**وزیر امور خارجه ایران در شورای امنیت: تحریمهای مجدد نتیجه خیانت دیپلماسی آمریکا است**
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نشست اخیر شورای امنیت سازمان ملل، درباره پیشنویس قطعنامهای که به پیشنهاد روسیه و چین برای تأخیر شش ماهه در اعمال مجدد تحریمهای بینالمللی علیه ایران ارائه شده بود، ابراز داشت که این اقدام نشاندهنده یک تلاش صادقانه برای ترویج دیپلماسی است. وی افزود که ایالات متحده به این روند خیانت کرده و کشورهای اروپایی توافق هستهای را به طور ناگهانی کنار گذاشتهاند.
عراقچی در این نشست، به تشکر از کشورهای الجزائر، چین، پاکستان و روسیه که به این پیشنویس رأی مثبت دادند، پرداخت و همچنین از گویان و کره جنوبی به خاطر عدم رأی منفی علیه این قطعنامه قدردانی کرد. وی این پیشنویس را نمایانگر تلاشی جدی برای حفظ کانالهای گفتوگو و جلوگیری از تنش عنوان کرد.
وزیر امور خارجه بیان کرد که ایران از سال 1970 به عنوان عضوی مسئول در پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای (NPT) حضور دارد و حق استفاده از انرژی هستهای صلحآمیز را برای خود به رسمیت میشناسد. عراقچی همچنین به مذاکرات هستهای بین ایران و گروه 5+1 اشاره کرد و به موفقیتهای حاصل از توافق هستهای (برجام) در سال 2015 و پایبندی کامل ایران به تعهدات خود اشاره کرد.
وی ادامه داد که خروج یکجانبۀ ایالات متحده از برجام در مه 2018 و نقض قوانین بینالمللی توسط این کشور، موجب بروز وضعیت کنونی شده است. عراقچی در این راستا، اقدامات اخیر ایران را قانونی و متناسب با حقوق بینالمللی دانست و بر این نکته تأکید کرد که این اقدامات با هدف بازسازی مبنای توافق 2015 طراحی شدهاند.
عراقچی همچنین به تحریفگریهای مکرر برنامه هستهای ایران توسط کشورهای غربی و آمریکا اشاره کرد و آن را دلیلی برای بحران کنونی توصیف کرد. وی با تأکید بر رد هر گونه سلاح کشتار جمعی، به ویژه سلاحهای هستهای، بر بنیادهای انسانی و دینی پافشاری کرد و این موضع را به عنوان یک اصل اساسی معرفی نمود.ایران تأکید کرده است که با وجود تحریمهای غیرقانونی، ترور دانشمندان هستهای و حملات به تأسیسات هستهای، هنوز به تعهدات بینالمللی خود از جمله برجام و پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای (NPT) پایبند است. این مسأله مورد تأکید رهبر انقلاب نیز قرار گرفته است.
پس از خروج یکجانبه ایالات متحده از توافق هستهای، ایران با حسن نیت به دعوت رئیسجمهور پیشین ایالات متحده برای مذاکره پاسخ مثبت داد و مراحل متعددی از گفتوگوها را برگزار کرد. اما اقدامات اسرائیل با حمایت ایالات متحده، بهویژه حمله به تأسیسات هستهای تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، به این روند آسیب زد. این حملات که به قتل دانشمندان هستهای و خانوادههای آنان منجر شد، نه تنها با واکنش کشورهای اروپایی مواجه نشد، بلکه برخی مقامات از جمله صدراعظم آلمان نیز علناً از اسرائیل حمایت کردند.
در حالی که ایران به دیپلماسی ادامه میدهد، کشورهای اروپایی مسیر تقابل را انتخاب کرده و مکانیسم «اسنپبک» را فعال کردند. با این حال، ایران در تاریخ ۹ سپتامبر یک یادداشت تفاهم با مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی امضا کرد که از سوی جامعه جهانی مورد استقبال قرار گرفت. باوجود این، پاسخ منفی از سوی ایالات متحده و کشورهای اروپایی در پی داشت.
ایران همچنان پیشنهادهای سازندهای برای جلوگیری از تشدید بحران ارائه کرده است، اما این پیشنهادات مورد بیتوجهی قرار گرفتهاند. کشورهای اروپایی به جای همکاری، به امیال ایالات متحده پاسخ میدهند و به نظر میرسد که دیپلماسی را عملاً مسدود کردهاند.
رئیس جمهوری ایران تاکید کرده که پیشنویس قطعنامه چین و روسیه گامی مسئولانه برای جلوگیری از تشدید تنشها بوده و نباید مورد بیمهری قرار گیرد. اما کشورهای اروپایی و ایالات متحده این ابتکار را رد کرده و بر دیگر اعضای شورای امنیت فشار میآورند تا از آن حمایت نکنند.
ایران نمایاندن اینکه اقدامات اخیر سه کشور اروپایی از نظر قانونی بیاعتبار و تحریکآمیز است، در نامههایی به شورای امنیت و دبیرکل سازمان ملل را ادامه داده است. به گفته مسئولان ایرانی، این کشور هیچ تعهدی نسبت به اطلاعیه اخیر تروئیکای اروپایی ندارد، بهخصوص که این کشورها خود به تعهداتشان پایبند نبودهاند و از این رو نمیتوانند ادعای «عدم اجرای قابلتوجه» داشته باشند.در پی قطعنامهای که کره جنوبی پیشنهاد داده است، رئیس شورای امنیت به دلیل عدم رایگیری، این قطعنامه را فاقد اعتبار دانست. تلاشهای آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده برای بازگرداندن تحریمهای پیشین به کلی بیاثر اعلام شد. طبق توافقنامه، محدودیتهای هستهای مرتبط با قطعنامه ۲۲۳۱ به تاریخ ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ بهطور دائمی منقضی خواهند شد و ایران به همراه چندین کشور دیگر، نخواهد پذیرفت که این محدودیتها پس از آن تمدید یا اجرا شوند.
ایران از رئیس شورای امنیت خواست تا تصمیم اخیر را غیرقانونی اعلام کند و از دبیرکل خواسته که از هرگونه تلاش برای احیای مکانیسمهای تحریمی خودداری نماید. تهران تأکید کرد که هر کوشش برای احیای تحریمهای ملغی باید مورد رد قرار گیرد و منابعی برای حمایت از این اقدام غیرقانونی اختصاص نیابد. همچنین، این کشور اعلام کرد که هر کسی که به این مسیر ادامه دهد، مسئول پیامدهای انسانی آن بر مردم ایران خواهد بود.
در ادامه، نماینده ایران تأکید کرد که این تحولات میتواند منجر به کاهش اعتماد به تعهدات بینالمللی شود و منافع کل نظام حقوق بینالملل را به خطر اندازد. وی تصریح کرد که مسئولیت کامل تبعات تصمیم اخیر بر عهده تروئیکای اروپایی و ایالات متحده است و این کشورها با نادیده گرفتن واقعیتها و تحریف واقعیتهای برنامه هستهای ایران، بر تنشها دامن زدهاند.
در بخش بعدی سخنان خود، نماینده ایران اعلام کرد که مکانیسم بهاصطلاح اسنپبک همانند تهاجمات نظامی، نخواهد توانست به اهداف خود دست یابد و تأکید کرد که راهحل تنها از طریق گفتوگو ممکن است. او به وضوح بیان کرد که ایران پاسخ تهدیدات را نخواهد داد و تنها به احترام پاسخ خواهد داد و تصمیم اخیر تأثیر منفی بر اعتماد مردم به وعدههای غرب به ویژه تروئیکای اروپایی خواهد داشت.
در پایان، نماینده ایران بر اهمیت پایبندی به اصول حقوق بینالملل و منشور سازمان ملل تأکید کرد و گفت که هیچ تعهدی نمیتواند از طریق رویههای نامعتبر در شورای امنیت به وجود آید.
