**نگار علی** – پژوهش تازهای که توسط شرکت مایکروسافت در ارتباط با هوش مصنوعی زایشی (Generative AI) انجام شده، بازتابدهنده یک رویکرد جدید در ارزیابی تأثیر این تکنولوژی بر مشاغل است. این گزارش که برای نخستین بار به صورت عمومی منتشر شده، تأکید میکند که تحلیلهای مربوط به کاربردپذیری هوش مصنوعی نباید بهطور نادرست به معنای جایگزینی مشاغل تفسیر شوند. هدف این مطالعه بررسی کارایی هوش مصنوعی در انجام وظایف شغلی بهجای حذف کامل نیروی انسانی است.
**تفاوت بین کاربردپذیری و جایگزینی**
تحقیق مایکروسافت یک تمایز بنیادین را معرفی میکند: سنجش کاربردپذیری هوش مصنوعی به بررسی این میپردازد که مدلهای زبان بزرگ (LLM) نظیر کوپایلوت در چه حد میتوانند در فعالیتهای شغلی فعلی مفید واقع شوند.
**معیارهای سنجش کاربردپذیری**
سه معیاری که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته عبارتند از:
1. **سهم استفاده**: مدل زبان بزرگ برای انجام چه فعالیتهایی قابل استفاده است.
2. **میزان تکمیل اهداف**: ارزیابی موفقیت این استفادهها در تحقق اهداف کاربر.
3. **دامنه اثرگذاری**: بررسی اینکه چگونه مشاغل مختلف هوش مصنوعی را در وظایف خود کارآمد مییابند.
محققان بهصراحت اعلام کردهاند که این معیارها نمیتوانند جایگزینی شغل را پیشبینی کنند، زیرا ماهیت شغلها پیچیدهتر از آن است که با این شاخصها سنجیده شوند. بهعبارتی، موفقیت هوش مصنوعی در برخی وظایف بهمعنای حذف کل نقش انسانی نیست.
**محاسبه امتیاز کاربردپذیری هوش مصنوعی**
این گزارش بخشی از یک معیار دقیق به نام «امتیاز کاربردپذیری هوش مصنوعی» را معرفی میکند که براساس دادههای جمعآوریشده از فعالیتهای شغلی شکل میگیرد.
**اجزای نمره نهایی**
این نمره از دو بخش اصلی تشکیل شده است: نمره کاربردپذیری سمت کاربر و نمره کاربردپذیری عمل هوش مصنوعی. برای هر فعالیت، سه عامل مهم در نظر گرفته میشود:
– **میزان تکمیل هدف**: درصدی از مکالمات که توسط LLM به هدف کاربر پاسخ دادهشدهاند.
– **دامنه تأثیر**: سهمی از گفتگوها که تأثیر هوش مصنوعی در آنها مثبت ارزیابی شده است.
– **پوششدهی**: سهم استفاده از هوش مصنوعی در یک فعالیت کاری.
**منبع دادهها**
دادههای بنیادین این تحقیق از مکالمات کاربران با ابزار Bing Copilot در دوره زمانی ژانویه تا سپتامبر ۲۰۲۴ در ایالات متحده جمعآوری شده و پس از حذف اطلاعات حساس به تحلیل پرداخته شده است.
**نقشه کاربردپذیری هوش مصنوعی**
نتایج این پژوهش که به تحلیل بیش از ۲۰۰ هزار مکالمه در ۷۸۵ شغل پرداخته است، نشان میدهد که هوش مصنوعی زایشی بهطور نامتوازن بازار کار را تحت تأثیر قرار میدهد. نمره «امتیاز کاربردپذیری هوش مصنوعی» بهخوبی نمایانگر توانایی این تکنولوژی در پشتیبانی از وظایف روزمره در مشاغل مختلف است.### آمادگی هوش مصنوعی
برخی از گروههای شغلی، به ویژه آنهایی که به فعالیتهای اداری و تفکر وابسته هستند، امتیازهای بسیار بالایی را کسب کردهاند. این موضوع به این معناست که هوش مصنوعی میتواند در حال حاضر بخش عمدهای از کارهای آنها را تسهیل کند. در عوض، مشاغلی که نیازمند تعاملات حضوری، مراقبتهای فیزیکی یا وظایف غیرقابل پیشبینی هستند، در مقایسه با این گروهها، از کاربردپذیری کمتری برخوردارند.
مایکروسافت تأکید کرده است که این امتیازها تنها به بررسی میزان پشتیبانی هوش مصنوعی از یک نقش در زمان حاضر میپردازند و نمیتوانند به عنوان معیاری برای خطر جایگزینی یا از بین رفتن مشاغل مورد استفاده قرار گیرند. این امتیازها نشاندهنده این هستند که هوش مصنوعی تا چه اندازه میتواند به نقشهای مختلف کمک کند.
