به گزارش خبرآنلاین، روزنامه هممیهن خبر از تمایل خوانندگان پاپ مانند معین، مارتیک، شهرام شبپره و سیاوش شمس برای بازگشت به ایران در یک سال اخیر میدهد. مسئولان دولت نیز به این تمایلات واکنشهایی مثبت نشان دادهاند، اما موضوع اعطای مجوز برای فعالیت این خوانندگان در کشور فراتر از وعدههای شفاهی است. فعالان حوزه موسیقی به دلیل تحولات سیاسی و اجتماعی سه سال گذشته، با محدودیتها و ممنوعیتها، از جمله لغو کنسرتها و مسدود بودن صفحات مجازی، مواجه شدهاند.
بهطور خاص، حضورتعداد زیادی از مخاطبان در کنسرت یکی از خوانندگان پاپ داخلی در لسآنجلس، این پرسش را به وجود آورده است که چه تفاوتی میان خوانندگان داخل و خارج از کشور وجود دارد که حس نوستالژیک ایرانیها را به موضوع بازگشت آنها به وطن مرتبط میکند.
مسیر بازگشت خوانندگان محبوب پیش از انقلاب به ایران، مسئلهای است که سالهاست مطرح است. در دو دهه اخیر، با وجود چراغ سبزهایی از سوی مسئولان، تجربیات گذشته نشان داده است که این هنرمندان گاهی با محدودیتها، یا حتی بازداشت مواجه شدهاند.
حبیب محبیان و امیرارژنگ کاظمی از تجارب تلخ بازگشت به وطن و فعالیت در ایران هستند. محبیان با وجود امید به فعالیت در بازار موسیقی داخلی، به دلیل برچسبهای «لسآنجلسی» و مشکلات اطرافیان، دچار ناکامی شد و در نهایت در سال ۱۳۹۵ درگذشت. سامان نیز با وعده دریافت مجوز، به ایران بازگشت اما پس از ۱۰ سال و چندین بار رد درخواست، از کشور خارج شد.
در دوران دولتهای مختلف، هنرمندانی چون بیژن مرتضوی نیز تلاشهایی برای دریافت مجوز داشتند اما در نهایت موفق نشدند. در اظهارات اخیر وزیر فرهنگ، معین ابراز علاقهمندی به بازگشت به ایران داشته و گفته شده است که او و دیگر هنرمندان ایرانی میتوانند تحت قوانین کشور به وطن بازگردند.
دولت سیزدهم نیز از تمایل برخی خوانندگان ایرانی خارج از کشور آگاه است و برخی مسئولان نسبت به بازگشت آنها ابراز امیدواری کردهاند، اما در عمل، این بحثها به موارد محدودی محدود شده است.
تغییرات سیاستهای فرهنگی و هنری
علت اصلی تمایل مکرر خوانندگان لسآنجلسی برای بازگشت به ایران و عدمتحقق این خواسته به ساختار پیچیده و مبهم مجوز فعالیتهای فرهنگی در کشور برمیگردد. برخی کارشناسان بر این باورند که حضور این هنرمندان میتواند به تحول اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی منجر شود و از طریق افزایش رقابت سالم، تنوع در تولیدات، کاهش قیمتها و تقویت انسجام ملی، اثرگذار باشد.
با این حال، وضعیت بازگشت هنرمندان که فاقد سابقه سیاسی هستند و صرفاً به فعالیتهای هنری مشغولاند، همچنان مبهم باقی مانده است. کارشناسان تأکید دارند که شفافسازی در این زمینه میتواند موجب افزایش اعتماد هنرمندان و مخاطبان به سیاستگذاران شود. نمونههایی از حضور گسترده مخاطبان خارج از کشور در کنسرتهای خوانندگانی چون بهنام بانی به وضوح نشاندهنده تقاضای مشابه برای کنسرتهای خوانندگان لسآنجلسی است.
کارشناسان معتقدند که دلایل تفاوت رفتار با این دو گروه خواننده ایرانی نه در جنبههای هنری آنها، بلکه به مسائل مربوط به سوابق فعالیت خارج از کشور، روند پیچیده مجوزدهی، نگرانیهای سیاسی و عدماتصال به شبکههای داخلی باز میگردد. این عوامل سبب شده فعالیتهای خوانندگان داخلی بدون مانع پیش رود، در حالی که برای آن دسته از هنرمندان خارجنشین تقریباً غیرممکن است. همچنین، تحولات سیاسی و اجتماعی اخیر تأثیر چشمگیری بر رفتار مخاطبان و خوانندگان در مصرف موسیقی و شرکت در کنسرتها داشته است.
در حالیکه فعالیت هنرمندان مرد و زن در شبکههای اجتماعی که فاقد مجوز هستند، افزایش یافته، مسدود شدن صفحات اینستاگرام آنها نیز بیشتر شده است. به این ترتیب، در حالی که برگزاری کنسرتها با آزادی بیشتری از سوی مردم انجام میشود، همچنان جدال میان حامیان برگزاری کنسرتها و گروههای تندرو که گاهی موجب لغو این برنامهها میشوند، ادامه دارد.
با توجه به رشد تغییرات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، مشخص است که با وجود فشارها و محدودیتها، روند تولیدات فرهنگی به خصوص در عرصه موسیقی از بین نخواهد رفت. این وضعیت بهترین زمان برای اصلاح سیاستهاست تا تجربه کنسرت خوانندگان محبوب برای ایرانیان به فقط یک آرزو محدود نشود و بتوانند با همان زبانی که از آن خاطرات تلخ و شیرین دارند، همصدا شوند.
17302
