کتاب «بیان واقع» نوشته کاوه بیات به تازگی توسط انتشارات شیرازه منتشر شده است. این اثر به بررسی بیانیهها و گزارشهای وزارت امور خارجه از تحولات ایران در ماههای پایانی جنگ جهانی اول، به ویژه از محرم تا ذیقعده ۱۳۳۶، میپردازد و تصویری دقیق از وضعیت سیاسی و دیپلماتیک آن زمان ارائه میدهد.
مهمترین سند رسمی در این زمینه، کتاب سبز است که حاوی مجموعهای از اسناد و گزارشها درباره نقض بیطرفی ایران در مراحل ابتدایی جنگ جهانی اول میباشد. این کتاب به عنوان منبعی جامع و تاریخی، مبنای پژوهشهای مربوط به تعامل ایران با قدرتهای بزرگ و تحولات داخلی در این دوره به شمار میرود.
علاوه بر این، سندهای دیگری تحت عنوان «متحد المآل» توسط وزارت خارجه تهیه شدهاند که به نمایندگیهای ایران در خارج ارسال میشدند. این اسناد که برای مخاطبان داخلی نوشته شده بودند، به عنوان منابع رسمی مهمی در تحلیل وقایع تاریخی نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
کتاب «بیان واقع» سعی دارد با گردآوری و تحلیل این اسناد، تصویری جامعتر از وضعیت ایران در روزهای پایانی جنگ جهانی اول ارائه کند. این اثر نشان میدهد که وزارت خارجه چگونه با جمعآوری اطلاعات از داخل و نمایندگیهای خارجی، روندهای سیاسی و نظامی را رصد کرده و گزارشهای مهمی برای اتخاذ تصمیمات کلان تهیه کرده است.
از منظر پژوهشی، این کتاب برای مطالعه تحولات تاریخی و دیپلماتیک ایران دارای اهمیت ویژهای است. همچنین، روند جمعآوری اطلاعات و نحوه ارتباط ایران با قدرتهای جهانی در شرایط جنگ نشان میدهد. انتشار چنین اسنادی به درک بهتر پیچیدگیهای سیاسی و دیپلماتیک ایران در دوران جنگ جهانی اول کمک میکند و میتواند به پژوهشگران و علاقهمندان تاریخ ایران کمک شایانی کند.
کتاب «بیان واقع» در ۱۹۹ صفحه و با قیمت ۴۰۰ هزار تومان منتشر شده و به مهمترین تحولات ایران در فاصله محرم تا شعبان ۱۳۳۶ ه.ق میپردازد.
