به گفته خبردونی و بر اساس اطلاعات جمعآوریشده از زومیت، در این روزها موضوع دنبالههای کیهانی مورد توجه متخصصان و علاقهمندان به علم قرار گرفته است. از جمله، دنبالهدار 3I/ATLAS، که بهعنوان یک مهمان میانستارهای جدید در حال عبور از کهکشان ماست، توانسته دمی نادر به نام «دُم معکوس» را نمایش دهد. این پدیدهها ممکن است غیرمعمول به نظر برسند، اما در واقع طبیعی هستند و پرسش جالبی را ایجاد میکنند: آیا فقط دنبالهدارها دُم دارند؟
پاسخ به این سوال منفی است؛ حتی سیاره عطارد دنبالهای برای خود دارد. حال جای سوال است که آیا زمین نیز دنبالهای دارد؟ جواب این است: بله! دنبالهای نامرئی به طول حداقل دو میلیون کیلومتر که در تاریکی فضا پشت سر ما کشیده شده است.
برای روشنتر شدن موضوع، میتوان به سیاره عطارد اشاره کرد. این سیاره جو بسیار نازکی دارد که حاوی سدیم است. نزدیکی به خورشید سبب میشود که اتمهای سدیم تحت تأثیر قرار بگیرند. ناسا این پدیده را اینگونه توضیح میدهد که نور پراکندهشده از خورشید، به سدیم درخشش نارنجی میبخشد. این پراکندگی موجب وارد آمدن نیرویی به اتمها میشود و در برخی مواقع جو عطارد را به دمی درخشان تبدیل میکند.
اما دنباله زمین بهطور کلی متفاوت است. این دنباله نه از سدیم ساخته شده و نه نارنجی است؛ بلکه ساختار مغناطیسی و بزرگی دارد که از ما در برابر طوفانهای خورشیدی محافظت میکند.
این موضوع به میدان مغناطیسی زمین مربوط میشود، نیروی نامرئی که قطبنماها را تحت تأثیر قرار میدهد و از آهن و نیکل مذاب در هسته زمین منشا میگیرد. میدان مغناطیسی ما، ناحیهای به نام مگنتوسفر را ایجاد میکند که به عنوان سپری در برابر باد خورشیدی عمل میکند.
مگنتوسفر این ذرات را به دام انداخته و گاز بارداری به نام پلاسما را در خود نگه میدارد. وقتی باد خورشیدی به این سپر مغناطیسی برخورد میکند، این پدیده مشابه تغییر شکل یک قطره باران در زمان سقوط را به وجود میآورد. در سمت روز زمین، مگنتوسفر فشرده میشود و سمت شب آن بهسمت دمی کشیده میشود، که در نهایت شکلی مشابه قطره اشک به خود میگیرد.
این دنباله که به نام «مگنتوتیل» یا «مغناطیسدُم» شناخته میشود، ساختاری پایدار دارد، اما در برابر خشونت خورشید کاملاً ایمن نیست. به عنوان نمونه، در آوریل ۲۰۲۳، طوفانی خورشیدی به زمین برخورد کرد که موجب از هم گسستن مگنتوتیل شد.
به نقل از یک مقاله، در شرایط خاص، فشارهای مغناطیسی ناشی از طوفانهای خورشیدی میتوانند باعث تغییر شکل مگنتوسفر شوند. این رویداد به خوبی نشاندهنده پویایی و شکنندگی این سپر محافظتی است. باوجود نوسانات، دانشمندان برآورد کردهاند که باد خورشیدی میتواند مگنتوسدم را به فاصلهای معادل هزار برابر شعاع زمین بکشاند.
بر اساس توضیحات آژانس فضایی اروپا، این چالشها به دلیل اندازه بسیار بزرگ مگنتوتیل ایجاد میشود. بنابراین، دنباله نامرئی زمین همچنان یکی از بزرگترین و مرموزترین ساختارهای نزدیک به خانه ماست که رازهای زیادی را در بر دارد.
