خبرگزاری مهر – گروه سلامت: سرطان ریه به عنوان یکی از پرخطرترین و پیچیدهترین بیماریها در عصر حاضر شناخته میشود. این بیماری اغلب به آرامی پیشرفت میکند و معمولاً زمانی شناسایی میشود که دیگر درمان به راحتی امکانپذیر نیست. پزشکان تأکید دارند که تقریباً نیمی از بیماران در مراحل پیشرفته به این بیماری پی میبرند و داشتن آگاهی کافی نقش حیاتی در پیشگیری و تشخیص زودهنگام آن دارد.
به همین منظور، گفتگویی با حسین کاظمی زاده، فوق تخصص ریه و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده است.
علائم اولیه سرطان ریه چگونه است؟
کاظمی زاده: سرطان ریه به دو نوع اصلی تقسیم میشود؛ نوع غیر کوچک (NSCLC) که ۸۵ درصد موارد را شامل میشود و نوع کوچک (SCLC) که به دلیل رشد سریع و تهاجمی بیشتر در افراد سیگاری دیده میشود. علائم ابتدایی این بیماری معمولاً خفیف و تدریجی بروز میکنند. از جمله این علائم میتوان به سرفههای مداوم، خون در خلط، تنگی نفس، درد قفسه سینه، کاهش وزن غیرمترقبه و احساس خستگی اشاره کرد. همچنین، در برخی موارد ممکن است تورم گردن نیز مشاهده شود.
با این حال، هر سرفه مزمن به معنای ابتلا به سرطان ریه نیست، اما در افراد سیگاری، باید این علائم به طور جدی در نظر گرفته شوند تا شانس تشخیص زودهنگام افزایش یابد.

چه عواملی موجب سرطان ریه میشود؟
کاظمی زاده: مهمترین عامل خطر در ابتلا به سرطان ریه، مصرف دخانیات است. بر اساس آمارها، ۸۵ تا ۹۰ درصد بیماران سابقه استعمال سیگار یا قرارگیری در معرض دود آن را دارند. سیگارهای الکترونیکی نیز حاوی مواد سرطانزا هستند و خطر ابتلا را افزایش میدهند. حتی افرادی که خود سیگاری نیستند، اما در معرض دود سیگار قرار دارند، در خطر بیشتری هستند.
با توجه به اینکه سرطان ریه یکی از جدیترین تهدیدات برای سلامت عمومی است، آگاهی از علائم و عوامل خطر آن میتواند به پیشگیری و تشخیص سریع کمک کند. ترک سیگار و اجتناب از قرارگیری در معرض دود دخانیات، از جمله مهمترین اقداماتی است که میتواند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد.
سرطان ریه به عنوان یکی از شایعترین و مرگبارترین انواع سرطان در جهان شناخته میشود و خطر آن در میان افرادی که در معرض دود سیگار قرار دارند نیز قابل توجه است.
عوامل خطر مرتبط با سرطان ریه کدامند؟
کاظمی زاده: مصرف دخانیات به عنوان عامل اصلی خطر در ابتلا به سرطان ریه همچنان باقی مانده است. افرادی که در معرض دود سیگار قرار دارند، با عنوان سیگاریهای غیرفعال شناخته میشوند و در معرض خطر بیشتری هستند. عوامل خطر دیگر شامل قرارگیری شغلی در معرض مواد سرطانزا مانند آزبست و گاز رادون، آلودگی هوای شهری و وجود استعداد ژنتیکی در فرد میباشد که میتواند خطر ابتلا را افزایش دهد. وجود بیماریهای مزمن ریوی نیز از دیگر فاکتورهای خطر محسوب میشود.

**روشهای درمان سرطان ریه چه هستند؟**
کاظمیزاده در گزارشی اعلام کرد که روشهای درمان سرطان ریه به مرحله تشخیص بیماری بستگی دارد و برای ارزیابی پیشرفت آن، پزشکان از فناوریهای تصویربرداری پیشرفته استفاده میکنند.
**جراحی**: در مراحل ابتدایی، در صورتی که توده سرطانی قابل برداشت باشد، جراحی به عنوان نخستین گزینه درمانی مطرح میشود که میتواند به بهبود کامل بیمار منجر شود.
**شیمیدرمانی**: زمانیکه توده قابل جراحی نباشد، شیمیدرمانی برای کاهش اندازه آن به کار میرود و در برخی بیماران، امکان جراحی را فراهم میکند.
**رادیوتراپی**: این روش یکی از راههای مؤثر برای کوچک کردن توده و کنترل رشد سلولهای سرطانی در میان بیماران است.
**درمانهای هدفمند**: در این روش، سلولهای سرطانی از نظر جهشهای ژنتیکی خاص تحت بررسی قرار میگیرند و داروهای متناسب با آن جهشها به طور هدفمند تجویز میشوند.
**ایمونوتراپی**: این شیوه به تنظیم سیستم ایمنی بدن کمک کرده و توانایی آن را برای نابودی سلولهای سرطانی افزایش میدهد و معمولاً در درمان سرطانهای پیشرفته مورد استفاده قرار میگیرد.
**نقش انرژی هستهای در تشخیص سرطان**
کاظمیزاده در ادامه گفت که پیشرفتهای اخیر در پزشکی و فناوری هستهای تأثیر زیادی در تشخیص دقیق سرطانها داشته است. استفاده از رادیوداروها و ایزوتوپهای هستهای مانند تکنسیم نشاندار به روشهای تصویری نظیر PET Scan و SPECT کمک میکند تا گسترش سرطان ریه به سایر اندامها به دقت مشخص شود.
**پتاسکن** (PET-CT Scan) یکی از روشهای مؤثر است که در ارزیابی پیشرفت سرطان ریه و سایر انواع سرطانها مانند تیروئید، سینه و پروستات به کار میرود. در برخی سرطانها نیز از ید رادیواکتیو (I-131) بهعنوان درمان تکمیلی استفاده میشود.
عوامل اصلی قابل پیشگیری مانند سیگار و آلودگی هوا میتوانند در ظهور سرطان ریه اثرگذار باشند. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع میتواند به کاهش مرگومیر ناشی از این بیماری کمک کند.
**چگونه از ابتلا به سرطان ریه جلوگیری کنیم؟**
کاظمیزاده تصریح کرد که ترک کامل دخانیات از جمله سیگار و قلیان، مهمترین روش پیشگیری از سرطان ریه است. قلیان حتی به دلیل حجم بالای دود و مواد سمی، میتواند خطر بیشتری نسبت به سیگار ایجاد کند.
به غیر از ترک دخانیات، اجتناب از آلودگی هوا نیز یکی از گامهای اساسی در کاهش خطر ابتلا به این بیماری است. استفاده از ماسکهای مناسب در هوای آلوده و کاهش حضور در مناطق صنعتی و پرترافیک توصیه میشود.
تغذیه سالم، شامل مصرف میوهها و سبزیجات تازه و مواد غذایی غنی از آنتیاکسیدانها، به تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با آسیبهای سلولی کمک میکند.
**اهمیت غربالگری سرطان ریه**
کاظمیزاده تأکید کرد که غربالگری منظم در افراد پرخطر یکی از اقدامات مهم برای تشخیص زودهنگام سرطان ریه است. افرادی که بیش از 20 پاکت سیگار در سال مصرف کردهاند و سن آنها بالای 55 سال است، باید تحت نظر پزشک قرار گیرند و از روشهای تصویربرداری مانند سیتیاسکن کمدوز استفاده کنند.
تشخیص به موقع سرطان ریه میتواند به درمان موفق و امکان جراحی تودههای سرطانی بینجامد. برای مثال، افرادی که برای 30 پاکت سیگار مصرف کردهاند، باید برای غربالگری اقدام کنند.
**مراقبت از بیماران مبتلا به سرطان ریه**
کاظمیزاده همچنین به نکات مهمی برای مراقبت از بیماران مبتلا به سرطان ریه اشاره کرد. این بیماران باید از دخانیات به طور کامل پرهیز کنند و به رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل توجه داشته باشند. مصرف پروتئین، میوه و مایعات کافی به همراه انجام تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی از جمله نکات کلیدی برای بهبود وضعیت آنهاست.برای بهبود عملکرد ریهها، توصیه میشود که افراد به طور منظم داروهای تجویزی پزشک متخصص را مصرف کنند و از مشاورههای روانشناسی برای افزایش امید به زندگی و بهبود تأثیر درمانها بهرهمند شوند. همچنین، کاهش آلودگی هوا و اجرای برنامههای کنترل آن از سوی مسئولان نیز در کاهش شیوع سرطان ریه اهمیت زیادی دارد.
**آیا امکان پیوند ریه برای بیماران مبتلا به سرطان ریه وجود دارد؟**
بر اساس اظهارات کاظمیزاده، پیوند ریه برای افرادی که به سرطان ریه مبتلا هستند، انجام نمیشود. این روش درمانی فقط برای کسانی که به بیماریهای مزمن یا فیبروزی ریه دچار هستند، کاربرد دارد. وجود هرگونه نوع سرطانی در بدن، از جمله سرطان ریه، مانع از انجام پیوند ریه میشود؛ زیرا احتمال عود تومور پس از عمل وجود دارد.
از دیگر روشهای مهم برای کاهش خطر ابتلا به سرطان ریه میتوان به ترک سیگار و قلیان، کاهش تماس با آلودگی هوا، مصرف آنتیاکسیدانها و انجام غربالگری منظم اشاره کرد. همچنین توجه به تغذیه، فعالیت بدنی، سلامت روان و پیگیری مداوم درمانها میتواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.











