به گزارش خبردونی، حسن روحانی، رئیسجمهور سابق ایران در جلسهای روز یکشنبه (۲۰ مهر) با استانداران دولتهای یازدهم و دوازدهم به بررسی وضعیت کنونی کشور پرداخت. او تأکید کرد که تقویت قدرتهای نظامی، اطلاعاتی، سیاسی و دیپلماسی و به ویژه افزایش قدرت ملی، میتواند مانع از وقوع جنگ شود. روحانی به نقل از رهبری گفت: «نه جنگ، نه صلح» به نفع کشور نیست و باید تلاش کنیم تا وضعیت «نه جنگ» محقق شود.
او بر اهمیت رابطه با ملت تاکید کرد و یادآور شد که مردم ایران در شرایط سخت جنگ ۱۲ روزه همواره در کنار کشور ایستادهاند. روحانی معتقد است که برای پاسخ به این حمایتها باید تغییرات مثبتی در کشور ایجاد شود و افزود که باید قوانین انتخابات اصلاح شوند تا عدهای کوچک امکان رد صلاحیت افراد محبوب را نداشته باشند. او همچنین بر ضرورت ملی شدن صدا و سیما تاکید کرد و خواستار اقدامات فوری برای متوقف کردن رشد تورم شد.
روحانی بر اهمیت تقویت دستگاههای اطلاعاتی کشور نیز تأکید کرد و گفت که دستگیری جاسوسان دشمن میتواند به انهدام طرحهای آنها منجر شود. وی به این نکته اشاره کرد که فرصت مناسبی برای کاهش تنشها در دست داریم و میتوانیم از آن استفاده کنیم تا جنگ را به تعویق بیندازیم یا حتی آن را منتفی کنیم.
او دوگانه «جنگ یا تسلیم» را نادرست عنوان کرد و خاطرنشان ساخت که باید به سمت بازدارندگی نظامی و دیپلماسی صحیح پیش برویم. روحانی با اشاره به پیچیدگیهای مذاکرات کنونی، بر این نکته تأکید کرد که امکان مذاکره با کشورهای دیگر وجود دارد و باید به دنبال راهحلهای «برد-برد» باشیم.
وی در ادامه، به مشکلات کنونی در منطقه اشاره کرد و گفت که رژیم اسرائیل به عنوان یک رژیم تروریستی، در دو سال گذشته به شدت رفتارهای خشن و ظالمانهای را از خود نشان داده است. روحانی با انتقاد از حملات اسرائیل به غزه، یادآور شد که این رژیم علیرغم ادعاهایش در نابود کردن حماس و حزبالله ناکام مانده است.در گزارشی جدید، تحولات جنگ ۱۲ روزه میان اسرائیل و ایران مورد بررسی قرار گرفته است. کشورهای غربی از جمله آمریکا و ناتو، نتوانستند به اهداف خود در این نبرد دست یابند. با این حال، آسیبهای قابل توجهی به گروههای حماس، حزبالله و دیگر کشورها، بهویژه سوریه، وارد شد. سوریه که پیشتر با تروریستها مقابله کرده بود، اکنون به نوعی درگیر این بحران شده است.
براساس تحلیلها، یکی از دلایل اصلی ناکامی آمریکا و اسرائیل، استقامت و وحدت مردم ایران و دیگر ملتهای منطقه بوده است. ملت فلسطین در طول این دو سال مقاومت و ایستادگی بینظیری از خود نشان دادند و علیرغم بمبارانها، همچنان مقاوم باقی ماندند. از سوی دیگر، یمن و لبنان نیز به رغم مشکلات و خسارات فراوان، به مقاومت خود ادامه دادند.
ایران، بهخصوص در این درگیری اخیر، عملکرد ویژهای داشت. ایستادگی و حمایت ملت ایران به عنوان عامل اصلی شکست دشمنان معرفی شده است. با اینکه برخی افراد نسبت به حاکمیت گلهمندند، اما این موضوع مانع از آن نشد که آنها برای وطن و استقلال کشور خود تلاش کنند.
این ایستادگی موجب شگفتی آمریکاییها و اسرائیلیها شد، زیرا آنها پیشبینی میکردند که فشارها بتواند بر پدافند هوایی ایران تأثیر بگذارد، اما حضور و همبستگی مردم به طور قابل توجهی از پیشبینیهای آنها فراتر رفت.
مسئولان همچنین تأکید کردند که باید واقعیتها بهدرستی تحلیل و مطرح شود و نقاط ضعف و قوت شناسایی شوند. تقویت بنیه دفاعی یکی از اقدامات ضروری عنوان شده است. این اقدامات نیاز به زمان و ابتکار دارند.
در این راستا، سردار فرمانده پدافند هوایی در دوران جنگ ۸ ساله خاطرهای از ابتکاری موفقیتآمیز مطرح کرد که به رفع مشکلات مربوط به سیستمهای پدافندی کمک کرد. به گفته وی، ما باید از هر فرصتی برای ارتقاء توانمندیهای دفاعی کشور استفاده کنیم.در جلسهای که اخیراً برگزار شد، تصمیمگیری درباره اجرای یک طرح جدید به بحث گذاشته شد که بر اساس بررسیها و تجربیات گذشته، نتایج مثبتی به همراه داشت. این طرح به وضوح در سال ۶۴ در خوزستان مورد آزمایش قرار گرفت. در آن زمان، موشکهای ضد رادار نتوانستند به اهداف خود که رادارها بودند، اصابت کنند. این شکست برای نیروهای عراقی از اهمیت بالایی برخوردار بود و به نوعی نقطه عطفی در تشکیلات پدافند هوایی ایران به شمار میآید. موفقیتهای حاصل از این طرح باعث شد که از اواخر سال ۶۴ تا بهار ۶۶، ایران بیش از ۱۵۰ هواپیمای عراقی را سرنگون کند و واکنشهای جهانی را به دنبال داشت.
در ادامه این جلسه، لزوم توجه به ابتکارات در مواجهه با تهدیدات فناورانه امروز مورد تأکید قرار گرفت. برخی کارشناسان معتقدند که میتوان با بهرهگیری از خلاقیتهای علمی، در برابر برتری تکنولوژیک دشمن ایستادگی کرد.
همچنین، موضوع تشکیل ائتلاف نظامی با سایر کشورها نیز مطرح شد. به نظر میرسد برقراری این نوع همکاریها نیازمند مذاکرات دقیق و هوشمندانه باشد. تجربیات گذشته نشان میدهد که همکاریهای منطقهای با چالشهایی مواجه شده و فشارهای خارجی میتواند مانع این همکاریها شود.
در نهایت، ضرورت تقویت نهادهای اطلاعاتی به عنوان یک اولویت دیگر در نظر گرفته شد. این تقویت به مراتب از بهروزرسانی تجهیزات نظامی آسانتر است و میتواند به شکلگیری همافزایی در حوزه اطلاعاتی و حفاظتی کمک کند. مقامات همچنین به نقش روانی این اقدام در بالا بردن روحیه عمومی و بازدارندگی اشاره کردند و تأکید کردند که در شرایط پیچیده کنونی، سرمایهگذاران تمایل چندانی به سرمایهگذاری ندارند.### چالشهای اقتصادی و نظامی در شرایط کنونی
به نظر میرسد افزایش تولید در کشور ناکافی بوده و وضعیت اقتصادی با مشکلاتی مواجه شده است. نگرانیها از وقوع جنگ یا تغییرات ناگهانی در وضعیت آینده، در ذهن بسیاری از افراد وجود دارد. به این ترتیب، ضرورت ایجاد فضایی برای «نه جنگ» اهمیت بیشتری پیدا میکند. زمانی که اقدامات نظامی مؤثری صورت گیرد، دشمن به سرعت آن را حس خواهد کرد، اگرچه این اقدامات ممکن است بهتنهایی جنگ را متوقف نکرده اما میتوانند زمان لازم را برای تغییرات در وضعیت موجود فراهم کنند.
### امکان جلوگیری از جنگ
مدیران نظامی و امنیتی کشور میتوانند با تقویت اطلاعاتی، مانند دستگیری جاسوسان، عملیات دشمن را بههم بزنند و نیاز به برنامهریزی جدید در سطح بالای خود را برای او به وجود آورند. از طریق اتخاذ استراتژیهای مناسب، میتوان تا چند ماه دیگر نتایج مثبت حاصل کرد و احتمال وقوع جنگ را کاهش داد.
### توازن قوا و جلوگیری از جنگ
تحلیلگران بر این باورند که وجود بازدارندگی کافی میتواند جلوگیری از جنگ را تضمین کند. بدین معنا که هر زمانی که توازن قوا تهدید شود، احتمال وقوع جنگ افزایش مییابد. تهدیدات از سوی اسرائیل و آمریکا به طور مداوم وجود داشته و تداوم این وضعیت باعث ایجاد نگرانیهای جدی در آینده خواهد شد.
### نیاز به حفظ توازن قوا
برای حفظ امنیت کشور، ضروری است که توازن قوا میان ایران و کشورهای دشمن، شامل اسرائیل و آمریکا، ادامه یابد. هرگونه خدشه به این توازن میتواند به حملات نظامی منجر شود. در واقع، تحلیلها نشان میدهند که این وضعیت در حال حاضر با چالشهایی مواجه است و نیاز به اقدامات جدی وجود دارد.
### پاسخ به اتهامات گذشته
در زمینه سیاست خارجی و تعاملات بینالمللی، برخی بر این باورند که در دوران ریاستجمهوری حسن روحانی، کمبود توجه به شرق و روسیه وجود داشته است. قطعنامههای گذشته علیه ایران که بهویژه به فصل هفت مربوط میشدند، هشداردهنده است و نیاز به بررسی مضاعف دارد. در حال حاضر مخالفتهایی همچون موضعگیریهای روسیه و چین نیز به این وضعیت پیچیدگیهای بیشتری افزوده است، که نشاندهنده نوعی تشتت نظر در حوزه بینالمللی است.### تصویب قطعنامهای جدید علیه ایران در انتظار روسیه و چین
با توجه به وضعیت کنونی، به زودی احتمال تصویب قطعنامهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. اما این بار گمانهزنیها حاکی از آن است که دو کشور روسیه و چین در این زمینه رای نخواهند داد. در این راستا، برخی افراد منتقد دولت تدبیر و امید، اتهاماتی مطرح کردهاند مبنی بر اینکه این دولت تمایلی به همکاری با کشورهای شرقی ندارد و بیشتر به غرب گرایش دارد. اما در دولت پیشین، این دو کشور در بسیاری از قطعنامهها رأی مثبت داده بودند و این امر نگرانی غرب را برانگیخته است؛ زیرا دولت تدبیر و امید در حال تقویت روابط استراتژیک با روسیه و چین است.
بهعلاوه، در پسابرجام، بزرگترین توافقی که بین ایران و چین انجام شد، به مبلغ ۴۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری در ایران مربوط میشود. این توافق توسط آقای شیجینپینگ به تهران وعده داده شده بود. با این حال، بعد از خروج ترامپ از برجام، چین نیز به نوعی از این توافق عقبنشینی کرد.
### لزوم دیپلماسی و تعامل به جای دوگانه «جنگ یا تسلیم»
در ادامه، ضرورت بازگشت به قدرت بازدارندگی و همچنین اهمیت دیپلماسی و سیاست خارجی در شرایط کنونی مورد تأکید قرار گرفت. گفته میشود که مذاکره با سایر کشورها هرچند دشوار است، اما امکانپذیر بوده و میتوان با پیگیری ایدههای برد-برد به نتایج مطلوبی رسید. همچنین، دوگانه «جنگ یا تسلیم» به عنوان یک تحلیل نادرست معرفی شده است.
در مذاکرات، به طور معمول هیچیک از طرفین به اهداف ۱۰۰ درصدی خود نمیرسند و باید به توافقهای منطقی و متعادل اندیشید. به عنوان مثال، به دست آوردن ۷۰ یا ۸۰ درصد از خواستهها میتواند به عنوان موفقیت تلقی شود.
### اهمیت روابط با ملت
در این میان، اهمیت رابطه با ملت و قدرت ایستادگی مردم در برابر تهدیدات خارجی نیز برجسته شد. در جنگ ۱۲ روزه، ملت ایران نشان داده است که به هیچوجه تسلیم نخواهد شد و این قدرت ملی، ریشه در طرفداری از منافع کشور دارد.
انتقادات به دولتهای پیشین به ویژه در رابطه با سیاستهای اسرائیل نیز وارد شده است. این مسئله به ویژه با توجه به تنفر عمومی از اسرائیل در سراسر منطقه و استقبال از حرکتهای مردمی در اروپا علیه این کشور، به وضوح قابل مشاهده است. همچنین، محکومیتهای قانونی اسرائیل در دادگاههای بینالمللی و سازمانهای حقوق بشری نیز به موضع این کشور در افکار عمومی آسیب زده است.
به نظر میرسد که کشورهای منطقه به تدریج متوجه شدهاند که تهدید اصلی نه ایران، بلکه اسرائیل است و این امر بخصوص بعد از حملات اخیر به برخی کشورها روشنتر شده است.**اسرائیل تهدیدی اساسی برای منطقه محسوب میشود**
تحلیلگران بر این باورند که اسرائیل خسارات جبرانناپذیری به همراه داشته است، به طوری که علاوه بر آسیبهای اقتصادی، مسأله مهاجرت معکوس را نیز برانگیخته است. این مسئله به وضوح نشان میدهد که بار مشکلات نباید بر دوش اکثریت مردم باشد، در حالی که امتیازها به یک اقلیت کوچک تعلق گیرد.
مهمترین موضوع در این بین، همبستگی ملت بزرگ ایران است که در جنگ اخیر با قدرت و ایمان در کنار کشور قرار گرفتند، نه به نفع حاکمان. این ملت با فریاد «ای ایران» نشان دادند که نیازی به مصاف سیاسی با حاکمیت ندارند، بلکه هدفشان حفظ تمامیت ارضی و منافع ملی است. لذا باید احساس ملی گرایی را تقویت کرد و برای پاسخ به فداکاریهای ملت تدابیری اندیشید. با توجه به پایان جنگ 12 روزه، پس از مدتی روندها به نگرشهای پیشین بازگشته و به نوعی بداخلاقی بازگشتهاند.
**لزوم تواضع در برابر ملت**
در چنین شرایطی، سیاستمداران باید به ملت تواضع کنند و به افکار عمومی احترام بگذارند. این در حالی است که تصمیمات مجالس باید به اراده مردم پاسخ دهد. اگر 80 درصد مردم مخالف یک قانون هستند، تصویب آن در مجلس به تنهایی کافی نیست و نمیتواند نشانگر رضایت عمومی باشد. اصلاحات و تغییرات واقعی باید در نظر گرفته شود تا مردم این اصلاحات را در عمل مشاهده کنند.
**ضرورت اصلاحات در تمامی حوزهها**
برای مواجهه با چالشها و تهدیدات خارجی، دولتها باید به سمت اصلاحات در حوزههای مختلف، از جمله سیاسی، رسانهای و اقتصادی حرکت کنند. مردم باید پس از جنگ شاهد اصلاحات واقعی باشند که نشاندهنده پاسخگویی به نیازها و خواستههایشان باشد. این اصلاحات میتواند به تقویت بازدارندگی مقابل دشمنان نیز بینجامد.
**هشدار درباره رسانه و تقسیمبندی اجتماعی**
متأسفانه رسانه ملی به جای ایجاد همبستگی، به ترویج اختلاف و انتشار مطالب غیردقیق میپردازد. این رویه باعث افزایش فاصله بین اقشار مختلف جامعه شده و در جهت انشقاق ملی عمل میکند. در نهایت، باید یادآور شد که اصل اخلاق در اسلام باید به عنوان راهنمای همه فعالیتها قرار گیرد و همه به اصلاح رفتارها و منشها در راستای خدمت به مردم بپردازند.**اصلاحات اجتماعی و اقتصادی در اولویت قرار دارد**
در یک سخنرانی تاثیرگذار، یکی از تحلیلگران مسائل اجتماعی و سیاسی بر اهمیت اخلاق و اصلاحات در جامعه تأکید کرد و گفت که تمرکز بر حکومت بدون در نظر گرفتن اصول اخلاقی خطایی است. او تصریح کرد که اساس کار پیامبر اسلام، برنامهریزی برای استقرار اخلاق حسنه و ایجاد وحدت بین مسلمانان بود، نه جلب قدرت. او به بیان تمایز میان حکومت و اخلاق پرداخت و خاطرنشان کرد که اصل وجود دارد به منظور از بین بردن ظلم و تحقق عدالت.
این تحلیلگر به لزوم توجه به خواستههای عمومی اشاره کرد و اعلام کرد که اگر دولت گامهایی در راستای بهبود شرایط زندگی افراد جامعه بردارد، میتواند امید به تغییر را در مردم افزایش دهد. همچنین، تأکید داشت که اگر اقدامات اساسی در جهت اصلاح جامعه بهویژه در زمینه اقتصادی انجام شود، میتوان به بهبود وضعیت معیشت مردم امیدوار بود.
**ضرورت توجه به اقتصاد بخش خصوصی**
او با انتقاد از ساختارهای اقتصادی فعلی، بر ضرورت توجه به اقتصاد بخش خصوصی تأکید کرد و گفت که وابستگی به نهادهای دولتی مانع رشد و توسعه واقعی اقتصاد است. همچنین، از دولت خواست تا در راستای ارتقاء شرایط زندگی مردم، خطوات اساسی را ترسیم کند.
**امیدواری به بهبود وضعیت معیشت و امنیت**
وی به دو موضوع مهم امنیت و معیشت برای مردم اشاره کرد و گفت که تحقق این موارد میتواند امید را در دل افراد زنده کند. او ضمن بیان روشهایی برای مهار تورم، از دولت خواست تا بررسیهای جدی در زمینه قاچاق و مالیات انجام دهد و برای جلب سرمایهگذاری تلاش کند.
او همچنین به تاکید رهبر انقلاب بر ضرورت مشارکت جمعی در بحث برجام و عدم تحمیل بار سنگین آن به دوش دولت اشاره کرد. بدین ترتیب، وی مجدداً بر لزوم تلاش جمعی و اصلاحطلبی در راستای بهبود شرایط کشور تأکید نمود.در گفتگوهای اخیر، بعضی از اعضای مجلس، از جمله رئیس این نهاد، تأکید کردند که توافق هستهای (برجام) باید به مجلس ارائه شود. در این راستا، یکی از افراد حاضر در این نشست به رئیس مجلس اعلام کرده که با این موضوع مخالف است. رئیس مجلس در پاسخ گفت که بهتر است این مسئله به مجلس منتقل شود تا فشار بر دوش یک نفر باقی نماند و در آینده عواملی وجود نداشته باشند که از این موضوع انتقاد کنند.
این شخص همچنین به یاد میآورد که در جلسههای اولیه پس از توافق موقت ژنو، رئیس مجلس توصیه کرد که چند نفر دیگر نیز در بحثها مشارکت داشته باشند تا بار مسئولیت تنها بر دوش یک نفر نماند. به همین منظور، جلسهای برگزار شد که در آن تعدادی از مقامات نظیر آقای ولایتی، آقای لاریجانی و آقای ظریف حضور داشتند. در مجموع، بیش از 70 جلسه برای بررسی جزئیات برجام برگزار شد و اقدامات لازم به مقام معظم رهبری گزارش داده شد.
در این راستا، برجام اگرچه با انتقادات مواجه بوده، اما در نهایت مورد تأیید شورای عالی امنیت ملی، مجلس و شورای نگهبان قرار گرفت. متقاضیان توافق به تحقق این اهداف از جمله قدرت ملی تأکید دارند.
وی در ادامه بیان کرد که برای جلوگیری از جنگ، دولت باید اقداماتی انجام دهد که امید مردم را به آینده افزایش دهد. اگر قدرت نظامی و هوشمندی سیاسی افزایش یابد، احتمال وقوع جنگ کاهش مییابد. لذا او تصریح کرد که برای تحقق آرزوی «نه جنگ»، اقدامات مؤثری باید انجام شود.
در نهایت، با آرزوی توفیق برای همه، این گفتگو به پایان رسید.
