مراسم پانزدهمین جشن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران در تاریخ ۸ شهریور در تالار قلم کتابخانه ملی ایران برگزار شد. این رویداد با حضور چهرههای برجستهای چون رسول صدرعاملی، امین حیایی و سارا بهرامی و دیگر هنرمندان و سینماگران همراه بود.
فرزاد حسنی اجرای این مراسم را برعهده داشت و یاد احمد پژمان، آهنگساز و شاپور عظیمی، منتقد مرحوم سینما را گرامی داشت. در این مراسم، ویدئویی درباره تاریخچه جشن منتقدان نیز به نمایش درآمد.
جعفر گودرزی، دبیر جشن، بیانیهای را قرائت کرده و به اهمیت سینما به عنوان بخشی از هویت ملی اشاره کرد. او سینما را حافظه زنده ملت دانست و بر لزوم همکاری هنرمندان و رسانهها تأکید کرد تا فیلمسازان ایرانی در این دوره بحرانی بتوانند به سمت کیفیت حرکت کنند.
در این دوره، آکادمی جشن برای نخستین بار مسئولیت داوری سه سال اکران سینمای ایران را برعهده داشت و ۲۰۷ فیلم در این ارزیابی بررسی شدند. گودرزی گفت که سینمای ایران نیازمند تنوع و درک عمیقتر از مخاطب است و باید از تکرار ملالآور دوری کند.
او همچنین بیان داشت که مخاطب سینما بیسلیقه نیست، بلکه با آثار بیکیفیت تحقیر شده است. به گفته وی، برای بهبود وضعیت سینما، نیاز است به تنوع، شهامت و خلاقیت در روایتها و بیانها بازگردیم تا سینما دوباره جان بگیرد و بتواند به مخاطب تأثیر بگذارد.**تحلیلی بر چالشهای سینمای ایران و تجلیل از هنرمندان**
در سینمای ایران، تکرار یک داستان در اشکال مختلف به یکی از معضلات اصلی تبدیل شده است. این امر نشاندهنده فقر ژانر و تخیل در عرصه فیلمسازی است. در کشوری با تنوع بینظیر روایتها، تکیه به یک لحن مشخص به نوعی آسیب به معنا و محتوا محسوب میشود. در این میان، هرگاه کمدی به هجو، ملودرام به زاری و عاشقانه به سانسور مبتلا میشود، مفهوم سینما به خطر میافتد.
فقر در ژانر به معنای صرف فقدان تکنیک نیست؛ بلکه به کمبود شهامت در ارائه نگاههای نو و تجربیات تازه مربوط میشود. سینما در این حالت، نه تنها توانایی تخلیق درام و کمدی را از دست میدهد، بلکه در رابطه با عشق و مرگ نیز دچار مشکل میشود. برای اوجگیری دوباره، سینما نیاز به عبور از خاکستر خود دارد تا بتواند احساسات را به شکل درست به تصویر بکشد.
با توجه به اوضاع کنونی، تولید فیلم در کشور با چالشهای فوقالعادهای مواجه است.成本 تولید بالا، مانع از پویایی و خلاقیت در صنعت فیلمسازی شده و بسیاری از تولیدکنندگان به بقا بدل شدهاند. در این فضا، سینما به عنوان پناهگاهی برای امید و هنر باقی مانده است.
در پانزدهمین جشن منتقدان، توجه ویژهای به درگذشتگان سینما شد. کلیپی یادبود برای هنرمندان پیشین پخش گردید و پس از آن یادبودی برای بیتا موسوی، خبرنگار سینما که در جنگ 12 روزه خانوادهاش را از دست داده، برگزار شد. او از همکارانش تشکر کرد و آرزو کرد که هیچ فرد بیگناهی قربانی جنگ نشود.
در ادامه، فرشته صدر عرفایی به خاطر فعالیتهایش مورد تجلیل قرار گرفت، اگرچه به دلیل عدم حضور در ایران نتوانست در مراسم حاضر شود، ولی پیامی ویدیویی ارسال کرد. همچنین، جایزه ویژه جشن به سروش صحت برای کارگردانی فیلم «صبحانه با زرافهها» اهدا شد.
این مراسم نشانهای از ادامه تلاش برای حفظ و ارتقای سینما در ایران است. امیدواریم در شرایط کنونی، با حمایت و همبستگی، سینما بتواند به نقطه قوت و پناهگاهی برای روح بشر بدل شود.در یک مراسم اهدا جوایز معتبر سینمایی، یکی از برندگان به نمایندگی از تیم خود بر اهمیت کار جمعی در تولید فیلمها تأکید کرد و گفت: «هر یک از ما بهشتی در ذهن داریم. بهشت ذهنی من و ایمان صفایی «صبحانه با زرافهها» بود و امیدوارم روزی تمامی ایرانیها بتوانند در بهشتهای خود صبحانه بخورند.»
در ادامه، جایزه بهترین دستاورد فنی به سهیل دانش اشراقی برای طراحی صحنه فیلم «خائن کشی» اهدا شد. اشراقی پس از دریافت جایزه از اهمیت نقش منتقدان در دنیای سینما سخن گفت و از علی اوجی و استاد کیمیایی تشکر کرد.
جایزه بهترین مهندسی صدا نیز به مهرشاد ملکوتی و مسیح حدپور سراج برای فیلم «موقعیت مهدی» تعلق گرفت. عباس یاری، منتقد سینما، با یادآوری اولین دوره جوایز انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران، به نقش مهم ویروسهای سینمایی در ایجاد همبستگی اشاره کرد.
دیپلم افتخار بهترین موسیقی به مسعود سخاوتدوست برای فیلم «موقعیت مهدی» و تندیس بهترین موسیقی متن به ستار اورکی برای فیلم «خائنکشی» اعطا شد. اورکی نیز با ابراز تسلیت به جامعه هنری به خاطر فقدان استاد احمد پژمان، جایزهاش را به مسعود کیمیایی تقدیم کرد.
جایزه بهترین تدوین به حسن حسندوست برای فیلم «پرویزخان» اهدا شد و در ادامه، آرمان خوانساریان جایزه بهترین فیلم اول را برای «جنگل پرتقال» دریافت کرد. او ابراز امیدواری کرد که شش سال دوری از جشنوارهها به سود سینماگران باشد.
در بخش تجلیل از حسن پورشیرازی، این بازیگرٌ به حمایتهای منتقدان اشاره کرد و گفت: «این تقدیر را به روح داریوش مهرجویی تقدیم میکنم.» حامد بهداد هم به همکاریهای خود با پورشیرازی اشاره کرد و از او به عنوان یک بازیگر بااستعداد یاد کرد.
پورشیرازی در پایان گفت: «خواهشمندم دعا کنید که فیلم ما به اسکار برود.» مراسم با تقدیر از افراد برگزیده ادامه یافت.در یک مراسم ویژه، آرمان فیاض برای فیلم «برف آخر» جایزه بهترین فیلمبرداری را دریافت کرد، در حالی که تندیس این بخش به مسعود سلامی بابت فیلم «خائنکشی» اهدا شد. سلامی ابراز خوشحالی کرد که این جایزه را به نمایندگی از آقای کیمیایی دریافت میکند و آرزو کرد که چنین هنرمندانی مدتها در عرصه سینما فعال باشند.
در بخش دیگر، صدف اسپهبدی برای نقش مکمل خود در فیلم «علفزار» تندیس بهترین بازیگر مکمل زن را دریافت کرد. وی پس از دریافت جایزه، از حضار خواست که به افتخار والدینش که در مراسم حضور داشتند، دست بزنند. دیپلم افتخار بهترین نقش مکمل مرد به علیرضا ثانیفر برای «علت مرگ نامعلوم» و تندیس این بخش به مجید صالحی برای فیلم «برف آخر» اهدا شد. ثانیفر با اشاره به اینکه بازیگری را از حامد بهداد آموخته، بیان کرد که این دیپلم را به نمایندگی از تمامی بازیگران فیلم خود دریافت میکند.
مجید صالحی نیز با ابراز حسن نیت به ثانیفر درباره تغییرات زندگی حرفهایاش صحبت کرد و آرزو کرد که هنرمندان بزرگتری مانند ترانه علیدوستی و کتایون ریاحی دوباره به سینما بازگردند. دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول زن به الناز شاکردوست برای فیلم «بیبدن» اهدا شد، اما او به دلیل سفر در خارج از کشور غایب بود.
سارا بهرامی تندیس بهترین بازیگر نقش اول زن را برای «جنگل پرتقال» دریافت کرد و ابراز خرسندی کرد که برای بار دوم این جایزه را کسب میکند. همچنین، امین حیایی جایزه خلاقیت در بازیگری را گرفت. دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد به بانیپال شومون برای «علت مرگ نامعلوم» و تندیس این بخش به میرسعید مولویان برای «جنگل پرتقال» اهدا شد. شومون با ابراز شادی از کسب اولین جایزه سینمایی خود، این موفقیت را به جامعه آشوریها تقدیم کرد.
در ادامه مراسم، جواد طوسی به عنوان منتقد باسابقه سینما مورد تجلیل قرار گرفت. او در سخنانش به یاد درگذشتگان سینمای ایران و مشکلاتی که کشور با آنها روبهرو است، اشاره کرد و برگزاری مراسمهایی برای احترام به مردم و هنرمندان را ضروری دانست.در یک مراسم بزرگداشت که به نمایندگی از یک نسل تاثیرگذار برگزار شد، یاد و خاطره منتقدانی چون روحانی، هوشنگ گلمکانی، شهرام جعفرینژاد و بهزاد عشقی در فضایی معنادار زنده شد.
مسعود کیمیایی به مناسبت تجلیل از جواد طوسی، پیام مکتوبی ارسال کرد که توسط مجری مراسم خوانده شد.
در این برنامه، تندیس بهترین فیلمنامه به علی زرنگار برای فیلم «علت مرگ نامعلوم» اهدا گردید. او به محض دریافت جایزه، احساسات خود را با این جمله بیان کرد: «این جایزه را به تمام فیلمهای توقیف شده در سالهای اخیر تقدیم میکنم، آن فیلمهایی که هرگز روی پرده نرفتهاند و بخشی از اعتبار سینمای ایران را تشکیل میدهند.»
همچنین تندیس بهترین کارگردانی نیز به علی زرنگار تعلق گرفت. او دوباره بر روی صحنه آمد و گفت: «این تجلیل از فیلم به معنای شناسایی سینمای مستقل است و این نوع سینما تنها با حضور هنرمندان مستقل ممکن میشود.»
در پایان مراسم، تندیس بهترین فیلم به مجید برزگر برای «علت مرگ نامعلوم» اهدا شد. او در سخنانی تأکید کرد: «سینمای ایران به معنای واقعی تمامی ابعاد سینما را شامل میشود و حتی آنچه که سانسور میشود نیز بخشی از این سینماست. اکران آنلاین هم جزء آن است و انجمن میتواند در جشنهای آینده فیلمهای بیشتری را در نظر بگیرد.»
