**پرویز جاهد: سینمای مستقل، موضعگیری فلسفی در برابر جریان غالب است**
به گزارش خبردونی، پرویز جاهد در کارگاه نقد سینمای مستقل که شامگاه دوشنبه در شیراز برگزار شد، این نوع سینما را بهعنوان یک “موضعگیری فلسفی و اخلاقی” در برابر جریان غالب سینمایی معرفی کرد. وی اظهار داشت: اگرچه سینمای مستقل در ابتدا بهدنبال فرار از تحت سلطه درآمدن سرمایهگذاریها بود، امروز با تهدید تبدیل به ابزاری برای جشنوارههای بینالمللی روبهرو است و ممکن است هویت فرهنگی خود را از دست بدهد.
جاهد همچنین به مسئلهای که در ایران اغلب نادیده گرفته میشود، اشاره کرد و گفت: تعریف سینمای مستقل بهواقعت ویژهای نیاز دارد. بسیاری از افراد به اشتباه از این عنوان برای راهاندازی کسبوکار استفاده میکنند، در حالی که هدف اصلی این سینما بیزینس نیست.
این پژوهشگر سینمای ایرانی ابراز کرد: سینمای مستقل بهعنوان یک شکل از مقاومت فرهنگی در برابر جریانهای غالب سینمایی شکل گرفت و این رویکرد، که نخستینبار در دهه 60 میلادی در غرب و توسط کارگردانانی چون جان کاساوتیس ارائه شد، تمرکز آن بر جدایی از سیستمهای غالب بوده است. کاساوتیس مجسمهای از فیلمسازی بود که برای حفظ استقلال هنری خود، مجبور به تأمین هزینههای فیلمهایش از طریق کار در پروژههای تجاری بود.
جاهد تأکید کرد که سینمای مستقل تنها معضل تأمین مالی نیست، بلکه مستلزم اتخاذ موضعی زیباشناختی و فلسفی است. او توضیح داد که استقلال به معنای انتخاب فرم و محتوای خاصی در مقابل فرمهای غالب و نیروهایی است که حقیقتجویی سینما را ملغی میکنند.
وی ویژگیهای سینمای مستقل را شامل واقعگرایی، روایتهای آوانگارد و نبود ستارهسالاری دانست و گفت: فیلمسازان مستقل عمدتاً از بازیگران غیرحرفهای استفاده میکنند تا از کلیشههای رایج دور شوند و به نظامهای سرمایهداری وابستگی پیدا نکنند.
این پژوهشگر درباره وضعیت سینمای ایران پس از انقلاب افزود: پیچیدگیهای این حوزه ناشی از ارتباط نزدیک سینما با حکمرانیها و نظارتها است. با این حال، برخی فیلمسازان توانستهاند در این چارچوب صدای خود را به گوش مخاطبان برسانند. اما سینمای مستقل همواره با چالشهای سانسور و محدودیتهای پخش مواجه بوده است.
جاهد در پایان به وضعیت جهانی سینمای مستقل اشاره کرد و تأکید کرد که امروزه بسیاری از فیلمهایی که خود را مستقل معرفی میکنند، اصالت خود را از دست داده و زیر فرمان دلالان جشنوارههای بینالمللی قرار گرفتهاند. او معتقد است که فیلمسازان مستقل واقعی کسانی هستند که برای حفظ صدای منحصربهفرد خود میکوشند، نه فقط برای جذب بودجه.
