فداکاری فوق‌العاده / نظامیانی که برای حفاظت از کلونی جان خود را فدای دیگران می‌کنند

**کشف جدید پژوهشگران اتریشی: شفیره‌های مورچه با عفونت، بوی خاصی ساطع می‌کنند**

پژوهشگران در اتریش به نتایجی جدید دست یافته‌اند که نشان می‌دهد شفیره‌های مورچه در صورت ابتلا به عفونت‌های درمان‌ناپذیر، بوی خاصی را آزاد می‌کنند. این بو تنها بر روی سطح پیله قابل شناسایی است. زمانی که مورچه‌های کارگر با این بو روبه‌رو می‌شوند، اقدام به ایجاد سوراخ‌های کوچک در پیله کرده و سپس آن را با اسید فرمیک که یک سم ضدمیکروبی است، ضدعفونی می‌کنند. این عمل نه تنها عفونت را از بین می‌برد بلکه خود شفیره را نیز از بین می‌برد.

اریکا داوسون، نویسنده اصلی این مطالعه از مؤسسه علم و فناوری اتریش (ISTA)، اظهار کرده است که در نگاه اول این عمل به نظر فداکاری می‌آید، اما در واقع به نفع کلونی مورچه‌ها نیز است. با هشدار در مورد عفونت خطرناک، مورچه‌های در حال مرگ به اجتماع خود کمک می‌کنند تا سالم بماند.

این یافته‌ها به مفهوم کارکرد کلونی‌های مورچه‌ها به‌عنوان یک اَبَراندام‌واره اشاره می‌کند. پژوهشگران فعالیت‌های مورچه‌های کارگر را با وظایف سیستم ایمنی در بدن انسان مقایسه می‌کنند، به‌طوری‌که این سلول‌های ایمنی با سیگنال‌های شیمیایی به سوی سلول‌های بیمار جذب می‌شوند.

برای تأیید این اکتشاف، تیم تحقیقاتی به رهبری توماس اشمیت از دانشگاه وورتسبورگ، مولکول‌های بویایی را از شفیره‌های آلوده به پیله‌های شفیره‌های سالم منتقل کردند. نتیجه نشان داد که مورچه‌های کارگر، شفیره‌های با بوی بیماری را از بین بردند.

نکته جالب این است که تنها شفیره‌های کارگر این بوی «من را پیدا کن و بخور» را آزاد می‌کنند، در حالی که شفیره‌های ملکه چنین بویی ساطع نمی‌کنند؛ زیرا این احتمال وجود دارد که آن‌ها سیستم ایمنی قوی‌تری داشته باشند و بهتر بتوانند از عفونت جلوگیری کنند.

این مطالعه با یافته‌های قبلی هم‌راستا است که نشان می‌دهند مورچه‌هایی که به هاگ‌های قارچی آلوده می‌شوند، شروع به فاصله‌گذاری اجتماعی از سایر مورچه‌ها می‌کنند. آن‌ها در نهایت محیط‌های جدیدی برای لانه‌های خود ایجاد می‌کنند. همچنین مشخص شده است که مورچه‌هایی که به پایان عمر نزدیک می‌شوند، از لانه خارج می‌شوند تا در مکانی دیگر بمیرند که این پدیده به عنوان «فداکاری پایانی» شناخته می‌شود.