به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، همایون کاتوزیان، تاریخدان و استاد اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه آکسفورد، در تاریخ ۲۶ آبانماه به سن ۸۳ سالگی رسید. او در جامعه علمی و فرهنگی جهان به عنوان یکی از شخصیتهای شناختهشده در زمینه جامعهشناسی تاریخی ایران شناخته میشود و آثار متعددی در این حوزه تولید کرده است. در گفتوگویی که اخیراً با وی در خبرگزاری ایبنا انجام شد، موضوعاتی پیرامون نگرش ایرانیان به تاریخ و همچنین کتاب معروف «دو قرن سکوت» نوشتۀ عبدالحسین زرینکوب مورد بحث قرار گرفت.
کاتوزیان تاکید کرد که وظیفۀ مورخ تنها بازنمود گذشته نیست بلکه بازسازی آن نیز بهعهده اوست. وی همچنین به اهمیت صداقت علمی و دقت در نوشتار تاریخی اشاره کرد و گفت که صرف نوشتن در موضوعات بزرگ بدون تخصص، اعتبار پژوهشها را زیر سوال میبرد.
وی ادامه داد که مردم ایران معمولاً از تاریخ درس نمیگیرند و این مشکل به صورت عام در جامعههای دیگر نیز مشاهده میشود. او بیان کرد که شناخت تاریخ مستند و مرتبه علمی برای جلوگیری از تکرار اشتباهات گذشته امری ضروری است.
کاتوزیان همچنین به نقد کتاب «دو قرن سکوت» پرداخت و اظهار داشته که این اثر به دلیل رویکرد پانایرانیستی و احساسات ناسیونالیستی نوشته شده است و ادعای سکوت در تاریخ ایران را نادرست دانست. وی اشاره کرد که در دورههای مختلفی مثل قرون هفتم تا دهم هجری، علم و فرهنگ در ایران شکوفا بودهاند و سکوتی در کار نبوده است.
وی خاطرنشان کرد که در آن دوران، آثار علمی به زبان عربی نوشته میشد و این به معنای فقدان فعالیت علمی نبوده است. کاتوزیان به سوابق علمی و تأثیرگذاری آن دوران اشاره کرد و انتقاداتی به برداشتهای رایج و نادرست در مورد تاریخ اسلام و تحولات پس از آن داشت.
در نهایت، وی به عدم نشر نقدهای علمی به کتاب زرینکوب اشاره کرد و گفت که ترس از واکنشهای موجود باعث شده است تا این نقدها منتشر نشوند.
