**فیلم “شاه نقش”؛ یادآوری حضور سیاهیلشکرها در سینما**
نرگس کیانی: کارگردان شاهد احمدلو با作品 جدیدش “شاه نقش”، به بررسی جنبههای حضور سیاهیلشکرها در صنعت سینما میپردازد. این فیلم که با بازی بهرنگ علوی و هومن برقنورد تولید شده، هدفش یادآوری این قشر مهم در سینماست و نه صرفاً تمرکز بر روی آنها. احمدلو، با تاثیرپذیری از پدرش، مردوخ، از سنین کودکی با سینما آشنا شده و نخستین مستندش با عنوان “سیاهیلشکر (زندگی در لانگشات)” توانست تحسینها را برانگیزد. این کارگردان که در دهه پنجم زندگیاش قرار دارد، این بار با فیلم جدیدش، تلاش میکند تا اهمیت وجود سیاهیلشکرها را به نمایش گذارد.
احمدلو به همراه مهدی میامی، بازیگر نقش “قهوهچی عشق سینما” در “شاه نقش”، در کافه خبرآنلاین حضور یافته و به معرفی جزئیات این اثر اکران شده پرداختند. وی اشاره کرد سینما و تلویزیون ویژهنگر به زندگی این قشر حاشیهنشین بودهاند و آثار مختلفی مانند “سرخپوستها” و “چند میگیری گریه کنی” به بررسی سرنوشت آنها پرداختهاند.
احمدلو در پاسخ به سؤالی درباره جذابیت این قشر برای خود در زمان نوجوانی، گفت: “این جذابیت در تجربیاتم از سینما و زندگی پدرم ریشه دارد. من ابتدا در کنار برجستگان صنعت سینما قرار گرفتم و تضاد میان این ستارگان با سیاهیلشکرها تأثیر زیادی بر من گذاشت.” او تجربیاتش با افراد مختلفی نظیر “ابی” را به یاد میآورد و بیان کرد که این کنجکاوی موجب شد تا به ساخت اولین فیلمش بپردازد.
به گفته احمدلو، حس وظیفهای که برای نمایاندن سیاهیلشکرها در سینما داشت، در ادامه فعالیتهایش به خصوص در آثار بعدیاش باقی مانده است. در این راستا، فیلمهای او یا به بررسی سینما و پشتصحنه آن میپردازند یا نقش این افراد را در ساخت سینما به تصویر میکشند.
مهدی میامی نیز در تکمیل صحبتهای احمدلو به شوخیهایی از بزرگان پرداخت که سن خود را به شکل کنایهآمیزی اعلام میکنند و به این ترتیب به اهمیت جوانترها و تجربیاتشان در سینما اشاره کرد.در گفتگوهایی که با شاهد احمدلو، کارگردان مطرح سینما، انجام شد، او به تاریخچه و جایگاه سینما و سینماگران غیر مشهور اشاره کرد. احمدلو به این نکته پرداخت که عمر تجربیات بسیاری از نویسندگان و هنرمندان در آثارش تجلی یافته و این نشاندهنده عمق چنین تجربیاتی است. او به همکاریهای خود با مردوخ، پدر شاهد، اشاره کرد و نقش عشق به خانواده را در روند کار همکارانش مورد تأکید قرار داد.
احمدلو در جواب به سوالی درباره فیلم «سیاهیلشکر…» و اینکه چرا ۳۲ سال بعد این موضوع را به شکل دیگری دوباره بررسی کرده، گفت که احساس کرده هنوز مسائلی برای گفتن درباره این قشر وجود دارد و نقش آنها در سینما ارزشمند است. او همچنین به تلاشهای علی قائممقامی، تهیهکننده فیلم، که در ساخت «شاهنقش» مشارکت داشت، اشاره کرد و اهمیت طرح مسائل سیاسی و اجتماعی در این اثر را بیان کرد.
میامی، یکی دیگر از شخصیتهای کلیدی در این گفتگو، به تجربهاش در شورای مرکزی انجمن بازیگران سینما و چالشهایی که با افراد قدیمی و سینهسوخته داشت، پرداخت و افزود که همواره به یادگیری و احترام به پیشکسوتان تاکید دارد.
به بحث مفهوم «قدرتطلبی و فساد» در داستان «شاهنقش»، احمدلو به جذابیت درونی این موضوع پرداخت و به خاطرهای اشاره کرد که او را مجذوب خود کرده است. او توضیح داد که داستان درباره فردی است که به جایی میرسد که انتظار داشت صدای کسانی باشد که در زیر فشار هستند، اما به سمت قدرتطلبی گرایش پیدا میکند. این دوگانگی در لحظههای حساس زندگی شخصیتها برای او جالب است و نشاندهنده چالشهای اخلاقی و انسانی در جامعه است.**حضور کارگردانان در سینما و نقد قدرتطلبی**
در جدیدترین اظهارات، کارگردان سینما به نقد معضل قدرتطلبی در جامعه پرداخت و این موضوع را یکی از محورهای اصلی ساخته جدیدش معرفی کرد. او با اشاره به تمثیل قدرتطلبی در جامعه، از بازیگران کمدی و سیاهیلشکرها به عنوان نمادهایی برای بازسازی گذشته استفاده کرد.
وی همچنین به انتقاداتی اشاره کرد که ممکن است درباره کلیشهای بودن روایتها مطرح شود. کارگردان بر این باور است که استفاده از کلیشهها، در صورتی که به روایت و فرم داستان خدمت کند، ایرادی ندارد. وی این اثر را یک پارودی سینمایی با ارجاعات دقیق به گذشته توصیف کرد و افزود که هدفشان خلق فیلمی است که حس و حال سینمای کلاسیک را به بیننده منتقل کند.
او همچنین به تجاربش در عرصه سینما و تئاتر اشاره کرد و بیان داشت که ایده ساخت این فیلم از حدود ۱۰ سال پیش در ذهنش بوده، اما به دلیل شرایط نامساعد، امکان تولید آن فراهم نشده است. او این نکته را مطرح کرد که استقبال مخاطبان از فیلمهای کمدی باعث شده است تا تولید آثار متفاوت مانند «شاهنقش» با چالشهای جدی مواجه شود.
در ادامه، کارگردان به سابقه هنریاش پرداخت و با یادآوری همکاریاش با کارگردانان بزرگ و حضور در آثار مهم، به اهمیت شکلگیری یک گروه هنری موفق اشاره کرد. همچنین، وی به نخستین تجربههایش در دنیای تصویر بازگشت و نقش کوتاهی را که در فیلم «قیامت عشق» ایفا کرده بود، به یاد آورد.
او در نهایت بر این موضوع تأکید کرد که به رغم تغییرات سینما پس از انقلاب، حضور جدیاش در دنیای تصویر به این دوره بازمیگردد و امیدوار است آثارش تأثیرگذار باشند.### تحولات تئاتر و سینما در ایران از نگاه دو بازیگر
در گفتگویی با دو بازیگر پیشکسوت، به بررسی تغییرات نگرش هنرمندان تئاتر نسبت به سینما و تلویزیون پرداخته شد. میامی، بازیگر بنام، به توضیح فاصلهای که میان تئاتر و سینما ایجاد شده، پرداخت و گفت که در دوران پیش از انقلاب، هنرمندانی چون عزتالله انتظامی و علی نصیریان ترجیح میدادند که در تئاتر فعالیت کنند. به گفته او، سینما آن زمان برای این هنرمندان کوچک و سخیف به نظر میرسید، در حالی که تئاتر تجربهای معتبر و مولد درآمد برای آنها بود.
او به این نکته اشاره کرد که اکنون شرایط به کلی تغییر کرده و هنرمندان تئاتر به منظور بهبود شرایط مالی خود، به سمت سینما میروند. به اعتقاد او، تئاتریها دیگر به خاطر عشق به خلق شخصیت در تئاتر کار نمیکنند، بلکه هدف اصلیشان، ورود به سینما است. او به این تغییرات انتقاد میکند و میگوید که در حال حاضر، سوپراستارها در فیلمهای مختلف نقشهای مشابهی ایفا میکنند، بدون اینکه شخصیتپردازیهای اصیلی در کار باشد.
میامی همچنین از تجربههای خود در سینما و تلویزیون صحبت کرد و خاطرهاش از نخستین نقش سینماییاش در فیلم «جاده» به کارگردانی محمدعلی سجادی را به یاد آورد. او افزود که در این سالها تنها در اندکی از پروژههای تلویزیونی حاضر شده و به دلیل عدم کیفیت برخی سناریوها، تمایل به کار در تلویزیون ندارد.
در همین راستا، احمدلو، دیگر بازیگر مطرح، نیز گفت که اگر فرصتهای سینمایی پیش آید، با تلویزیون کار میکند. او با اشاره به کاهش کیفیت تولیدات تلویزیونی و تأثیر آن بر انتخابهایش، تاکید کرد که در حال حاضر، سینما را به تلویزیون ترجیح میدهد.
در ادامه، میامی به سریالهای رئالیتیشو اشاره کرد و ضمن احترام به بازیگران این آثار، گفت که شخصاً نمیتواند در این نوع برنامهها شرکت کند. او دلیل ورود دیگران به این بخش را مشکل مالی دانست و تصریح کرد که برای او خلق شخصیت اهمیت بیشتری دارد.
این گفتوگو به خوبی نشاندهنده تحولات فرهنگی در عرصه هنرهای نمایشی در ایران و تغییر اولویتهای هنرمندان است.**احمدلو: هنرمندی که نقشآفرینی را در اولویت میداند**
احمدلو در گفتوگویی تأکید کرد که همچنان به خلق نقشهای گوناگون علاقهمند است و معتقد است بازیگری فراتر از شومن بودن است. او بازیگرانی مانند اکبر عبدی را که در هر دو نقش موفق هستند، مثال زد.
در خصوص عدم همکاری با شبکه نمایش خانگی، احمدلو توضیح داد که هنوز فرصتی برای ورود به این حوزه پیدا نکرده و به چالشهای موجود در این زمینه اشاره کرد که شامل قوانین خاص و محدودکننده است.
این کارگردان در مورد چالشهای تأمین بودجه برای فیلم «شاهنقش» صحبت کرد و عنوان کرد که رقبای کمدی با بودجههای تبلیغاتی بسیار زیاد نسبت به فیلمهای مستقل با چالشهای جدی روبهرو هستند. او اضافه کرد که نیاز به زمان بیشتر برای پیشتولید و تمرین با بازیگران میتواند به بهبود کیفیت فیلمها کمک کند.
احمدلو همچنین گفت که نداشتن امکانات نمیتواند انگیزه او را برای ارائه بهترین عملکرد کاهش دهد و او برای هر نقشی هرچند که مبلغ کمتری دریافت کند بهطور کامل تلاش خواهد کرد تا تماشاگران او را به خاطر بسپارند.
در ادامه به موضوع فیلم مستند «پس از سکوت» درباره ناصر تقوایی اشاره شد. احمدلو یادآور شد که پس از موفقیت فیلم «سینما سگ» که در جشنواره فیلم کوتاه تهران مورد تحسین تقوایی قرار گرفت، این کارگردان با او تماس گرفت و از او خواست تا مستندی پشت صحنه از فیلم «کاغذ بیخط» بسازد. او این فرصت را فوقالعاده دانست و سعی کرد تمام توان خود را برای ساخت آن به کار گیرد.
احمدلو در پاسخ به سوالی درباره چالش همکاری با ناصر تقوایی عنوان کرد که به دلیل اعتماد وی به کارنامه قبلیاش، هیچ مشکلی در این زمینه نداشته و در فرآیند ساخت فیلم مستقل عمل کرده است.در یک گفتوگوی صمیمی، فیلمساز نظریات خود را درباره همکاری با یکی از پروژههای اخیرش مطرح کرد. او به این نکته اشاره کرد که این اعتماد باعث شد تا آزادی عمل بیشتری در کار خود داشته باشد. تنها درخواست او این بود که فیلم را با استفاده از سهپایه و نه به صورت دستی ضبط کند، چرا که به دنبال ایجاد استایلی خاص برای فیلم بود.
در ادامه، سوالی مطرح شد مبنی بر اینکه آیا تحسین و توجه به این فیلم موجب ترغیب او برای تکرار چنین تجربیاتی گردیده است. وی در پاسخ توضیح داد که این موضوع تنها به انگیزههای شخصی او بستگی ندارد و به عوامل اقتصادی نیز ارتباط دارد. او خاطرنشان کرد که سینمای ایران در حال حاضر به دنبال کاهش هزینههاست و تمایلی به سرمایهگذاری بیشتر ندارد. از این رو، به نظر میرسد که تحقق چنین پروژههایی دشوار خواهد بود.
