**گزارش از سفر ناصرالدینشاه قاجار به قزلرباط**
ناصرالدینشاه قاجار در خاطرات خود به تاریخ پنجشنبه ۲۳ شعبان ۱۲۸۷، از سفرش به قزلرباط خبر داد. وی در این سفر که چهار فرسنگ اعلام شده بود، به واقع شش فرسنگ طول کشید. صبح روز سفر، شاه با کالسکهای کوچک و زیبا که از طرف سلطان تحویل گرفته بود، راهی شد. کالسکهچی با لباس خاص و تازیانه در دست به هدایت آنها پرداخت.
در اولین مراحل سفر، ناصرالدینشاه در گفتگو با پاشایان و حسامالسلطنه، از زینتهای طبیعی و مناظر اطراف یاد کرد. وی در میانه مسیر، احساس ناخوشی به ویژه در ناحیه سینهاش داشت. مسیر کالسکه نسبتاً خوب بود و در سمت راست، روستاهایی و در سمت چپ، تپهها و کوههای کوچک کیفی به چشم میخورد.
پس از صرف ناهار، شاه مجدداً سوار کالسکهای شده و به مسیر خود ادامه داد. او به درهها و دمنوشها برخورد کرد و در نهایت به جلگه قزلرباط رسید. در این ناحیه، نخلهای خرما و آبادیهای مختصری به چشم میخورد. به گفته وی، جمعیت این منطقه شامل عربها، کردها و عثمانیها است و برخی از اهالی به مذهب خوارج معتقدند.
به منزل رسیدن ناصرالدینشاه به اواخر روز نزدیک بود. او پس از استفاده از حمام و کمی استراحت، با آشنایانی که در منزل آقا ابراهیم بودند، دیدار کرد. وی همچنین به طعم انار و لیموهای تازه اشاره کرد و از وضعیت سلامتی آغا سلیمان ابراز نگرانی کرد.
گزارشهای شاه شامل معرفی روستاها و ویژگیهای کوهها و زمینهای اطراف قزلرباط بود که تشابهاتی با تاریخ و جغرافیای منطقه داشت. این سفر، نه تنها نشاندهنده فعالیتهای روزانه ناصرالدینشاه، بلکه نمایانگر تنوع فرهنگی و مذهبی در این مناطق نیز بود.
*منبع: روزنامه خاطرات ناصرالدینشاه قاجار، ویرایش مجید عبدامین، انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۸.*
