به گزارش خبرآنلاین، پس از اعلام نتایج اولیه انتخابات و تعیین ساختار کلی فهرستهای پیروز، رهبران سیاسی شیعه به شدت در تلاش برای شکلدهی به دولت جدید هستند. این تحرکات در میان جریانهای سیاسی اهل سنت با وعدههای مختلف همراه بوده است، اما در کردستان عراق، دو حزب حاکم با رویهای سنتی به تقسیم قدرت ادامه میدهند.
در این راستا، مسائل مرتبط با تشکیل دولت جدید در بیت سیاسی شیعه از دور «محمد شیاع السودانی» نخستوزیر و رهبر ائتلاف «سازندگی و توسعه» در حال بررسی است. گزارشها حاکی از آن است که برخی رهبران سیاسی شیعه به دور از السودانی در حال رایزنی هستند و احتمال جدایی در داخل ائتلاف السودانی به نفع ائتلاف بزرگ چارچوب هماهنگی وجود دارد.
اگر این گمانهزنیها صحیح باشد، ممکن است پست نخستوزیری از محمد شیاع السودانی دور شود. دیدار «فالح الفیاض»، متحد سیاسی السودانی، با رهبران چارچوب هماهنگی مانند نوری مالکی و هادی العامری، نیز این امکان را تقویت کرده است. گزارشها نشان میدهد که الفیاض و «احمد الاسدی»، هر دو در انتخابات اخیر موفق به کسب کرسیهایی شده و در حال بازگشت به ائتلاف چارچوب هماهنگی هستند.
در نتیجه، اگر چنین بازگشتی اتفاق بیفتد، تعداد کرسیهای ائتلاف سازندگی و توسعه از ۴۶ به ۳۰ کاهش خواهد یافت و به همین نسبت احتمال دستیابی السودانی به مجدد پست نخستوزیری کاهش مییابد. در این راستا، «بهاء الاعرجی» از نزدیکان السودانی نیز به اهمیت ائتلاف چارچوب هماهنگی به عنوان مرجع سیاسی شیعیان اشاره کرده است.
طبق آخرین اطلاعات، این ائتلاف هماکنون بدون در نظر گرفتن کرسیهای فالح الفیاض و احمد الاسدی به حدود ۱۰۰ کرسی در پارلمان دست یافته و در صورت پیوستن این دو، به بیش از ۱۲۰ کرسی خواهد رسید. در این حالت، ائتلاف چارچوب هماهنگی حق تشکیل دولت و انتخاب نخستوزیر را خواهد داشت.
چنانچه ائتلاف السودانی نیز به این ائتلاف بزرگ ملحق شود، در کمترین زمان ممکن دولت جدید تشکیل خواهد شد و نام نخستوزیر آینده به توافق رهبران چارچوب هماهنگی بستگی خواهد داشت. در همین راستا، رسانهها و تحلیلگران به دیدارهای اخیر فالح الفیاض با رهبران این ائتلاف به عنوان نشانهای از پیوستن ائتلاف السودانی به این جریان اصلی اشاره دارند.
استاندار واسط نیز در نقاط قوت ائتلاف چارچوب هماهنگی تأکید کرده است که این ائتلاف به دنبال دور نگهداشتن پست نخستوزیری از انحصار و جلوگیری از تضعیف نهادهای دولتی است. همچنین، یک روزنامهنگار منتقد دولت السودانی بر این باور است که تنها ائتلاف چارچوب هماهنگی مسئول تعیین نخستوزیر آینده خواهد بود و وضوح در این امر، تحولات بیشتری را به همراه خواهد داشت.«زیباری»، عضو ارشد حزب دمکرات کردستان و وزیر خارجه پیشین عراق، در یک توئیت به پیشبینی چالشهای اساسی در زمینه تشکیل دولت جدید اشاره کرده و به جایگاه سیاسی محمد الشیاع السودانی در این فرآیند تاکید کرده است.
«ایاد جمال الدین»، یک چهره سیاسی عراقی، همینطور میگوید که نوری المالکی به مانند دورههای گذشته به تلاش برای کنار گذاشتن السودانی از مقام نخست وزیری ادامه خواهد داد، مشابه با اقدام او نسبت به «ایاد علاوی» در گذشته.
بر اساس تحلیل ناظران، رهبران ائتلاف چارچوب هماهنگی با استفاده از تجربه 20 ساله خود در مدیریت کشور، سعی دارند با در نظر گرفتن اوضاع داخلی و منطقهای به چالشها پاسخ دهند. آنان در انتخابات اخیر با جلب توجه 56 درصدی رأیدهندگان، موفق به بازگرداندن اعتماد عمومی و آغاز فرایند عمران و سازندگی در عراق شدند.
در میان تحولات سیاسی اهل سنت، محمد الحلبوسی، رهبر حزب تقدم و رئیس پارلمان سابق، پیروزی قاطعی کسب کرده است. این موضوع باعث افزایش تنشها و رقابتهای سیاسی میان احزاب اهل سنت شده است.
«زیاد الجنابی»، یکی از اعضای گروه «السیاده»، با انتشار ویدئویی در جمع هوادارانش وعده داده که رئیسپارلمان سابق را به اتهام مصرف مواد مخدر بازداشت خواهد کرد.
تحلیلگران سیاسی بر این باورند که آنکارا از انتخابات گذشته آموخته و در تلاش است تا بین گروههای اهل سنت صلح و انسجام ایجاد کند. به همین منظور، «جمال الدین چالیک»، معاون رئیس سازمان امنیت و اطلاعات ترکیه، به عراق اعزام شده تا با رهبران اهل سنت رایزنی کند.
در حالی که برخی از چهرههای سیاسی اهل سنت به این مذاکرات واکنش منفی نشان دادهاند، منابع دیگری گزارش میدهند که چالیک به صورت محرمانه وارد عراق شده و نخستین دیدارها را برگزار کرده است.
کارشناسان تلویزیون «العهد» عراق نیز بر این نکته تاکید کردهاند که حضور چالیک در بغداد به دلیل اقتدار حزب تقدم نیاز چندانی ندارد. حزب تقدم این بار موفق به کسب 27 کرسی از 329 کرسی پارلمان شده است، در حالی که رقبای نزدیکش تنها 16 تا 9 کرسی بدست آوردهاند.
در این میان، «مزاحم الحویت»، یکی از نزدیکان الحلبوسی، بیان کرده که برخی از نمایندگان اهل سنت به زودی از احزاب خود جدا شده و به حزب تقدم خواهند پیوست.
آرایش سیاسی در اقلیم کردستان نیز همچنان با همکاری دو حزب اصلی حفظ شده و تغییر چندانی را نشان نمیدهد.**تقسیم قدرت در عراق؛ نقش کردها و جدال بر سر پست ریاست جمهوری**
به گزارش رسانههای عراقی، وضعیت کنونی سیاسی در عراق به تقسیم قدرت میان دو خانواده برزانی و طالبانی اشاره دارد. با توجه به عرف سیاسی، پیشبینی میشود که ریاست جمهوری همچنان به کردها تعلق داشته باشد، هرچند محمد الحلبوسی در دوران انتخابات اخیر به دنبال تغییر این رویه بود، اما کوشش او با مقاومت کردها مواجه شد.
در حالی که کردها احتمالاً همچنان از نظر ریاست جمهوری در موقعیت قویتری خواهند بود، حزب بارزانی در تلاش است تا علاوه بر کنترل اقلیم کردستان، ریاست جمهوری عراق را نیز به دست آورد؛ موضوعی که با مخالفت حزب اتحادیه میهنی کردستان روبرو شده است. ائتلاف چارچوب هماهنگی نیز تاکنون تمایلی به حمایت از این رویکرد نشان نداده است.
رسانههای نزدیک به حزب دمکرات کردستان، نظیر «شفق نیوز»، اخیراً ایده ریاست جمهوری این حزب را دوباره مطرح کردهاند و نیچروان بارزانی را بهعنوان نامزد اصلی معرفی کردهاند. با این حال، بافل طالبانی، رئیس حزب اتحادیه میهنی کردستان، نیز بهعنوان یکی از نامزدهای احتمالی ریاست جمهوری مطرح میشود، هر چند که این حزب هنوز موضع رسمی در این باره اتخاذ نکرده است.
در این میان، اختلافات عمیقتری بین دمکرات و اتحادیه بر سر تقسیم قدرت مشهود شده است و اعتماد حزب اتحادیه میهنی به ائتلاف چارچوب هماهنگی برای حفظ مقام ریاست جمهوری، افزایش یافته است. برخی کارشناسان بر این باورند که طرح ریاست جمهوری از سوی بارزانیها میتواند به منظور کسب امتیازات بیشتر از رقبای خود صورت گرفته باشد.
در همین راستا، محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق، روز سهشنبه به اقلیم کردستان سفر خواهد کرد و انتظار میرود که گفتوگوهایی با مقامات محلی در اربیل داشته باشد، که میتواند به تحرکات سیاسی در عراق کمک کند.
دستاندرکاران سیاسی امیدوارند با توجه به نتایج اولیه انتخابات و مذاکرات فعال، توافقات لازم برای تشکیل دولت جدید بهزودی محقق شود، اما نگرانیهایی درباره تعارضات حول ریاست پارلمان و ریاست جمهوری وجود دارد که میتواند باعث تأخیر در تشکیل دولت جدید گردد.
