به گزارش خبردونی، چالشها و مشکلات موجود در بازار دارویی ایران در یک پنل تحت عنوان «اصلاحات ارزی در زنجیره تأمین» با حضور نمایندگان مختلف صنعت داروسازی بررسی شد. در این جلسه، فعالان زنجیره تأمین دارو، از تأمینکنندگان مواد اولیه تا توزیعکنندگان، نظرات و پیشنهادات خود را برای بهبود وضعیت بازار ارائه کردند.
**حمایت صنعت داروسازی از ارز تکنرخی**
محمد عبدهزاده، رئیس هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران، در این سمینار اظهار داشت که علیرغم تخصیص ارز ۲۸۵۰۰ تومانی از سوی بانک مرکزی، بسیاری از تأمینکنندگان هیچ مبلغی دریافت نکردهاند یا تنها مبالغ اندکی پرداخت شده است. او هشدار داد که ممکن است در سه ماه آخر سال با کمبود جدی دارو، شیرخشک و تجهیزات پزشکی مواجه شویم.
عبدهزاده به مشکلات پیشین اشاره کرد و گفت که در گذشته، ارز بلافاصله به تأمینکنندگان تعلق میگرفت، اما اکنون هم ارز و هم ریال در دسترس نیست و این مسأله موجب بروز بحران شده است. او بر لزوم یکسانسازی نرخ ارز تأکید کرد و وضعیت فعلی را ناشی از کسری بودجه دولت دانست.
وی افزود که مشکلات قیمتگذاری و عدم همخوانی بودجه با واقعیتهای بازار باعث سردرگمی در داروخانهها و شرکتها شده است. بیمهها در انتظار بودجه دولت هستند و در عین حال با محدودیت منابع مواجهاند.
عبدهزاده همچنین تأکید کرد که قبل از هرگونه مداخله ارزی، لازم است که منابع مالی سازمانهای بیمهگر بررسی شود. او گفت که اگر بودجه بیمهگرها افزایش نیابد، افزایش ناگهانی ارز، پوشش بیمهای را بیاثر خواهد کرد و مردم را از توان تأمین دارو محروم میسازد.
**انتقاد از طرح دارویار**
حسن بایرامی، عضو هیئت مدیره سندیکای تولیدکنندگان مواد دارویی، نیز به انتقاد از اجرای سریع طرح دارویار پرداخت. او اعلام کرد که از مجموع ۱۹۰۰ قلم دارو ثبت شده، تنها ۶۰۹ مورد آن به صنعتگران داخلی تعلق دارد. وی همچنین یادآور شد که هر طرح ملی باید دارای پشتوانه مالی و ضمانت اجرایی باشد، در غیر این صورت احتمال شکست آن افزایش مییابد.
بایرامی با تأکید بر اهمیت تأمین مالی برای موفقیت طرحهای دارویی، از عدم توجه کافی به منابع مالی در پروژههای ملی انتقاد کرد.در سال ۱۴۰۱، اجرای عجولانه طرحهایی در حوزه دارو، منجر به بروز پروندههای حقوقی متعدد و چالشهای فراوان برای شرکتهای دارویی شد. این مسائل به بار مالی بیشتری برای صنعت دارو افزود و تأمین نقدینگی برای تسویه مابهالتفاوت ارزهای مختلف را دشوارتر کرد. در این شرایط، شرکتها اقدام به واردات با ارز دولتی و فروش با قیمت بالاتر کردند که این امر موجب غرق شدن صنعت در مشکلات حاشیهای شد.
بایرامی، یکی از کارشناسان حاضر در این زمینه، تأکید کرد که سیاستگذاران برای اجرای طرحهایی مشابه “دارویار” باید پیشنیازهای مالی را با ذینفعان اصلی بررسی کنند و از مطالعات دقیق بهرهمند شوند. به گفته وی، تأمین مواد اولیه از طریق تهاتر کالا با کالا، از جمله گزینههای موجود است، هرچند این روش برای داروهایی که به شدت نیاز دارند، دشوارتر است.
وحید محلاتی، دبیر انجمن شرکتهای پخش دارو، به چالشهای موجود در اقتصاد کلان اشاره کرد و گفت که صنعت دارو با کسری بودجه و کاهش تولید ناخالص داخلی روبهرو است. محلاتی بیان کرد که بازار دارو در سال جاری رشدی قابلتوجه داشت، اما مدت زمان وصول مطالبات به طور متوسط ۶ تا ۸ ماه است و این بر نیاز به نقدینگی اضافی تأثیر میگذارد. او همچنین توضیح داد که در حالی که سایر صنایع میتوانند قیمتها را به سرعت تغییر دهند، روند قیمتگذاری در صنعت دارو پیچیده و زمانبر است.
پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، نیز ابراز نگرانی کرد که در زمان اجرای طرح “دارویار”، همکاری نهادهای مختلف ناکافی بوده و همین امر به مشکلات موجود دامن زده است. او تأکید کرد که برای جبران افزایش قیمتها لازم است تدابیر لازم اتخاذ گردد تا بار مالی کمتری بر دوش مردم بیفتد.**سیاستهای جدید در حوزه تأمین دارو**
پیرصالحی، رئیس سازمان غذا و دارو، با تأکید بر تغییرات در تأمین داروها و تجهیزات پزشکی، بیان کرد که در برخی موارد، به دلیل فشارهای بینالمللی، داروهایی که مشابه تولید داخلی دارند و همچنین داروهای تحت لیسانس، به سمت ارز آزاد سوق یافتهاند. وی افزود که برای داروهایی که با مشکل انتقال ارز مواجه بودهاند، از ارز توافقی استفاده شده است؛ اما عمده داروها بدون تغییر باقی ماندهاند.
او همچنین اعلام کرد که در صورت حذف ارز داروها، قیمتها به تدریج و به آرامی تغییر خواهد کرد و نوسانات زمانی را در نظر خواهد گرفت تا شرکتها دچار مشکلات حقوقی نشوند. پیرصالحی خاطرنشان کرد که اگر همه اجزای زنجیره تأمین همراستا باشند، میتوان به شیوههایی برای جبران نقدینگی دست یافت؛ بدون نیاز به تزریق پول.
با توجه به چالشهای اقتصاد کلان کشور، وی ابراز امیدواری کرد که تجارب گذشته در دارویار به کمک بیاید تا تغییر نرخها بدون مشکلات قبلی انجام شود. همچنین، پیرصالحی درباره بیمهها گفت که ایجاد یک صندوق واحد برای پرداخت داروها ضروری است؛ به ویژه برای داروهای بیماران خاص که هزینههای بالایی دارند.
**چالشهای زنجیره تأمین دارو**
کاظم میکاییلی، عضو شورای عالی بیمه، در ادامه مطالبات خود از سازمان غذا و دارو، گفت که در واقع سیاستگذاری اصلی تنها در این سازمان متمرکز نیست و شامل همکاری با نهادهای دیگر نظیر سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی نیز میشود. او تصریح کرد که پیشبینیهای مالی باید قبل از تدوین بودجه سال آینده به سازمان مدیریت ارائه شود.
میکاییلی درخصوص نقدینگی اشاره کرد که بخشی از مشکلات ناشی از تاخیر در پرداختهای سازمانهای بیمهگر است، اما دلیل اصلی ناکارآمدی زنجیره تأمین است که نیاز به اصلاح دارد. وی تأکید کرد که حداکثر یکسوم منابع دارو از محل دولتی تأمین میشود و تأخیرهای چند صد روزه مرتبط با ناکارآمدی این فرآیند است.
این عضو شورای عالی بیمه خاطرنشان کرد که تغییرات در روند پرداخت به جیب مردم، آسیبهای جدی به دنبال خواهد داشت و گفت که در سالهای اخیر، هزینههای پرداختی مردم در حوزه سلامت به خصوص دارو همچنان در حال افزایش است. طبق آخرین آمار، دارو اکنون بیشترین هزینه پرداخت از جیب مردم را تشکیل میدهد.
میکاییلی انتقاد کرد که مردم برای کالاها و خدماتی هزینه میکنند که ضروری نیستند و مصرف بیش از حد دارو و آنتیبیوتیک وجود دارد. او بر لزوم کنترل و مداخله بیشتر در این روند تأکید کرد و اشاره کرد که این اقدامات با وجود امکانپذیری فنی، به دلیل مشکلات کلان اقتصادی مرتفع نمیشود.
