دو مرکز پژوهشی بزرگ در چین، شامل مرکز تحقیقات بیجیآی و آزمایشگاه ژجیانگ، به تازگی موفق به توسعه مدلی به نام “ژنوس” شدهاند. این سامانه قادر است تا توالیهای DNA را با دقتی بیسابقه تا یک میلیون جفتباز تحلیل کند.
پژوهشگران معتقدند که این فناوری میتواند خطاهای ژنتیکی را با دقتی بسیار بالا شناسایی کرده و تحولی در پزشکی دقیق و درمانهای شخصی به وجود آورد. ژنوم انسان شامل حدود سه میلیارد جفتباز است و در حالی که پروژه جهانی نقشهبرداری از ژنوم قبلاً ترتیب این جفتبازها را شناسایی کرده، هنوز مشخص نیست که هر بخش از این رشته طولانی چه نقشی دارد. “ژنوس” به منظور روشن ساختن کارکرد هر ناحیه از ژن طراحی شده است.
برخلاف مدلهای قبلی که تنها یک یا دو ژنوم مرجع داشتهاند، “ژنوس” بر اساس ۶۳۶ ژنوم کامل انسانی از نقاط مختلف جهان آموزش دیده است. این تنوع به پژوهشگران این امکان را میدهد که تفاوتهای طبیعی میان انسانها در مناطق مختلف را بهتر درک کنند.
این سامانه بر پایه یک ساختار پیشرفته به نام “ترکیب متخصصان” ساخته شده که چندین الگوریتم تخصصی را همزمان فعال میکند تا نتایج دقیقتری با سرعت و کارایی انرژی بیشتر ارائه دهد.
نتایج اولیه نشان میدهد که دقت “ژنوس” در شناسایی جهشهای بیماریزا به ۹۲ درصد میرسد و اگر با سایر مدلهای علمی ترکیب شود، این دقت میتواند به ۹۸.۳ درصد افزایش یابد. این مدل در دو نسخه با ۱.۲ میلیارد و ۱۰ میلیارد پارامتر بهصورت متنباز بر روی پلتفرمهای HuggingFace و ModelScope برای استفاده پژوهشگران در دسترس است.
متخصصان تأکید میکنند که “ژنوس” قادر به شناسایی بخشهای کد ژنتیکی مسئول بروز بیماریها و توضیح دلایل تفاوتهای ژنتیکی میان جمعیتهای انسانی است. این فناوری میتواند به پزشکان در شناسایی زودهنگام بیماریها و ارائه درمانهای دقیقتر کمک کند.
