به گزارش خبردونی و بر اساس اطلاعاتی که از منابع آگاه به دست آمده است، پادشاهی عربستان به دلیل افت قیمت نفت و فشار بر اقتصاد کشور، تصمیم به کاهش تمرکز بر پروژه عظیم «نئوم» به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار گرفته است. این پروژه که به طور خاص قرار بود به طراحی شهری با حضور روباتها بپردازد، حالا اولویتهای ریاض تغییر کرده و سرمایهگذاری حدود چند میلیارد دلار به حوزههای نوین نظیر هوش مصنوعی، صنعت بازیهای رایانهای و فناوریهای پیشرفته معطوف میشود.
### نشانههای دشواری در بزرگترین پروژه ساختمانی جهان
پروژه نئوم که در سال ۲۰۱۷ توسط محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان معرفی شد، به شدت با چالشهایی مواجه شده است. نشانهای این عقبنشینی استراتژیک به وضوح در دادههای اقتصادی و عملکرد دولت دیده میشود:
**حذف از بودجه:** در پیشبودجه سال ۲۰۲۶ عربستان، برای اولین بار در سه سال گذشته، اشارهای به پروژه نئوم نشده است.
**کاهش قراردادها:** به گزارشی جدید در ۹ ماهه منتهی به سپتامبر، از مجموع ۸ میلیارد دلار قراردادهای ساختمانی، تنها ۲۰ میلیون دلار به نئوم اختصاص یافته است. این در حالی است که هزینهکرد پروژههای بزرگ سعودی در سال ۲۰۲۳ به اوج خود رسید.
**کاهش سرعت ساخت و ساز:** پروژههای مربوط به «لاین»، که شامل دو آسمانخراش آینهای به طول ۱۰۰ مایل است، دچار کندی شده است. برخی شرکتهای مشاورهای کارکنان خود را از نئوم خارج کرده و یک شرکت ساختمانی سعودی نیز فعالیتهای خود را در این منطقه متوقف کرده است.
### فشار اقتصادی و تمرکز بر فناوری
تصمیم به تجدید نظر در پروژه نئوم به دلیل فشارهای اقتصادی و پیشبینی کاهش قیمتهای نفت، که نیمی از تولید ناخالص داخلی عربستان را تأمین میکند، اتخاذ شده است. وزیر دارایی سعودی، محمد الجدعان، در واشنگتن بیان کرد که ریاض هیچ تردیدی در تغییر یا متوقف کردن پروژههایی که منطقی نیست ندارند.
این تغییر رویکرد میتواند به جذب سرمایه به سمت فرصتهای فناوری جدید منجر شود:
**هوش مصنوعی در کانون توجه:** در اجلاس مالی آینده، انتظار میرود شرکت «هومین» که زیرمجموعه صندوق ثروت ملی عربستان است، اعلامیههای مهمی ارائه کند. شرکتهای مالی بزرگ جهانی مانند بلکاستون و بلکراک در حال رقابت برای سرمایهگذاری در این حوزه هستند.
**حمایت از صنایع نوین:** حداکثر توجه به شرکتهایی نظیر «آلات» که در زمینه تولید هوشمند فعالیت دارند، و همچنین شرکت هواپیمایی ریاض ایر افزایش خواهد یافت.
### تأثیرات بر اقتصاد داخلی و جهانی
این تغییرات میتواند تأثیرات گستردهای داشته باشد. در سطح بینالمللی، سرمایهگذاری جدید در هوش مصنوعی فرصتهای تازهای برای شرکتها و بانکهای غربی ایجاد میکند. در داخل کشور نیز، کاهش فعالیتهای نئوم میتواند به وضعیت نقدینگی در سیستم بانکی محلی بهتر شود، هرچند پروژههای دیگر به وامهای بیشتری نیاز دارند.
این چرخش استراتژیک نشاندهنده تمایل دولت سعودی به تحقیق و توسعه سریعتر در حوزه فناوری و نتایج اقتصادی است که به سرعت بیشتری دست یابند؛ تغییری که بسیاری از سرمایهگذاران آن را مثبت تلقی میکنند، زیرا نشان میدهد که حکومت در پی هدایت منابع مالی به سمت حوزههایی است که نیازهای فوری را برآورده میکنند.
