به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین و به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، رویداد «در قاب یک سند» با هدف معرفی اسناد مهم و گاهی نادیده گرفتهشده در آرشیو ملی ایران طراحی شده و در هر جلسه به یکی از اسناد تاریخی، فرهنگی یا اجتماعی موجود در این آرشیو پرداخته میشود.
چهاردهمین شماره این مجموعه به مناسبت روز تربیت بدنی و ورزش به معرفی سندی با عنوان «مصالحهنامه واگذاری یک باب خانه و زورخانه در محله شمسآباد» اختصاص دارد. این سند به تاریخ ۱۱ صفر ۱۲۶۱ هجری قمری (۳۰ بهمن ۱۲۲۳ شمسی) و متعلق به دوره محمدشاه قاجار است.
این سند تاریخی که به خط شکستهنستعلیق نگاشته شده، دربردارنده موضوع مصالحه میان میرزا محمدحسن منشی فرزند عبدالکریم و دیگر وراث است. همچنین، در پشت سند، مصالحهنامهای از سوی میرزاقاسم، یکی از مصالحین غایب، به ثبت رسیده که نشاندهنده توجه به حقوق طرفین است.
در متن این سند، قواعد رسمی نگارش اسناد شرعی رعایت شده و با عبارت «هو المالک بالاستحقاق» آغاز میشود. همچنین، ۳۵ نفر از شهود این مصالحه را تأیید و مهر کردهاند.
از نظر تاریخی، این سند به واگذاری زورخانه به همراه خانه اشاره دارد که وضعیت اجتماعی و فرهنگی زورخانه را در جامعه ایران نشان میدهد. در عهد صفوی و قاجار، زورخانهها مراکزی برای پرورش روحیه پهلوانی و همبستگی اجتماعی بودند و برخی از منزلهای اعیان دارای فضایی ویژه برای تمرین کشتی بودند.
این سند نمونهای از تداوم ایجاد زورخانهها در نزدیکی خانههای مسکونی در دوره قاجار است و از حیث تاریخ اجتماعی و فرهنگ پهلوانی ایران، دارای ارزش بالایی است. سند مورد اشاره با شماره ثبت ۲۴۹۱۱-۲۹۶ در آرشیو ملی ایران محفوظ است.
