به گزارش خبرآنلاین و بر اساس اطلاعات یورونیوز، برخی افراد بر این باورند که قسمت عمدهای از مغز انسان هنوز دستنخورده باقی مانده و این موضوع به نبوغ آلبرت اینشتین نسبت داده میشود که گفته میشود وی فقط از بیش از ۱۰ درصد تواناییهای مغزش استفاده کرده است.
تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ انجام شد، نشان داد که حدود نیمی از معلمان ابتدایی و متوسطه در کشورهای مختلف هنوز این افسانه ۱۰ درصدی را تأیید میکنند.
اما آیا این ادعا واقعیت دارد؟ پژوهشها نشان میدهند که ریشه این تصور به زمانهای قدیم برمیگردد، زمانی که دانشمندان برای اولین بار به مطالعه تواناییهای مغز پرداختند اما ابزار کافی برای بررسی دقیق عملکرد آن در دسترس نداشتند.
در سال ۱۹۰۷، ویلیام جیمز، روانشناس آمریکایی، در کتاب «انرژیهای انسان» نوشت که ما تنها از بخش کوچکی از تواناییهای بالقوهمان استفاده میکنیم. این جمله به اشتباه تفسیر شده و باعث گسترش این باور شده است.
در اوایل شکلگیری علم اعصاب نیز دانشمندان معتقد بودند که بخش وسیعی از مغز غیرفعال است و به عملکرد برخی افراد آسیبدیده اشاره میکردند که هنوز به زندگی عادی ادامه میدادند. به عنوان مثال، فینیاس گیج، کارگر راهآهن بود که با آسیبدیدگی جدی در سال ۱۸۴۸، همچنان زنده ماند و زندگیاش را ادامه داد، هرچند خلق و خویش تغییر کرد.
اما یافتههای جدید علمی نشان داده است که مغز دارای انعطافپذیری بالایی است. حتی اگر بخشی از مغز آسیب ببیند، اتصالات عصبی میتوانند به سرعت بازسازی شوند. بدین ترتیب، مغز در واقع همیشه از تمام ظرفیتهای خود استفاده میکند تا به وظایف خود پاسخ دهد.
اسکنهای سهبعدی مغزی نشان میدهند که فعالیت مغزی در حالیکه خواب هستیم نیز ادامه دارد. ابزارهایی چون اسکنهای PET و fMRI کمک کردهاند تا روند فعالیت مغز در افراد سالم دیده شود. این اسکنها نشان میدهد که مغز به طور مداوم در حال پردازش اطلاعات است، حتی در زمان خواب.
جالب است که مغز انسان تنها ۲ درصد از وزن بدن را تشکیل میدهد اما حدود ۲۰ درصد از انرژی کل بدن را مصرف میکند. این مصرف بالای انرژی نشان میدهد که نمیتوان مغز را غیرفعال فرض کرد.
در مجموع، مهمترین ویژگی مغز انسان انعطافپذیری بالای آن است که به او این امکان را میدهد تا خاطرات و مهارتهای جدید را به یاد بیاورد و یاد بگیرد.مغز انسان تحت تأثیر هر نوع فعالیت، از جمله صرفِ صبحانه، دچار تغییرات میشود. این تغییرات به شکل ذخیرهی خاطرات و الگوهای فعالیت نورونها است و هر بار که مهارت جدیدی یاد میگیریم، اتصالات جدید بین نورونها (سیناپسها) شکل میگیرد. یادگیری مهارتهای جدید حرکتی در بزرگسالی منجر به تغییرات قابل توجه در ساختار بافت مغزی میشود.
مغز شامل حدود ۸۶ میلیارد نورون است که هرکدام وظایف خاصی را انجام میدهند. نواحی مختلف مغز به پردازش حرکت، حافظه، احساسات و تفکر اختصاص دارند و اغلب اوقات فعال هستند. جالب است که در طول جراحیهای اعصاب، هیچ ناحیهای از مغز که به طور کامل غیرفعال باشد پیدا نشده است و این نشان میدهد که مغز همیشه در حال فعالیت است.
با این حال، افسانهای که میگوید انسان فقط ۱۰ درصد از مغز خود را استفاده میکند، توانسته الهامبخش بسیاری از افراد باشد. این ایده رغم اینکه موجب تشویق و امیدواری شده است، واقعیت را تحریف میکند و به نظر میرسد بیشتر جنبه دلگرمکننده دارد.
این حقیقت که مغز محدودیتهایی دارد، در تصمیمگیری و پیشبینیهای غیرواقعی نمایان میشود. فلسفههایی که توقع دارند مغز اقداماتی مانند جابجایی مبلمان را انجام دهد، فقط در حیطه خیال هستند و بهراحتی قابل اثبات نیستند.
با این حال، راههای مؤثری برای تقویت توانایی شناختی وجود دارد که میتواند در موفقیتهای تحصیلی و حرفهای کمک کند. دانشمندان تأکید دارند که برای اینکار نیازی به ترفندهای پیچیده نیست؛ بلکه خواب کافی، ورزش منظم، مدیریت استرس و یک تغذیه متعادل ضروری است. همچنین، برای دستیابی به پیشرفت واقعی در زندگی، تمرین و سختکوشی همچنان بهترین شیوه شناخته شده است.
