**خبرگزاری مهر – گروه سلامت:**
مقاومت میکروبی (AMR) پدیدهای است که در آن باکتریها، ویروسها، قارچها و انگلها به مرور زمان تغییر میکنند و دیگر به درمانهای موجود پاسخ نمیدهند. این وضعیت نه تنها درمان عفونتها را چالشبرانگیز میکند، بلکه خطر شیوع بیماری و عواقب آن را نیز افزایش میدهد. بهرهگیری از آنتیبیوتیکها و داروهای ضد میکروبی به همین دلیل به طور قابل توجهی دشوارتر یا حتی غیرممکن میشود.
در این راستا، خبرگزاری مهر به گفتوگویی با مهران دخت عابدینی، متخصص زنان و زایمان پرداخته است.
**ضرورت استفاده درست از آنتیبیوتیک در دوران بارداری**
عابدینی در این گفتگو عنوان کرد که مصرف آنتیبیوتیک در دوران بارداری اهمیت بسیار بالایی دارد. به دلیل حساسیتهای ویژهای که در این دوران وجود دارد و همچنین تضعیف طبیعی سیستم ایمنی مادر، تشخیص و درمان عفونتها نیاز به دقت بیشتری دارد. آنتیبیوتیکها تنها در درمان عفونتهای باکتریایی مؤثرند و بسیاری از عفونتهای رایج ناشی از ویروس هستند. مصرف بیرویه این داروها نه تنها اثرگذاری ندارد، بلکه بر روند جهانی مقاومت میکروبی میافزاید.
به عنوان مثال، باکتری کولای که معمولاً در روده یافت میشود، در مواردی که قبلاً به دارویی مانند سفکسیم پاسخ میداد، اکنون دیگر به این دارو پاسخ نمیدهد. این موضوع پزشکان را وادار میکند تا از آنتیبیوتیکهای قویتر و خطرناکتر استفاده کنند و چرخهای ایجاد میشود که درمان عفونتها را سختتر میکند.
با توجه به اینکه سیستم ایمنی در دوران بارداری تضعیف میشود، مشاوره پزشکی و دقت در تجویز آنتیبیوتیکها امری ضروری است. بنابراین، استفاده هدفمند از این داروها برای پیشگیری از مقاومت میکروبی و عواقب محتمل آن حیاتی است.
**ضرورت مصرف آنتیبیوتیک در بارداری**
عابدینی همچنین به اهمیت کنترل عفونتها و درمان سریع در دوران بارداری تأکید کرد و گفت که هدف اصلی حفاظت از مادر و جنین است. اگر پزشک تصمیم به تجویز آنتیبیوتیک بگیرد، این تصمیم بر اساس نیاز پزشکی و سلامتی جنین صورت میگیرد.
خودداری از مصرف آنتیبیوتیک تجویز شده میتواند خطرات جدی به همراه داشته باشد. بسیاری از آنتیبیوتیکها مانند پنیسیلینها و سفالوسپورینها به طور کلی در دوران بارداری ایمن تلقی میشوند. با این حال، برخی دیگر فقط در شرایط خاص و اضطراری باید تجویز شوند.
امتناع از مصرف دارو در مواردی چون عفونت ادراری یا دندانی، میتواند عواقب خطرناکی داشته باشد، از جمله افزایش احتمال تب، گسترش عفونت و عوارض شدید. بروز این مشکلات حتی میتواند به سقط جنین یا زایمان زودرس منجر شود و این موضوع، ضرورت تجویز دقیق و بهموقع آنتیبیوتیکها را دوچندان میکند.
تأثیر مصرف نادرست آنتیبیوتیکها در بارداری بر سلامت مادر و جنین
عابدینی: اهمیت صحیح مدیریت دارویی در دوران بارداری به شدت مورد تأکید قرار دارد. ضرورت ایجاد اطمینان در مصرف آنتیبیوتیکها برای حفاظت از سلامت مادر و جنین، موضوعی سرنوشتساز به شمار میآید. استفاده خودسرانه و بیرویه از این داروها میتواند عوارض جدی به همراه داشته باشد و عدم مصرف داروی ضروری نیز خطرناک است؛ به همین خاطر، پیروی از دستورات پزشک از اهمیت ویژهای برخوردار است.
عدم رعایت زمان بندی مناسب مصرف دارو، فوت وقت در شروع درمان و نداشتن یک برنامه منظم برای مصرف آنتیبیوتیکها، تهدیدی جدی برای سلامت مادر و جنین خواهد بود. به همین دلیل، لازم است داروها مطابق با نسخه پزشک و به صورت کامل مصرف شوند و از هرگونه استفاده غیرضروری اجتناب شود. این شیوه، نه تنها اثربخشی درمانی را بهبود میبخشد، بلکه از بروز عوارض جانبی و مشکل مقاومت میکروبی در دوران بارداری نیز جلوگیری میکند.
روش مصرف درست آنتیبیوتیکها در دوران بارداری
عابدینی: یکی از مشکلات شایع در دوران بارداری، دردهای استخوانی ناشی از ترشح هورمونهایی نظیر ریلکسین است. در این راستا، ورزشهای یوگا میتواند به تقویت عضلات و کاهش این دردها کمک کند.
رعایت اصول بهداشتی فردی و بهداشت غذایی از مهمترین عوامل پیشگیری از عفونت در این دوران به شمار میرود. شستن منظم دستها، مصرف مواد غذایی بهداشتی و شستوشوی میوهها و سبزیجات، از توصیههای کلیدی است. همچنین، واکسیناسیون به عنوان یک عامل مؤثر در حفظ سلامتی مادران باردار مطرح میشود. بهخصوص، دریافت واکسن آنفولانزا از شهریور تا پایان اسفند هر سال برای تمام زنان باردار توصیه میشود، که این موضوع برای مادران دارای بیماریهای زمینهای مانند دیابت و فشار خون اهمیتی چند برابری دارد.
قبل از بارداری، لازم است وضعیت ایمنی بدن نسبت به بیماریهایی چون آبلهمرغان بررسی شود. در صورت عدم وجود آنتیبادیهای محافظتی، واکسن واریسلای قبل از بارداری توصیه میشود و پیشنهاد میشود زنان دوماه بعد اقدام به بارداری کنند.
استفاده از ماسک در مکانهای عمومی و تجمعات نیز بر کاهش انتقال ویروسها به ویژه در شرایط کنونی مؤثر است. تجربه دوران شیوع کرونا نشان داد که رعایت این موارد میتواند از بروز سرماخوردگی نیز جلوگیری کند. همچنین، باید توجه داشت که سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است و نیازی به مصرف آنتیبیوتیک ندارد.
در نهایت، مصرف آنتیبیوتیکها در دوران بارداری باید تنها بر اساس تجویز پزشک انجام گیرد. حفظ سلامت مادر و جنین یک اولویت اساسی است و استفاده نادرست یا ناقص از این داروها ممکن است خطرات جدی به همراه داشته باشد. آنتیبیوتیکها به عنوان یک منبع حیاتی، نیازمند استفاده آگاهانه و دقیق هستند تا اثربخشی آنها حفظ شود.
