**مغز انسان در پنج مرحله کلیدی رشد میکند**
در تازهترین پژوهشها، دانشمندان به بررسی تغییرات مغز انسان از نوزادی تا پیری پرداختهاند و در این راستا پنج دوره مهم رشدی را شناسایی کردهاند. این تحقیق، که نتایج آن در زومیت منتشر شده، شامل اسکنهای مغزی نزدیک به ۴ هزار فرد در بازه سنی کمتر از یک سال تا ۹۰ سال است و به بررسی تحول شبکههای عصبی در طول زندگی میپردازد.
به گزارش گاردین، این مطالعه نتایج قابل توجهی را ارائه کرده که حاکی از وجود چهار «نقطه عطف» اصلی در سازماندهی مغز است. این نقاط عطف در سنین تقریباً ۹، ۳۲، ۶۶ و ۸۳ سالگی رخ میدهند و به شکلی چشمگیر مسیر رشد مغز را تحت تاثیر قرار میدهند.
دکتر دانکن استل، پژوهشگر این تحقیق از دانشگاه کمبریج، اظهار کرده که بسیاری از افراد در طول زندگی خود مراحل مختلفی را تجربه میکنند و مغز نیز دارای چنین دورههایی است. این درک میتواند به شناسایی زمان و نحوه آسیبپذیری شبکههای عصبی کمک کند.
بر اساس این پژوهش، دوران کودکی از زمان تولد تا حدود ۹ سالگی ادامه دارد و پس از آن، مغز وارد مرحله نوجوانی میشود که بهطور متوسط تا ۳۲ سالگی به طول میانجامد. در اوایل دهه چهارم زندگی، اتصالات عصبی به حالت بزرگسالی منتقل و این مرحله طولانیترین دوره است که بیش از سه دهه طول میکشد. ایجاد «پیری زودرس» در حدود ۶۶ سالگی و «پیری دیررس» در سن ۸۳ سالگی، دیگر نقاط عطف این مطالعه هستند.
این پژوهش توانسته است سازماندهی مغز را با استفاده از ۱۲ معیار مختلف اندازهگیری کند. از فرآیند تثبیت شبکه تا رشد ماده خاکستری و سفید، این مطالعه نشان داده که در اوایل زندگی تعدادی از اتصالات مغزی کاهش یافته و فقط فعالترین آنها باقی میمانند.
در دوران نوجوانی، حجم ماده سفید رشد بیشتری دارد و شبکههای عصبی به تدریج با اتصالات کارآمدتری سازماندهی میشوند. همچنین، در حوالی سن ۳۲ سالگی، تغییرات عمدهای در مسیر رشد مغز مشاهده میشود. این یافتهها به ارتباط بین رویدادهای زندگی و تغییرات مغزی اشاره دارد.
در نهایت، در سنین بالاتر، ساختار مغز نسبت به دورههای پیشین تثبیت بیشتری یافته و تغییرات در سازماندهی شبکهها کاهش مییابد. هرچند دو نقطه عطف آخر با کاهش چشمگیر ارتباطات عصبی همراه است که این امر نشاندهنده کاهش انعطافپذیری در سنین بالاتر است.
