گوگل برای نخستین بار گزارشی فنی منتشر کرد که به بررسی میزان انرژی مصرفی اپلیکیشنهای جمینی میپردازد. این گزارش نشان میدهد که یک پرسش متوسط در این اپلیکیشن حدود ۰.۲۴ واتساعت برق مصرف میکند، معادل روشن کردن یک مایکروویو برای یک ثانیه. به علاوه، گوگل برآوردهایی درباره مصرف آب و انتشار کربن دیاکسید ناشی از هر پرسش متنی نیز ارائه کرده است.
این اطلاعات به عنوان شفافترین برآورد انرژی مصرفی از سوی یک شرکت بزرگ فناوری در حوزه هوش مصنوعی محسوب میشود و جزئیات دقیقی از نحوه محاسبه آن ارائه شده است. با افزایش کاربرد هوش مصنوعی، پژوهشها برای درک بهتر از مصرف انرژی این تکنولوژی نیز گسترش یافته اما دسترسی محدود به دادههای شرکتها همچنان مانع اصلی است. به عنوان مثال، نشریه MIT Technology Review در اوایل سال جاری تلاش کرد تا گزارشی جامع منتشر کند، اما هیچ شرکتی حاضر به افشای دادههای مصرف انرژی خود نشد. با این حال، گزارش جدید گوگل امکان بررسی دقیقتری را برای محققان فراهم آورده است.
این گزارش نگاهی جامع به تقاضاهای انرژی دارد و شامل مصرف برق تراشههای هوش مصنوعی و زیرساختهای مورد نیاز برای فعالیت آنها میشود. جف دین، دانشمند ارشد گوگل، اعلام کرد که هدف آنها از انتشار این گزارش، دربرگیری تمامی جوانب مصرف انرژی بوده است.
طبق این گزار، تنها ۵۸ درصد از مصرف ۰.۲۴ واتساعت مربوط به تراشههای اختصاصی گوگل، یعنی TPUها است. حدود ۲۵ درصد انرژی صرف CPU و حافظه میزبان، ۱۰ درصد مربوط به تجهیزات پشتیبان در صورت خرابی و ۸ درصد به سیستمهای جانبی مانند خنکسازی و تبدیل انرژی اختصاص دارد. مشرف چودری، استاد دانشگاه میشیگان، ارزش این گزارشها را در تحقیقات علمی بالا میداند، زیرا تنها شرکتهای بزرگ امکان چنین برآوردهایی را دارند. جه-وون چونگ، پژوهشگر دکترا نیز این گزارش را جامعترین تحلیل در زمینه انرژی هوش مصنوعی معرفی کرده است.
علاوه بر این، گوگل اعلام کرده که با گذشت زمان، مصرف انرژی هر پرسش در جمینی بهطرز قابل توجهی کاهش یافته است. به گفته این شرکت، در مه ۲۰۲۴، یک پرسش مشابه ۳۳ برابر بیشتر انرژی مصرف میکرده است، که این امر به پیشرفتهای مدلها و بهینهسازیهای نرمافزاری مربوط میشود.
در زمینه انتشار کربن، برآورد گوگل نشان میدهد که هر پرسش میانه در جمینی حدود ۰.۰۳ گرم دیاکسیدکربن تولید میکند. این نتیجه با ضرب کل انرژی مصرفی در میزان میانگین انتشار گازهای گلخانهای محاسبه شده است. به نحوی که گوگل از روش «بازاری» بهره برده که خرید برق از پروژههای انرژی پاک را تقریب میزند. این شرکت از سال ۲۰۱۰ توافقهایی برای خرید برق از منابع انرژی تجدیدپذیر به امضا رسانده است. به همین دلیل، محاسبات انتشار کربن گوگل، کمتر از میانگین شبکههای فعال در آنهاست.
علاوه بر برق، مراکز دادههای هوش مصنوعی مصرف آب نیز دارند. گوگل پیشبینی کرده است که هر پرسش در برنامه جمینی…بنا بر گزارش جدید، برای خنکسازی سیستمهای هوش مصنوعی، حدود ۰.۲۶ میلیلیتر آب (معادل پنج قطره) لازم است. دین، یکی از پژوهشگران، بیان کرد: «هدف ما این است که کاربران دید بهتری از مصرف انرژی خود در تعامل با هوش مصنوعی داشته باشند. افراد نباید نگران هزینههای آب یا انرژی مدلهای جمینی باشند، زیرا اندازهگیریهای ما نشان میدهد این مقادیر تقریباً معادل فعالیتهای روزمرهای است که معمولاً به آنها توجهی نمیشود، همچون تماشای چند ثانیه تلویزیون یا مصرف پنج قطره آب.»
انتشار این گزارش به افزایش آگاهی عمومی درباره مصرف منابع در حوزه هوش مصنوعی کمک کرده و در شرایطی انجام میشود که فشارها بر شرکتها برای ارائه جزئیات دقیقتر از هزینههای انرژی این فناوری در حال افزایش است. ساشا لوچونی، پژوهشگر حوزه هوش مصنوعی و تغییرات اقلیمی در شرکت Hugging Face، ابراز خوشحالی کرد از انتشار این دادهها و تاکید کرد که مردم خواهان اطلاع از هزینههای واقعی هستند.
با این حال، هنوز بخشهایی از این موضوع نامشخص باقی مانده است؛ از جمله تعداد پرسشهایی که در طول روز از جمینی مطرح میشود. در صورت دسترسی به این اطلاعات، میتوان برآورد دقیقی از مصرف انرژی کلی این ابزار ارائه داد. لوچونی افزود: «در نهایت، این خود شرکتها هستند که تصمیم میگیرند چه اطلاعاتی را در چه زمان و به چه شکلی منتشر کنند. ما از مدتها پیش برای ایجاد یک استاندارد در حوزه هوش مصنوعی تلاش میکنیم و این گزارش بههیچوجه نمیتواند جایگزین آن استاندارد شود.»
منبع: [Technology Review](https://www.technologyreview.com/2025/08/21/1122288/google-gemini-ai-energy/)
