سیدمصطفی سیدالحسینی، کارگردان فیلم مستند «پوتینهای زنانه»، در مصاحبهای درباره موضوع این اثر که در بخش آوینی جشنواره «سینماحقیقت» به نمایش درآمد، توضیحاتی ارائه داد. این مستند به زندگی گروهی از دختران نوجوان خرمشهری میپردازد که در سنین ۱۵ تا ۱۶ سالگی در زمان مقاومت خرمشهر و چند ماه پس از آن مسئولیت نگهداری از مهمات سپاه را بر عهده داشتند. هدف این پروژه ارائه روایت زنانه و بررسی چالشهایی بود که این دختران در دوران خدمت خود با آن مواجه شدند. ایده اصلی این فیلم از پایاننامه کارشناسی ارشد زهراسادات امیری، پژوهشگر رشته مطالعات زنان، گرفته شده است که به زندگی زنان در خط مقدم جنگ پرداخته است.
وی افزود، نگارش فیلمنامه به عنوان چالش اصلی در فرآیند تولید، حدود پنج تا شش ماه به طول انجامید تا بتوان روایت جذابی از تجربیات این دختران خلق کرد. علیرغم اینکه محوریت داستان روی فعالیت گروه بود، پرداختن به شخصیتهای فردی نیز ضروری بود و این موضوع کار را پیچیدهتر میکرد. پس از نهایی شدن فیلمنامه، آرشیوها گردآوری و مصاحبهها انجام شد که در نهایت به تولید رفرنسهای تصویری و انیمیشن منجر شد.
سیدالحسینی با تأکید بر نوآوریهای این مستند، بیان کرد که دغدغه اصلی آنها برقراری ارتباط با نسل جدید و انتقال پیام تازهای بوده است. او خاطرنشان کرد که در دهههای شصت و هفتاد، آثار زیادی در حوزه دفاع مقدس تولید شده و اکنون نیاز به خروج از الگوهای تکراری احساس میشود. نسل جدید دارای ذائقه و دغدغههای متفاوتی است که باید به آنها توجه شود.
در ادامه، سیدالحسینی به رویکرد زنانه در پژوهش و تولید این اثر اشاره کرد. وی گفت که با بررسی مخالفتها نسبت به حضور زنان در فعالیتهای نظامی، متوجه شد که این موضوع همچنان با شرایط امروز ارتباط دارد. از این رو، از همان آغاز پژوهش، تمرکز بر زیست زنانه بوده و در نوشتن فیلمنامه سعی شده تا روایت بهصورت کاملاً زنانه باشد.
این کارگردان در رابطه با چالشهای دسترسی به آرشیوها نیز توضیح داد که همکاری مؤسسه روایت فتح کمک شایانی به آنان کرده است تا به آرشیوهای باارزش دست پیدا کنند. او گفت که با توجه به سابقه خود و همکارانش در ژانر دفاع مقدس، دسترسی نسبتاً خوبی به آرشیوهای جنگ هشتساله داشتهاند. در مرحله تدوین، پالایش تصاویر بهعهده گرفته شد که نتیجه آن، این فیلم است. با این حال، وی همچنان نسبت به چالشهای موجود در دسترسی به آرشیوها در پخش مستندها ابراز نگرانی کرد و به آیندهای امیدوار کننده اشاره داشت.### انیمیشن در مستند «پوتینهای زنانه» مورد توجه قرار گرفت
کارگردان مستند «پوتینهای زنانه» درباره بهرهمندی از انیمیشن در این اثر گفت: در پروژههای قبلی، از جمله فیلم مستند «هفت سال اینجا»، به استفاده از تئاتر برای بازسازی صحنهها پرداخته بودم و به روش داکیودرام علاقهمند هستم. از ابتدای نگارش «پوتینهای زنانه» درک کردیم که نیاز به بازسازی داریم و انیمیشن بهترین گزینه برای این کار خواهد بود. رویدادهایی که قصد نمایش آنها را داشتیم، با این تکنیک بهصورت بهتری قابل تصویرسازی بود و امکان خلق موقعیتهای مختلف را برای ما فراهم کرد. علاوه بر جنبه داستانی، انیمیشن توانست زیبایی بصری خاصی به فیلم ببخشد و به نوآوری در آن کمک کند.
در ادامه، کارگردان به جشنواره «سینماحقیقت» اشاره کرد و گفت: امسال نامهای برجستهای در جشنواره حضور داشتند و برگزاری آن نسبت به سالهای گذشته رونق بیشتری داشت. او ابراز امیدواری کرد که در سالهای آینده مکان مناسبتری بهعنوان خانه این جشنواره انتخاب شود تا مشارکت و استقبال عمومی افزایش یابد. همچنین، وی نکتهای را مطرح کرد که نشاندهنده نگرانیاش از ارزیابی منفی بخش جایزه «شهید آوینی» بود. وی بیان کرد که در عرف جشنوارهها، معمولاً فیلمهای دفاع مقدس در این بخش قرار میگیرند و احتمال کمتری برای راهیابی به بخش ملی وجود دارد. به گفته وی، اگرچه سیاستها ممکن است به گونهای دیگر در نظر گرفته شوند، اما در عمل، بخش «شهید آوینی» به یک بخش حاشیهای تبدیل شده است، در حالی که این جایزه به خودی خود مهم بوده و در سالهای گذشته به عنوان یک جشنواره معتبر مستقل شناخته میشد.
