به گزارش خبرگزاریها و بر اساس اطلاعاتی از زومیت، ایستادن بر روی سطح یخزده و سفید شمالگان یا جنوبگان تصویری یکسان از خود به نمایش میگذارد. وقتی به دوردست نگاه میکنید، تنها برف و یخ را مشاهده میکنید و سکوت سنگینی فضا را در بر میگیرد. در ابتدا، ممکن است به نظر برسد که بین این دو ناحیه از زمین تفاوتی وجود ندارد، اما با فرض وجود ابزاری برای حفاری، متوجه خواهید شد که این دو منطقه در دل خود دنیایی کاملاً متفاوت دارند.
به عنوان مثال، اگر حفر را در شمالگان آغاز کنید، به سرعت به ادامه کارتان پایان میدهید. یخهای این ناحیه عموماً بین دو تا سه متر ضخامت دارند و در برخی نقاط ممکن است تا پنج متر نیز برسند. اخیراً ضخامت این یخها نیز کاهش یافته و بیشتر آنها به یک یا دو متر میرسند. بعد از این لایه نازک یخ، به سرعت به آبهای سرد و یخزده اقیانوس شمالی میرسید، جایی که ادامه حفاری دیگر ممکن نیست.
در مقابل، قطب جنوب یک قاره است که با یخهای ضخیم پوشیده شده و توسط اقیانوس جنوبی و یخهای شناور احاطه شده است.
تفاوت اساسی در شکل جغرافیایی این دو ناحیه مشهود است. شمالگان به عنوان یک اقیانوس بزرگ شناخته میشود که تنها یک لایه یخ بر سطح آن قرار گرفته است، در حالی که جنوبگان قارهای واقعی با یخهای ضخیم است که در سرزمین خود نفوذ کردهاند. یخهای جنوبگان به مراتب ضخیمتر از یخهای شمالگان هستند و این ضخامت بسته به فصل و منطقه متغیر است. این یخها، به همراه یخهای گرینلند، بیش از دوسوم آب شیرین کره زمین را در خود دارند.
طبق گفته آیافالساینس، ضخیمترین بخش یخهای جنوبگان حدود پنج کیلومتر عمق دارد و مجموعاً حدود ۳۰ میلیون کیلومتر مکعب یخ در این ناحیه انباشته شده است. اگر این یخها ذوب شوند، سطح دریاهای جهان تقریبا ۵۸ متر بالا خواهد آمد.
حفر در عمق یخهای جنوبگان به کشفیات جالبی منجر خواهد شد. به عنوان مثال، دریاچه واستوک به عمق چهار کیلومتری زیر یخهای شرق جنوبگان پنهان شده است. دره دنمن نیز به عنوان عمیقترین دره خشکی در جهان شناخته میشود که بیش از سه کیلومتر زیر سطح دریا قرار دارد.
دانشمندان تاکنون موفق به حفاری حدود ۲٫۸ کیلومتر در عمق یخهای جنوبگان شدهاند و اطلاعاتی در خصوص آب و هوای گذشته زمین به دست آوردهاند. یخی که از این عمق استخراج شده، تقریباً یک میلیون و دویست هزار سال عمر دارد.
همچنین برای شناخت بهتر زیر یخها، دانشمندان با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله رادار و لرزهنگاری، موفق به تهیه نقشهای دقیق از قاره زیر یخهای جنوبگان به نام Bedmap۳ شدهاند.
دکتر هامیش پریچارد از مرکز تحقیقات جنوبگان در بریتانیا بیان کرده است که این اطلاعات اساس مدلهای کامپیوتری برای درک حرکت یخهای جنوبگان در مواجهه با افزایش دما هستند. وی اشاره کرده که برخی برآمدگیها میتوانند باعث ایجاد موانع در حرکت یخها شوند.
پیتر فرتول، یکی از متخصصان این پروژه، تأکید کرده است که یخهای جنوبگان ضخیمتر از آنچه تصور میشد، هستند و این موضوع میتواند آنها را در برابر آبهای گرم آسیبپذیرتر کند. نقشه Bedmap۳ نشان میدهد که قطب جنوب در معرض خطر بیشتری نسبت به تصورات قبلی قرار دارد.
با وجود تمامی تلاشها و نقشهبرداریها، هنوز بخشهای زیادی از زیر یخهای جنوبگان ناشناخته باقی مانده است. کشفیات اخیر از قبیل قارههای گمشده و آثار دایناسورها تنها بخشی از اسرار این سرزمین یخی هستند. آینده چه شگفتیهایی را در دل این یخها به ارمغان خواهد آورد؟
