان یک گزینه برای افزایش بارش، دارای محدودیتهای علمی و مدیریتی است. این تکنیک تنها بر روی ابرهای خاص تأثیرگذار است و در شرایط فعلی که ابر مناسب وجود ندارد، هیچ اثری نخواهد داشت. همچنین، تأثیر بارورسازی بر افزایش بارش معمولاً بین ۵ تا ۱۵ درصد متغیر است و هزینههای این فرآیند معمولاً بالاتر از سود آن است.
علاوه بر این، بارورسازی نمیتواند کمبودهای ساختاری ناشی از تغییرات اقلیمی را جبران کند و به هیچ عنوان نباید بهعنوان جایگزین مدیریت منابع آب در نظر گرفته شود.
بهطور کلی، هرچند بارورسازی ابرها ممکن است در شرایط خاص موثر باشد، اما نمیتواند بهعنوان یک راهحل اصلی برای چالشهای ناشی از خشکسالی و کمبارشی لحاظ شود.
در نهایت، این گفتوگو نشان میدهد که تغییرات اقلیمی بهعنوان یک چالش پایدار، ضرورت برنامهریزی و همکاری جمعی را برای مدیریت منابع آب و حفاظت از محیطزیست ایجاب میکند.
