به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین و به نقل از سایت **فرهنگستان زبان و ادب فارسی**، این نهاد به تازگی نودسالگی خود را جشن گرفت. به همین مناسبت، مطلبی در کانال تلگرامی این فرهنگستان منتشر شده است.
این فرهنگستان در ابتدا به نام «فرهنگستان ایران» (فرهنگستان اول، ۱۳۱۴) تأسیس شد و سپس به «فرهنگستان زبان ایران» (فرهنگستان دوم، ۱۳۴۹) و در نهایت به «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» (فرهنگستان سوم، ۱۳۶۹) تغییر نام یافت. پس از آغاز کار این نهاد در زمینه واژهگزینی برای واژههای بیگانه، برخی نویسندگان معروف آن زمان مانند صادق هدایت و عباس اقبال آشتیانی به انتقاد از مصوبات فرهنگستان پرداختند. آنها بعضی از نوواژهها مانند «دانشگاه» و «زیردریایی» را به سخره گرفتند و اعتقاد داشتند که این اصطلاحات نمیتوانند به خوبی در زبان فارسی جا بیفتند. با این حال، امروزه این واژهها در زبان فارسی جا افتاده و بخشی از واژگان روزمره شدهاند.
هدایت در مقالهای به نام «فرهنگ فرهنگستان» به نقد برخی از واژههای مصوب فرهنگستان پرداخته و به قیاس میان «باشگاه» و «کافه» پرداخته است. او معتقد بود استادان فرهنگستان در ابداع واژههای جدید، آزادی نویسندگان را محدود کردهاند. به همین ترتیب، انتقادات از اقدامهای فرهنگستان در زمینه واژهگزینی به یک سنت تبدیل شده است.
در سالهای اخیر نیز برخی از افراد با برساختن واژههایی مثل «درازآویز زینتی» برای «کراوات» یا «کشلقمه» برای «پیتزا»، به فرهنگستان نسبت دادهاند. فرهنگستان بارها اعلام کرده است که این واژهها جعلی هستند، اما برخی از نخبگان همچنان به اشتباه به این واژهها اعتماد دارند. به تازگی نیز فردی با وضع واژههایی مانند «جوالدوز رگگشا» برای «آنژیوکت» و «فانوس فغانکش» برای «آژیر» سعی در ایجاد لغات جدید داشته که آنها را به فرهنگستان نسبت داده است.
در حال حاضر، فرهنگستان زبان و ادب فارسی دارای دوازده گروه پژوهشی است که یکی از آنها «گروه واژهگزینی» میباشد. اکثر مردم تصور میکنند که فعالیتهای این گروه تنها به واژهگزینی محدود میشود، در حالی که کار اصلی این گروه به عهده استادان شناخته شده است و پژوهشگران بیشتر نقش راهبری را ایفا میکنند.
فرهنگستان هر ساله واژههای مصوب خود را در قالب فرهنگ واژههای مصوب سال منتشر میکند و وقتی تعداد واژههای تخصصی هر رشته به هزار برسد، آنها را در فرهنگ جداگانهای عرضه میکند. تعداد این فرهنگهای تخصصی به ۳۷ جلد رسیده است و علاقهمندان میتوانند با مراجعه به وبگاه فرهنگستان، از صحت واژههای مصوب اطمینان حاصل کنند.
