**خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی:** کارکرد تیتراژ در آثار هنری مشابه جلد کتاب بوده و طراحان با انتخاب عناصر گرافیکی و موسیقی سعی در جذب مخاطب دارند. این تیتراژها میتوانند به طور دقیق و حسابشده مخاطب را در جریان موضوع قرار دهند، اما در برخی موارد، از سر وظیفه و بدون در نظر گرفتن خلاقیت ساخته میشوند و این موضوع میتواند رابطه بیننده با اثر را تحتالشعاع قرار دهد.
مروری بر موسیقیهای ماندگار مرتبط با برنامهها و فیلمهای سینمایی و تلویزیونی، بهانهای برای بررسی دوباره این کلیدواژه یعنی تیتراژ است. این موسیقیها برای بسیاری از مخاطبان خاطراتی تلخ و شیرین را به یاد میآورند و بازگشت به آنها میتواند یادآور روزهای بهتر باشد. با توجه به استقبال از پروژه خاطره بازی که در نوروز 1400 آغاز شد، این برنامه به صورت هفتگی در روزهای جمعه ادامه خواهد داشت.
«خاطره بازی تیتراژهای ماندگار» عنوان این سلسله گزارشهای آرشیوی است که بهطور هفتگی در گروه هنر خبرگزاری مهر منتشر میشود.
در صدو پنجاهوسومین قسمت از این مجموعه به مناسبت جشنواره بینالمللی فیلمهای کودکان و نوجوانان اصفهان و همچنین روز ملی کودک، بررسی موسیقی متن و تیتراژ فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله» به کارگردانی ایرج طهماسب و آهنگسازی محمدرضا علیقلی صورت میگیرد. این اثر به عنوان یک کار موفق در عرصه موسیقی فیلم، به یاد ماندنیترین تیتراژها برای مخاطبان کودک و نوجوان است.
فیلم سینمایی «کلاه قرمزی و پسرخاله» که در سال 1373 تولید شده، با توجه به استقبال چشمگیر از نسخههای تلویزیونی این شخصیت، موجب ساخت فیلم سینمایی آن شد. این فضا باعث ظهور دو نسخه سینمایی دیگر با نامهای «کلاه قرمزی و پسرخاله» و «کلاه قرمزی و سروناز» گردید و نشاندهنده اهمیت شناخت دقیق نیازهای مخاطب بوده است.
این همکاری میان ایرج طهماسب و حمید جبلی، که هر یک در مسیر خود پیش رفتهاند، فضایی را ایجاد کرده که نهتنها کودکان، بلکه بزرگسالان نیز به تماشای این آثار راغب شدند. «کلاه قرمزی و پسرخاله» با جذب نزدیک به هفت میلیون مخاطب به یکی از پربینندهترین فیلمهای سینمای ایران تبدیل شد و به راستی کمتر فیلمی در آن دوره توان رقابت با این اثر را داشت.### «کلاه قرمزی و پسرخاله»؛ یادآور خاطرات شیرین کودکی
اولین نسخه سینمایی شخصیت محبوب «کلاه قرمزی» داستانی را روایت میکند که در آن کلاه قرمزی بزرگتر شده و به مدرسه میرود. اما بازیگوشیهای او باعث میشوند از تحصیل اخراج شود. تلاشهایش برای پیدا کردن شغل در محله نتیجهای ندارد تا آنکه با مشاهده صحبتهای مجری تلویزیون از پشت شیشه یک مغازه، تصمیم میگیرد به تلویزیون برود. او به تهران سفر کرده و با کمک پسرخالهاش برای ورود به دنیای تلویزیون آماده میشود. کلاه قرمزی که علاقمند به مجری محبوبش است، سعی دارد موانع ازدواج او را برطرف کند ولی در این مسیر با چالشهایی مواجه میشود.
تیم بازیگران این پروژه شامل هنرمندانی چون ایرج طهماسب، حمید جبلی و فاطمه معتمدآریا بودند که با همکاری دیگر عوامل اجرایی به خلق این اثر کمک کردند.
### موسیقی؛ قلب تپنده «کلاه قرمزی»
بدون شک، یکی از مولفههای کلیدی و تاثیرگذار در معرفی این فیلم به مخاطبان، موسیقی متن و تیتراژ آن بود. آهنگسازی این بخش از کار، توسط محمدرضا علیقلی، یکی از چهرههای خلاق سینما، انجام شد. او با آهنگهایش توانست هویت موسیقایی خاصی برای این اثر ایجاد کند که همچنان در ذهن مخاطبان باقی مانده است. به گفته منتقدان، آهنگهای فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله» با تمرکز بر احساسات و وضعیتهای شخصیت کلاه قرمزی، هنرمندانه طراحی شدهاند.
در یک تحلیل درباره موسیقی فیلم آمده است که این آثار ساده و در عین حال تاثیرگذار، عواطف شخصیت اصلی را به خوبی منتقل میکنند. ترانه «سلام الاغ عزیز» که در ابتدای فیلم به نمایش درمیآید، مکمل حال و هوای کلاه قرمزی است که با هیجان به مدرسه میرود.
ترانه دیگری به نام «آقای راننده» نیز در سفر کلاه قرمزی به تهران اجرا میشود. در این اثر، او آرزوهایش را برای پیوستن به مجری تلویزیون بیان میکند. این آهنگ در لحظات ناامیدی کلاه قرمزی و با لحن آرامتری مجدداً شنیده میشود و بر عمق احساسات داستان میافزاید. به طور کلی، موسیقی و ترانههای «کلاه قرمزی» نقشی کلیدی در ماندگاری این اثر در خاطرهها ایفا کردهاند.
محسن نورانی، یکی از منتقدان موسیقی، با بررسی آهنگسازی این فیلم، به ریتم و ملودیهای کار اشاره کرده و آنها را عامل اصلی در جذب مخاطب دانسته است.ترانهها و متنهای ساده و مرتبط با شخصیتهای «کلاه قرمزی» و «پسرخاله» نه تنها باعث جذابیت این برنامه شدهاند بلکه زمینهساز تولید قسمتهای جدید و ادامه فعالیت این دو شخصیت محبوب تلویزیونی نیز شدهاند. محمدرضا علیقلی، آهنگساز این آثار، موفقیت دیگری را در عرصه سینمای موزیکال کودک و نوجوان به نام خود ثبت کرده است. در این حوزه، آهنگسازان دیگری نیز آثار ماندگاری خلق کردهاند که هنوز هم مورد توجه و استماع قرار میگیرد.
نسیم قاضیزاده، منتقد موسیقی، اخیراً در یادداشتی به تأثیر آهنگسازی «کلاه قرمزی و پسرخاله» اشاره کرده و یادآور شده که با نخستین اکران این فیلم، ترانههای آن به شدت محبوب شدند. به گفته او، ترانههایی مانند «من میشم همکار مجری» به طرز شگفتانگیزی با تصاویر هماهنگ بودند و نقش مهمی در روایت داستان ایفا کردند.
علیقلی، با آثار خود به عنوان آهنگساز برتر موسیقی سینمای کودک، همواره نامش در کنار بهترین آثار این حوزه قرار دارد. او که سابقهای بیش از سی سال در این زمینه دارد، با درک عمیق خود از نیازهای موسیقی کودک، توانسته کارهای ماندگاری ارائه دهد.
علیقلی همچنین اشراف خاصی به ابزارهای موسیقی کودکانه دارد که این امر در آثار غیر کودکانهاش نیز مشهود است. صدای زنگ ویژهای که به نوعی به امضای او تبدیل شده، نشان از تمایل او به موسیقی کودکانه دارد. ملودیها و ریتمهای قوی او ارتباط عمیقی با مخاطب برقرار میکند و دلیل جذابیت آثارش نیز همین موضوع است.
برای شنیدن بخش دیگری از موسیقی متن فیلم «کلاه قرمزی و پسرخاله»، میتوانید به منابع ارائهشده مراجعه کنید.
