**خستگی مداوم در سالمندان و پیامدهای آن**
خستگی مداوم به عنوان یک وضعیت غیرطبیعی شناخته میشود که به صورت احساس دائمی کسالت و خستگی در کل بدن بروز مییابد و با گذشت زمان، شدت آن افزایش پیدا میکند. این نوع خستگی میتواند انجام فعالیتهای روزمره را برای سالمندان دشوار تر کند. در حالی که خستگی معمولی پس از انجام فعالیتهای جسمی مانند ورزش یا کارهای خانه به وجود میآید و با استراحت برطرف میشود، خستگی مداوم میتواند انجام کارهای سادهای نظیر پیادهروی یا مرتب کردن تخت را نیز برای فرد مشکل ساز کند.
دکتر فرزاد روشن ضمیر، متخصص تغذیه، در گفتگو با خبرآنلاین تاکید کرد که خستگی شدید در سالمندان باید به دقت مورد بررسی پزشکی قرار گیرد. او اشاره کرد که علاوه بر شناسایی دلایل زمینهای، تغییرات در سبک زندگی و حمایت اجتماعی میتواند به بهبود کیفیت زندگی سالمندان کمک کند.
تحقیقاتی در سال ۲۰۲۵ که با حضور حدود ۱۸ هزار سالمند انجام شد، نشان داد که ۴۲٪ از آنها احساس خستگی عمومی، ۵۸٪ خستگی جسمی و ۲۴٪ خستگی ذهنی را گزارش کردند. این تحقیقات همچنین نشان میدهد که وضعیت اجتماعی و اقتصادی و همچنین وجود بیماریهای مزمن میتواند تأثیر بسزایی در میزان خستگی سالمندان داشته باشد به طوری که در کشورهای در حال توسعه، خستگی جسمی بیشتر مشاهده شده است.
شایعترین علل بروز خستگی در سالمندان ممکن است به سن مرتبط باشد. احساس خستگی بدون دلیل واضح، بهخصوص در افراد بالای ۹۰ سال، میتواند نشانهای از چالشهای مغزی در انجام فعالیتهای روزمره باشد. بیماریهای مزمن همچون سرطان، اختلالات خواب، و کمبود ویتامینها نیز از عوامل مؤثر به شمار میروند.
افسردگی و اضطراب، بهویژه در سالمندانی که تنها زندگی میکنند، میتواند منجر به احساس خستگی شدید شود. طبق گزارشی از سازمان بهداشت جهانی (WHO)، نزدیک به ۱۵٪ از افراد بالای ۶۰ سال دچار اختلالات روانی هستند. عوامل دیگری نظیر عدم تحرک بدنی، مصرف بالای کافئین یا الکل، و خواب ناچیز نیز میتوانند به تشدید خستگی منجر شوند.### خستگی و علل آن: یک بررسی
خستگی یکی از مشکلات شایعی است که ممکن است ناشی از کمبود خون غنی از اکسیژن باشد. در چنین شرایطی، سلولهای بدن قادر به دریافت مقدار کافی اکسیژن نیستند. یکی از علل اصلی این وضعیت، کمخونی است که میتواند به علت خونریزی، برخی بیماریها نظیر مشکلات کلیوی یا اختلال در جذب آهن ایجاد شود. همچنین، هورمونهای استروژن و تستوسترون نیز به طور مستقیم در احساس خستگی تأثیرگذار هستند و میتوانند روی خلق و خو و کیفیت خواب سالمندان اثر بگذارند.
#### چه زمانی باید نگران شد؟
چنانچه خستگی بیش از دو هفته ادامه یابد و با علائمی نظیر اختلال تنفس هنگام خواب، خونریزی، درد شدید، سرگیجه یا آریتمی قلبی و همچنین مشکلات گوارشی یا حرکتی همراه باشد، مراجعه به پزشک الزامی است. همچنین اگر خستگی بر تمرکز فرد تأثیر گذاشته و در مواردی نظیر رانندگی مشکلاتی ایجاد کند، باید بیشتر مراقب بود.
#### چگونه میتوان خستگی را کاهش داد؟
برای کاهش خستگی، فعالیت بدنی منظم بسیار مؤثر است. پیشنهاد میشود که حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته ورزشهایی با شدت کم تا متوسط، مانند پیادهروی و تمرینات تعادلی انجام شود. خواب کوتاه مدت روزانه، تا ۳۰ دقیقه نیز میتواند مفید باشد. همچنین تغذیه متوازن شامل پروتئین، سبزیجات و غلات سالم، به بهبود وضعیت عمومی کمک میکند. ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل نیز از نکات مهم دیگر است. برای کاهش حس تنهایی، مشارکت در گروههای اجتماعی توصیه میشود.
