به گزارش خبرآنلاین، وبسایت جدید تحت عنوان **«گراکیپدیا» (Grokipedia)** که ایلان ماسک آن را بهعنوان جایگزینی برای ویکیپدیا معرفی کرده، تنها برای مدتی کوتاه روز دوشنبه فعال بود و سپس از دسترس خارج شد. در زمان نگارش این خبر، این وبسایت دوباره کار خود را آغاز کرده و طبق اطلاعات موجود، دارای **بیش از ۸۸۵ هزار مقاله** است.
این پلتفرم بهطور خودکار محتوا را با استفاده از **چتبات «گراک» (Grok)** که متعلق به شرکت **xAI** است، تولید میکند. ماسک هدف این پروژه را “گامی ضروری برای درک بهتر جهان از طریق هوش مصنوعی” عنوان کرده است.
این اقدام در پی پیشنهاد **دیوید ساکس**، سرمایهگذار فناوری و مشاور دولت سابق ترامپ در حوزه هوش مصنوعی و رمزارز مبنی بر ایجاد جایگزینی برای ویکیپدیا صورت گرفت. ماسک با استقبال از این پیشنهاد اعلام کرد که قصد دارد منبعی بسازد که به نظر او “بیطرفتر و کمتر تحت تأثیر گرایشهای اجتماعی” باشد.
ایلان ماسک، میلیاردر و مالک شبکه اجتماعی X، ویکیپدیا را بارها به جانبداری متهم کرده و معتقد است این دانشنامه از منابعی استفاده میکند که بهزعم او “سوگیری سیاسی” دارند. در مقابل، **جیمی ولز**، بنیانگذار ویکیپدیا، این ادعاها را نادرست دانسته است.
ماسک معتقد است گراکیپدیا تلاشی است برای ایجاد دانشنامهای که با استفاده از مدلهای زبانی هوش مصنوعی، واقعیتها را بهطور دقیقتر و بیطرفانهتر بیان کند؛ با این حال، کارشناسان نسبت به کمبود نویسندگان انسانی و عدم امکان ویرایش عمومی هشدار دادهاند، چرا که این موضوع میتواند به کاهش شفافیت و افزایش سوگیری در محتوا منجر شود.
ماسک در شبکه اجتماعی X نوشته است که ایجاد یک دانشنامه مبتنی بر هوش مصنوعی “گامی بسیار مهم برای تمدن” و لازمهای برای “درک بهتر جهان” است. او به طور مکرر به ویکیپدیا انتقاد کرده و اعلام کرده این پلتفرم به منابعی چون **نیویورک تایمز** و **انپیآر (NPR)** بیش از حد تکیه دارد.
در مقابل، گراکیپدیا با توضیحات رسمی خود اعلام کرده محتوای خود را با کمک **چتبات هوش مصنوعی «گراک»** تولید میکند. برخلاف ویکیپدیا که توسط کاربران داوطلب نوشته و ویرایش میشود، در گراکیپدیا هیچ نویسنده انسانی مشخصی وجود ندارد و کاربران تنها میتوانند از طریق فرم گزارش خطا اقدام کنند.
ماسک همچنین اعلام کرده است که هدف دارد تا پایان سال، گراک را بهگونهای آموزش دهد که دیگر به اطلاعات ویکیپدیا مراجعه نکند. با این حال، در حاضر برخی از صفحات گراکیپدیا به وضوح نشانههایی از ویکیپدیا دارند.
در برخی موارد، محتوای گراکیپدیا شباهتهای زیادی با ویکیپدیا داشته است، اما در موضوعاتی نیز تفاوتهای قابل توجهی وجود دارد. به عنوان مثال، در اطلاعیههای مربوط به **دونالد ترامپ** و خود **ایلان ماسک**، در گراکیپدیا مواردی حذف شده که در ویکیپدیا وجود دارد.
تحلیلگران هشدار میدهند که اگر گراکیپدیا بهطور کامل به تولید خودکار محتوا متکی باشد، ممکن است با خطرات مرتبط با خطاهای فنی و سوگیریهای الگوریتمی مواجه شود. در نهایت، ماسک معتقد است که ایجاد یک دانشنامه مبتنی بر هوش مصنوعی لازمهای برای آینده است، حتی اگر در حال حاضر بیشتر ابعاد سیاسی آن پررنگ باشد.
