**مظفرالدینشاه قاجار سفر خود به اروپا را اینگونه روایت میکند**
به گزارش خبردونی، مظفرالدینشاه قاجار، شاه ایران، سفر نخست خود به کشورهای اروپایی را در آخرین ماه سال ۱۳۱۷ هجری قمری آغاز کرد و روزنوشتهای این سفر را به دقت ثبت کرده است. یکی از روزهای مهم سفر او، چهارشنبه هشتم جمادیالآخر ۱۳۱۸ هجری قمری است.
در این روز، شاه پس از برگزاری نماز و صرف چای، به بررسی کاغذها و تلگرافهای رسیده از ایران پرداخت و سپس برای بازدید از مسجد ایاصوفیه و کاخ دولمهباغچهسی حرکت کرد. او با همراهی صدراعظم و مهماندار سوار بر کالسکه به سمت ایاصوفیه رفت.
مسجد ایاصوفیه در ابتدا به عنوان کلیسا در زمان قیصر قسطنطین ساخته شده و پس از فتح استانبول به دست سلطان محمد فاتح، به مسجد تبدیل شد. شاه درباره ساختار و تاریخ این بنا توضیح میدهد و ابعاد آن را نیز ذکر میکند: طول آن ۲۶۹ قدم، عرض آن ۲۴۳ قدم و ارتفاع گنبد آن ۱۸۸ قدم است.
در داخل مسجد، بازدیدکنندگان کفشهای اضافی دریافت میکنند تا با احترام وارد مکان مقدس شوند. شاه معتقد است که انحراف محراب کلیسا نسبت به قبله مسلمانان قابلتوجه نیست و از زیبایی این بنا شگفتزده میشود.
بعد از بازدید از ایاصوفیه، شاه عکسهایی از این مکان زیبا گرفت و به سوار شدن بر کالسکه ادامه داد. وی به گذر از پل طولانی که میانه اسلامبول و بیکاوغلی را متصل میکند، اشاره کرد و اطلاعاتی درباره عوارض عبور آن بیان کرد.
پس از آن، مظفرالدینشاه وارد کاخ دولمهباغچهسی شد که به زیبایی و وسعت آن اشاره میکند و از شباهت آن به عمارت هوتلی که در بلژیک اقامت داشتند، یاد میکند.
پس از ناهار و استراحت مختصر، هدیهای از طرف سلطان عثمانی دریافت کرد که مؤید روابط دوستانه بین دو کشور بود. همچنین، شاه برای قدردانی از محبتهای سلطان، هدیهای گرانبها ارسال کرد که با استقبال گرم سلطان مواجه شد.
در نهایت، شاه برای شام رسمی دعوت شده و به استقبال سلطان در محل اقامت وی رفت. این سفر، بهویژه دیدارها و تبادلات فرهنگی، تأثیرات عمیقی بر روابط ایران و عثمانی داشته است.در گزارشی از رویدادهای شب گذشته، ذکر شد که در عمارت خاصی شام ترتیب داده شده است. مشابه شب اول، اما با تفاوتهای چشمگیری. در شب گذشته، وزرای دولت عثمانی به همراه مقامات و مهمانان ما در میهمانی حضور داشتند، در حالی که امشب سفرای مقیم در شهر به این دورهمی دعوت شده بودند. پس از صرف شام، وزرا و مهمانان به تالار بزرگ رفته و در اطاق ویژهای با اعلیحضرت سلطان دیدار کردند. صدراعظم نیز در این جلسه حضور داشت.
سلطان خانوادهاش را که شامل پسران و برادرزادگانش بود، معرفی کرد. جوانان دریایی از علم و ادب بودند و گفتگوهای دلچسبی شکل گرفت. این عمارت نمای زیبایی به سمت شهر اسلامبول دارد و شهر با چراغانی و آتشبازی بسیار باشکوهی تزیین شده بود. آتشبازی به قدری زیبا بود که به آتشبازیهای معروف اروپایی شباهت داشت. در پایان شب، مردم پس از وداع با سلطان، به منزل بازگشتند و به استراحت پرداختند.
منبع: سفرنامه مظفرالدینشاه قاجار، «سفرنامه فرنگستان، سفر اول»، تهران: شرق، چاپ دوم، ۱۳۶۳، صص ۲۲۷-۲۲۶.
