به گزارش خبرآنلاین، بزرگترین شرکتهای فناوری جهان مانند مایکروسافت، گوگل (زیرمجموعه آلفابت) و آمازون به عنوان پیشروان کسبوکار دیجیتال و خدمات ابری شناخته میشوند. این شرکتها با ترازنامههای قوی و درآمدهای رو به رشد، سهم قابل توجهی از بازار فناوری را در اختیار دارند. با این حال، روزنامه والاستریت جورنال هشدار میدهد که ورود گسترده به حوزه هوش مصنوعی چالشهای جدیدی را برای این شرکتها به همراه دارد و مدل کسبوکار آنها را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد.
### هزینههای رو به افزایش
در سه سال اخیر، این سه شرکت با هدف تغییر چشمانداز فناوری و اقتصاد جهانی، سرمایهگذاریهای چشمگیری در زمینه هوش مصنوعی انجام دادهاند. بر اساس پیشبینیهای تحلیلگران، این شرکتها در فاصله سالهای ۲۰۲۳ تا پایان ۲۰۲۵ مجموعاً بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار هزینه خواهند کرد که شامل توسعه زیرساختهای ابری و فناوریهای هوش مصنوعی میشود.
این هزینههای بالا تاکنون برای این شرکتها مشکل جدی ایجاد نکرده است، چرا که ترازنامههای قوی آنها اجازه میدهد بدون فشار فوری بر سودآوری، به این سرمایهگذاریها ادامه دهند. پیشبینی میشود که سود خالص این شرکتها در این دوره از ۷۵۰ میلیارد دلار فراتر رود.
با این حال، افزایش هزینهها به خصوص در زمینه زیرساختها اثرات خود را بر ترازنامهها نشان میدهد. نقدینگی مایکروسافت در پایان سهماهه سوم سال جاری به حدود ۱۶ درصد از کل داراییها رسیده، در حالی که این نسبت در سال ۲۰۲۰ حدود ۴۳ درصد بوده است. وضعیت نقدینگی آلفابت و آمازون نیز مشابه است. اگرچه داراییهای آنها افزایش یافته، اما نسبت نقدینگی به داراییها کاهش یافته است.
جریان نقدی آزاد این شرکتها نیز در فشار قرار دارد. گوگل و آمازون در حال حاضر کاهش جریان نقدی آزاد را تجربه میکنند. مایکروسافت در چهار فصل اخیر افزایش این جریان را گزارش کرده، اما با احتساب هزینههای بلندمدت، این جریان در واقع کاهش یافته است.
تحلیلگران پیشبینی میکنند که مایکروسافت در سال آینده حدود ۱۵۹ میلیارد دلار، آمازون نزدیک به ۱۴۵ میلیارد دلار و آلفابت حدود ۱۱۲ میلیارد دلار برای هوش مصنوعی و زیرساختهای مرتبط هزینه کند. در صورت تحقق این پیشبینیها، مجموع سرمایهگذاری این شرکتها در این حوزه به حدود یک تریلیون دلار خواهد رسید.
این حجم سرمایهگذاری، علیرغم رشد درآمدها، فشار زیادی بر منابع نقدی و جریان نقدی آزاد شرکتهای فناوری وارد میکند و نیاز به تأمین مالی بیشتر را افزایش میدهد. به عنوان مثال، متا پلتفرمز در اکتبر گذشته به انتشار اوراق قرضه ۳۰ میلیارد دلاری پرداخته است. اوراکل نیز پس از امضای قرارداد ۳۰۰ میلیارد دلاری با اوپنایآی، اوراق قرضهای به ارزش ۱۸ میلیارد دلار منتشر کرده است.
این تحولات نشاندهنده نیاز شرکتهای بزرگ فناوری به منابع مالی اضافی برای رقابت در حوزه هوش مصنوعی و تغییر در مدل کسبوکارهای سنتی آنهاست. به علاوه، سرمایهگذاران نشاندهنده کاهش صبر و انتظار نسبت به این شرکتها هستند. به طور مثال، هفته گذشته سهام آمازون حدود ۵ درصد و سهام گوگل حدود ۲.۵ درصد کاهش یافت.
این تغییرات ناشی از نگرانیها نسبت به بازده سرمایهگذاریهای عظیم در هوش مصنوعی و احتمال عدم کسب سود فوری است. تحلیلگران تأکید میکنند که شرکتهای فناوری باید به عنوان کسبوکارهای سرمایهبر دیده شوند که موفقیتشان به مدیریت هزینهها بستگی دارد.
### چالشهای آینده
در واقع، هوش مصنوعی شرکتهای فناوری را به سمتی سوق میدهد که شبیه صنایع نیمهرسانا و تولید کارخانههای پیشرفته باشد. در این صنایع، میلیاردها دلار هزینه شده و ریسکهای قابل توجهی وجود دارد که میتواند بر روند موفقیت این شرکتها تأثیرگذار باشد.در پی تغییرات اخیر در صنعت فناوری، سرمایهگذاری بر روی کارخانههای پیشرفته افزایش یافته است. این کارخانهها زمان زیادی برای آمادهسازی نیاز دارند و بازدهی آنها نیز معمولاً در بلندمدت حاصل میشود. اگرچه این استراتژی میتواند سودآور باشد، اما همراه با خود خطراتی نیز به وجود میآورد. از جمله این خطرات، هزینههای ناشی از عدم استفاده از زیرساختهای هوش مصنوعی در صورت عدم تقاضا و نیز سرمایهگذاری در فناوریهای ناموفق است.
این تحولات ضرورت تصمیمگیریهای جدید در زمینه اولویتبندی هزینهها را بیش از پیش مورد توجه قرار داده است. بهعنوان نمونه، ایمی هود، مدیر مالی مایکروسافت، در یک جلسه با تحلیلگران در ماه اکتبر بیان کرد که این شرکت در ابتدا قدرت محاسباتی هوش مصنوعی را به بخش نرمافزار خود، شامل مجموعه آفیس، اختصاص خواهد داد. این رویکرد باعث محدود شدن منابع تخصیصی به سرویس ابری آژور خواهد شد. این مثال نشاندهنده این است که حتی شرکتهای بزرگ با پشتوانه مالی قوی نیز مجبور به اتخاذ تصمیمات سخت در مورد تخصیص منابع خود هستند و چنین تصمیماتی میتواند تأثیرات عمدهای بر سودآوری و رشد آینده داشته باشد.
از سویی دیگر، تغییر در مدلهای کسبوکار شرکتهای فناوری و افزایش سرمایهگذاری در حوزه هوش مصنوعی، به معنای افزایش نااطمینانی و ریسک برای سرمایهگذاران به شمار میآید. معیارهای سنتی که برای ارزیابی ارزش شرکتها به کار میرفت، ممکن است بهتنهایی کافی نباشد. برای این منظور، تحلیلگران باید به معیارهای جدیدی مانند تعداد کاربران هوش مصنوعی، تعهدات باقیمانده و قراردادهای توسعهدهندگان هوش مصنوعی توجه کنند تا بتوانند به درستی ارزش واقعی شرکتها را بسنجند.
به طور کلی، ورود گسترده به حوزه هوش مصنوعی بهعنوان یک فرصت و تهدید برای شرکتهای فناوری محسوب میشود. این شرکتها در حال سرمایهگذاری روی فناوریهایی هستند که میتوانند دنیای صنعت را متحول کنند، اما این کار با چالشهایی از جمله فشار مالی و ریسکهای عملیاتی همراه است. بنابراین، برای سرمایهگذاران شناخت این ریسکها و ارزیابی شرکتها با معیارهای نوین، ضروری به نظر میرسد تا در بازار پیچیده فناوری تصمیمات موفقی اتخاذ کنند.
بنابراین، هوش مصنوعی به طور واضح شرکتهای بزرگ فناوری را از مسیرهای سنتی خارج کرده و به سمت مدلهای کسبوکار با سرمایهگذاریهای سنگین و ریسکهای بالا سوق داده است. تصمیمگیریهای هزینهای و انتخاب فناوریهای مناسب نقش کلیدی در موفقیت یا شکست این شرکتها دارند و نیاز به بازنگری در ارزیابی غولهای فناوری بیش از پیش احساس میشود.
