به گزارش خبرگزاری مهر، برنامه تلویزیونی «جام جم» به بررسی «چالشها و موانع تولید فیلمهای دفاع مقدس» اختصاص یافت و با حضور مسعود دهنمکی و محمدحسین لطیفی، کارگردانان برجسته سینما، در شب سهشنبه اول مهرماه به روی آنتن رفت.
محمدحسین لطیفی، کارگردان و تهیهکننده سینما، در این برنامه به مشکلات موجود در تولید آثار دفاع مقدسی اشاره کرد و اظهار داشت: «کار در زمینه دفاع مقدس دشوار است، چرا که اساساً ساخت فیلم به خودی خود چالشبرانگیز است و این دشواری در مورد آثار دفاع مقدسی دوچندان میشود. در بخش خصوصی، به سختی میتوان فیلمی در این راستا پیدا کرد. به صراحت میگویم، معمولاً چنین آثاری با حمایتهای دولتی ساخته میشود تا هم برای نسلهای آینده مرجع باشد و هم از آن در زمان حال بتوان بهرهبرداری کرد.»
لطیفی ضمن بیان اینکه بیشتر مشکلات از فیلمنامهها نشأت میگیرد، تصریح کرد: «متنهای مطلوبی در دست نداریم. وقتی صحبت از فیلمهای دفاع مقدسی میشود، فوراً به یاد شهدای محترم میافتیم، اما از اندیشه و فضای فکری آنها کمتر سخن به میان میآید. به عقیده من، اگر داستانی جذاب داریم، میتوانیم آن را در بستر جنگ روایت کنیم. بسیاری از کشورها سینمای جنگی موفقی دارند، اما ما به دلیل تأکید صرف بر شخصیتها، همچنان در دستیابی به موفقیت دچار مشکل هستیم.»
وی همچنین بر اهمیت تجربه در این عرصه تأکید کرد و گفت: «سینمای دفاع مقدس به افرادی با سابقه و دانش نیاز دارد تا داستانهایی به یادماندنی خلق کنند. برخلاف باور عموم، بودجه برای ساخت فیلم وجود دارد، اما مشکلات از انگیزه تهیهکنندگان آغاز میشود. من به شخصه در پروژههای دفاع مقدسی به میزان قابل توجهی از دستمزد خود صرف نظر کردهام.»
لطیفی متذکر شد که این فضا نباید بستری برای آزمون و خطاهای کارگردانان تازهکار باشد و باید وجود مشاوران با تجربه در این زمینه را همواره در نظر داشت. او خاطرنشان کرد: «سینمای دفاع مقدس تنها در چند انفجار و جلوههای ویژه خلاصه نمیشود و اصل مبحث، روایت داستان است.»
وی در نهایت با انتقاد از وضعیت بودجه سینما افزود: «بودجه کل سینمای کشور به اندازه آسفالت یک خیابان است و در این شرایط، مدیریت فرهنگی باید به دغدغهها توجه داشته باشد. دفاع مقدس فراتر از جنگ است و هر فردی که برای سرزمین خود میجنگد، قهرمان محسوب میشود. باید به جذب و حفظ وحدت در جامعه توجه کنیم.»**کارگردان معروف: مدیران فرهنگی باید دلسوزتر از هنرمندان باشند**
این کارگردان با سابقه در مصاحبهای به بیان نظرات خود درباره چالشهای فعالیت فرهنگی در ایران پرداخت و تأکید کرد که مدیران فرهنگی باید در امر حمایت از هنرمندان بیشتر دلسوزی کنند. وی گفت: «مدیر فرهنگی باید بهعنوان فرماندهای دلسوز عمل کند». او درباره انتخاب شخصیتها در داستانها اشاره کرد که از طریق روایت زندگی افراد با هویت مستقل میتوان داستانهایی جذاب خلق کرد.
**نیاز پروژههای بزرگ به قصههای انسانی**
این کارگردان در ادامه افزود که پروژههای بزرگ ملی در سینما، تنها با نمایش تجهیزات و امکانات جذاب نخواهند بود. او بر اهمیت تبدیل این پروژهها به داستانهای انسانی تاکید کرد و گفت: «قصههایی از روابط و درگیریهای انسانی میتوانند جذابیت بیشتری ایجاد کنند». همچنین، او نگرانیهایی درباره رضایت خانوادههای شهدا در هنگام ساخت فیلمهای مرتبط با دفاع مقدس بیان کرد.
وی به ساخت فیلم مردی نامدار اشاره کرد و از تماسهای مداوم خود و نویسنده با خانواده شهید تا زمان اکران گفت. او تصریح کرد که برخی از حقایق تاریخی باید به دقت مورد بررسی قرار گیرند تا پیام درستی به مخاطب منتقل شود.
**توجه به نسل جوان و اهمیت گفتگو به زبان آنها**
این کارگردان بر ضرورت شناخت نسل جوان بهویژه نسل «زد» تأکید کرد. او بیان کرد که این نسل با زبان و کلمات خود با ما ارتباط برقرار میکند و ما باید برای بازگرداندن مخاطبان به سینما تلاش کنیم. وی همچنین گفت که برای بازگشت مخاطبان به سینما نیاز به استراتژیهای مشخصی داریم.
**تنها با سرمایه خصوصی آثار سینمایی ساخته شده است**
مسعود دهنمکی، کارگردان و تهیهکننده، در این برنامه به شیوه ساخت آثارش اشاره کرد و خبر از سرمایهگذاری ۸۰ درصدی بخش خصوصی در فیلم «اخراجیها» داد. او همچنین نگرانیهایی راجع به نبود حمایت مالی از سمت بخش خصوصی برای تولید فیلمهای جدید بیان کرد و گفت: «سینما باید با روح و محتوا باشد و نه تنها یک صنعت خالص».در یک بیانیه اخیر، یکی از کارگردانان مطرح سینمای ایران به انتقاد از رویکردهای موجود در زمینه تولید فیلمهای جنگی و فرهنگی پرداخت. او اذعان داشت که برخی از فیلمها به طرز نادرستی روایت میکنند که ایران در جنگ مقصر بوده و به این ترتیب، فیلمهای ضد جنگ را به نمایش میگذارند. او همچنین بر اهمیت پاسخگویی به نسلهای جدید درباره دلایل ادامه جنگ پس از مقاصد اولیه تأکید کرد.
وی با انتقاد از شرایط مدیریت فرهنگی کشور، به لزوم وجود افراد با تجربه در این حوزه اشاره کرد و تصریح کرد که به جای جوانگراییهای بیپایه و اساس، لازم است افرادی با دانش کافی در زمینههای فرهنگی و سینمایی به کار گرفته شوند. این کارگردان تأکید کرد که ساخت فیلمی درباره دفاع مقدس نیاز به شناخت عمیق از مسائل فرهنگی و اجتماعی دارد.
دهنمکی همچنین به پروژهای اشاره کرد که چند سال پیش درباره پرواز ۶۵۵ نوشت، اما تأکید کرد که به دلیل شرایط سیاسی حاضر، امکان ساخت آن فراهم نشد. او تصریح کرد که این نوع فیلمها میتوانند به روشنسازی بسیاری از شبهات کمک کنند.
این کارگردان با ابراز اینکه ساخت فیلم جنگی دشواریهای خاص خود را دارد، بیان کرد که حتی جان باختن متخصصان و هنرمندان در صحنههای فیلمبرداری کمتر از شهادت در میدان جنگ نیست. وی بر ضرورت آموزش تخصصی نیروها و استفاده از فناوریهای جدید برای به تصویر کشیدن واقعیات جنگ تأکید کرد.
دهنمکی به چالشهای اجتماعی و فرهنگی کشور نیز اشاره کرد و افزود که هنرمندان به دلیل نزدیک بودن به جامعه میتوانند به مسائلی پاسخ دهند که معمولاً با دستور و بخشنامه قابل حل نیستند. او بر لزوم ایجاد وحدت ملی تأکید کرد و گفت که هنر میتواند به این مسئله کمک کند.
این کارگردان با تأکید بر اهمیت انتقال مفهوم جنگ به نسلهای جدید از طریق سادگی و طنز، بر لزوم ارائه روایتهایی تازه و قابلفهم تأکید کرد. وی در پایان، ساخت فیلمهای موفق بر اساس نیازهای واقعی جامعه را ضرورتی برای سینمای دفاع مقدس دانست و خاطرنشان کرد که همه جوانان باید در این عرصه فعال باشند.### تأکید بر روایت صحیح جنگ و چالشهای مربوط به آن
مسعود دهنمکی، کارگردان سینما، در مصاحبهای به بررسی روایتهای رسمی جنگ و تأثیر آنها بر جامعه پرداخت. او بیان کرد که روایتهای موجود از جنگ عمدتاً از اتاقهای فرماندهی به تصویر کشیده شده و از جزئیات زمان اعزام نیروها و شرایط واقعی جبهه کمتر سخن گفتهاند. به گفته او، بیان این سوژهها نیازمند شجاعت است و میتواند کارگردان را با چالشهای جدی روبهرو کند، بهخصوص در پروژههایی مانند “کربلای ۴” که همواره محل بحث و جدل بوده است.
دهنمکی تأکید کرد که نمایش تجهیزات نظامی در فیلمها به تنهایی نمیتواند نشاندهنده عظمت عملیات باشد و برای درک بهتر آن لازم است تا به احساسات و ترس و شجاعت شخصیتها پرداخته شود. او افزود که تولید فیلمهای جنگی با چالشهایی مانند کمبود تجهیزات و مشکلات لجستیکی همراه است.
وی همچنین به مسئله تعمیم منفی در روابط اجتماعی اشاره کرد و گفت که گاهی یک شخصیت منفی در سینما میتواند بهسرعت به همه قشرها تعمیم داده شود. این موضوع میتواند آزادی فیلمسازان را برای روایت شخصیتها محدود کند. دهنمکی به تفاوت دیدگاههای سینما در هالیوود و سایر کشورها اشاره کرد و گفت که در این کشورها، مسئولان و حاکمیت معمولاً در روایتها تبرئه میشوند.
او در بخش دیگری از اظهاراتش به اهمیت رسانه ملی پرداخت و گفت که ضعف در مدیریت رسانهای میتواند آسیبهای زیادی به کشور وارد کند. او تأکید کرد که درک صحیح از زبان رسانه و قدرت روایتگری هنرمندان میتواند اثرات مثبتتری بر جامعه داشته باشد.
دهنمکی در پایان بر لزوم مدیریت صحیح فرهنگی تأکید کرد و خاطرنشان ساخت که با وجود هزینههای میلیاردی صرف شده برای تولید فیلمها، عدم ارتباط مخاطب با آثار بهدلیل مدیریت نادرست و دستمزدهای هنگفت بازیگران به چالش اصلی تبدیل شده است.
