به گزارش خبرآنلاین، افزایش بی‌رویه مصرف بنزین و وابستگی به واردات این محصول و همچنین یارانه‌های قابل توجهی که دولت برای عرضه آن در نظر می‌گیرد، به یکی از چالش‌های بزرگ اقتصادی ایران تبدیل شده است.
به نقل از همشهری، کارشناسان بر این باورند که یکی از راه‌حل‌های موثر برای کنترل مصرف بنزین، افزایش قیمت آن است. با این حال، دولت به‌دلیل ملاحظات سیاسی از اجرای این اقدام خودداری کرده است و ادامه این مسیر منجر به افزایش کسری بودجه خواهد شد.
در یک میزگرد برای بررسی راهکارهای مقابله با این موضوع، رضا سپهوند، دبیر کمیسیون انرژی مجلس و حامد صاحب‌هنر، کارشناس انرژی به بحث و تبادل نظر پرداختند. سپهوند با اشاره به وابستگی شدید ایران به یارانه انرژی خاطرنشان کرد که بر اساس آمار صندوق بین‌المللی پول، ایران سالانه ۱۶۳ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می‌کند که بخش زیادی از آن به شکل یارانه پنهان و هزینه‌های ناشی از آلودگی محیط‌زیست است.
او همچنین افزود که در حال حاضر به‌طور خاص ۵۲ میلیارد دلار برای فرآورده‌های نفتی یارانه پرداخت می‌شود و دولت بدهی‌های قابل توجهی به نهادهای مختلف دارد. سپهوند ادامه داد که در حالی که در لایحه بودجه ۱۴۰۴ برنامه‌ای برای افزایش قیمت وجود ندارد، در حال بررسی برنامه‌هایی برای سال ۱۴۰۵ هستند تا این موضوع را به سران قوا ارائه دهند.
در این راستا، دولت تلاش دارد با حفظ سهمیه‌های فعلی، قیمتی جدید برای بنزین با رقمی حدود ۷۵۰۰ تومان تعیین کند. همچنین طرحی سه‌مرحله‌ای برای کنترل مصرف انرژی از جمله بنزین پیش‌بینی شده است که به کاربران با مصرف بیش از حد، هزینه‌های بیشتری تحمیل می‌کند.
انتقاداتی نیز نسبت به تولید و واردات خودروهای کم‌مصرف به میان آمده است. میانگین مصرف سوخت خودروها در ایران به ۱۱ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر می‌رسد که به مراتب بیشتر از کشورهای دیگر است. این در حالی است که برای کاهش مصرف باید به تولید موتورهای به‌روز و واردات خودروهای کم‌مصرف توجه بیشتری شود.
از سوی دیگر، حامد صاحب‌هنر، کارشناس انرژی معتقد است که سیاست‌گذاران باید به هزینه‌های واقعی مصرف بنزین توجه بیشتری داشته باشند. او بیان کرد که در حال حاضر، ایران در حال احیای تلاش‌های ناکافی برای صادرات انرژي و در عوض دچار قاچاق بالای سوخت است.
وی درنهایت اشاره کرد که بهبود وضعیت حمل و نقل عمومی و اتخاذ تدابیر درست در زمینه استفاده از سوخت‌های پاک مانند ال‌پی‌جی می‌تواند به بهبود شرایط کنونی کمک کند.**افزایش وابستگی به خودروهای شخصی و چالش‌های ناشی از آن**
تحقیقات نشان می‌دهد که ضعیف بودن سیستم حمل‌ونقل عمومی باعث شده تا بسیاری از شهروندان به خودروهای شخصی روی بیاورند، که این امر منجر به افزایش مصرف بنزین شده است. در حال حاضر، هیچ گزینه مناسبی برای کاهش مصرف سوخت برای مردم وجود ندارد. همچنین، با توجه به حساسیت‌های اجتماعی و تبعات تورمی ناشی از تغییر قیمت بنزین، تصمیم به افزایش قیمت آن به هیچ وجه منطقی به نظر نمی‌رسد. هرگونه افزایش قیمت بنزین می‌تواند به تدریج موجب افزایش نرخ تورم و ارز شود و فاصله قیمت بنزین در کشور با قیمت‌های جهانی را بیشتر کند.
دولت در شرایط کنونی اگر با کسری بودجه مواجه است، باید بر روی بهینه‌سازی مصرف گاز تمرکز کند تا ضمن امکان صادرات، ارزش افزوده بالایی ایجاد کند. همچنین، دولت باید ابتدا یک نظام رفاهی جامع و بیمه تامین اجتماعی کارآمد بنیاد نهد و پس از آن به فکر افزایش قیمت بنزین باشد، که این کار در کوتاه‌مدت قابل انجام نیست.
روش‌های غیرقیمتی مانند تقویت سیستم حمل‌ونقل عمومی، واردات خودروهای دست‌دوم و توسعه استفاده از گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) می‌تواند در این زمان کارساز باشد. در دوره دولت قبلی، با اجرای طرح‌های سی‌ان‌جی و سهمیه‌بندی بنزین، مردم به مصرف این سوخت روی آوردند و یارانه‌ای که آن زمان قرار داده شد نیز به‌عنوان یک اقدام مثبت تلقی می‌شد.
به گفته کارشناسان، تنها در صورتی می‌توان مردم را قانع کرد که با افزایش قیمت بنزین کنار بیایند که دولت از کنترل قیمت‌ها خارج شود. در این صورت، مردم احساس مالکیت بیشتری بر روی سوخت خواهند کرد و بازارها به شکل طبیعی قیمت‌ها را تعیین می‌کنند.
