**داوود مرادیان، کارگردان مستند «اشغال جزایر»، در گفتگو با مسیح فخر، بر لزوم توجه به ارتباط میان سینما، فرهنگ و امنیت ملی تأکید کرده و نسبت به نبود راهبرد مشخص در مدیریت فرهنگی و جشنوارههای سینمایی کشور ابراز نگرانی کرد. وی با اشاره به جشنواره کن و اعطای نخل طلا، اظهار میکند که برخی از مناسبات هنری جهانی میتواند در قالب پروژههای شکافساز اجتماعی تفسیر گردد. مرادیان بر ضرورت شیفت پارادایمی در سیاستگذاری فرهنگی و تقویت همبستگی ملی تأکید دارد و به بازخوانی نقش جشنوارهها در راستای منافع کلان کشور پرداخته است.**
**مستند «اشغال جزایر» در نهایت موفق به ورود به بخش رقابتی جشنواره نشد و تنها در بخش آوینی به نمایش درآمد. مرادیان در ارزیابی این تصمیم، بیان کرد که به نظر میرسد هیئت انتخاب نتوانسته است ارزیابی صحیحی از کار وی داشته باشد. وی خاطرنشان کرد که در جشنوارهها معمولاً هیئتهای انتخاب آثار را بر اساس معیارهای خاصی برمیگزینند و در سالهای اخیر ساختار هیئت انتخاب تغییر کردهاست.**
**او در ادامه اشاره کرد که در سال جاری هیچ جلسهای بین مشاوران هیئت انتخاب تشکیل نشده و این امر موجب بروز وضعیت نادرستی شده است. مرادیان همچنین به انتقاداتش نسبت به جشنواره کن و معیارهای انتخاب آن پرداخته و تأکید کرد که این جشنواره خود را به عنوان «آینه جهانی سینما» معرفی کرده و طرفدار آزادی بیان و تنوع است.**
**وی به بررسی آثار جعفر پناهی پرداخته و سؤال کرد که آیا این فیلم طبق قواعد هنری جشنواره کن باید مورد تقدیر قرار گیرد یا خیر. این کارگردان معتقد است رفتار جشنواره کن باید به عنوان ابزاری برای ایجاد شکاف و تفرقه در جامعه هنری ایران دیده شود. مرادیان در نهایت به تغییرات جشنوارههای داخلی و عدم وجود راهبرد مشخص اشاره کرد و خواستهای برای تحول به سمت جشنوارههایی با رویکرد مناسبتر بیان نمود.****تحلیلی بر جشنواره عمار و چالشهای مستندسازان ایرانی**
در مقاطع مختلف، جشنواره عمار به عنوان یک رویداد نوآور مورد توجه قرار گرفت، به ویژه در زمانی که بخشهای زیادی از جامعه به حاشیه رفته بودند و حاکمیت تنها پاسخهای سنتی ارائه میداد. این جشنواره که نخستین برنامه بدون ایدئولوژیهای شدید و با نگاهی ژورنالیستی به نیازهای موجود بود، با نقدهایی روبرو شد که بیشتر به موضوع آثار تا کیفیت آنها معطوف بود.
به اعتقاد برخی، کیفیت آثار ممکن است در دیدگاه هیات انتخاب متوسط ارزیابی شود. این نکته به این معنا نیست که نقصی در خود آنها وجود دارد، بلکه بیشتر نشاندهنده ضعف در درک «روح زمانه» توسط نهادهای انتخابی است. به گفته تحلیلگران، جشنوارههای خارجی به این مسائل توجه دارند، اما روندهای داخلی گاه به تصورات و ارزیابیهای تکنیکی بسنده میکنند و این امر خطر ناکی است.
در این فضا، برخی بر این باورند که جشنواره حقیقت نمیتواند صرفاً به «موضوعسازی» بپردازد و باید به «اعتباردهی» به آثار توجه بیشتری داشته باشد. آیا جشنواره باید در برابر بازنماییهای غیرواقعی از مشکلات ایرانیان منفعل بماند؟ آثار با موضوعاتی چون غزه و جزایر سهگانه باید در چارچوب راهبردهای امنیت ملی تحلیل شوند.
موضوع جزایر سهگانه از منظر فرهنگی نیز با حساسیتهایی مواجه است، اما همه متوجه اهمیت این موضوع نیستند. برخی گروهها که به تمامیت ارضی اهمیت میدهند، این موضوع را ابزاری برای همبستگی ملی میدانند و در فضایی دو قطبی، هر تعارضی ممکن است سبب بروز مشکلاتی شود.
در زمینه تولید مستندهای مرتبط، برخی مستندسازان با محدودیتهای ناشی از ملاحظات سیاسی مواجهند. چالشهایی مانند عدم دسترسی به آرشیوهای رسمی و فشارهای ناشی از انتقادات داخلی بر روند تولید آثار تأثیرگذارند. این فشارها از سوی افرادی است که از ساخت آثار حساس میترسند و تلاش میکنند مانع از تولید و انتشار افکار متفاوت شوند.
در نهایت، مستندهایی که با موضوعات ملی ساخته میشوند، غالباً از نقدهای سیاسی مستثنی میشوند، اما در آثار قبلی چنین الزامی وجود نداشته و برخی مستندسازان به دلیل ملاحظات سیاسی مجبور به تعدیل لحن و محتوا بودهاند. این وضعیت نشاندهنده چالشهای جدی است که مستندسازان ایرانی در خلق آثار خود با آن مواجه هستند.### دعوای ایران و بریتانیا؛ یک مستند جنجالی در بررسی ادعاهای تاریخی
در یک مستند جدید که عنوان «اشغال جزایر» را بر خود دارد، مولفان به بررسی روایتهای مختلف درباره این جزایر پرداختهاند. در این اثر، به ادعای اعراب مبنی بر اشغال جزایر توسط ایران پرداخته میشود و مستند به اسناد تاریخی که نشاندهنده اشغال این جزایر توسط بریتانیا است، تکیه میکند. به گفته سازندگان، اساساً امارات بهعنوان یک کشور مستقل وجود نداشته است که ادعایی درباره اشغال مطرح کند.
یکی از سازندگان مستند در خصوص دیدگاهش درباره این موضوع گفت که برایش ایران و منافع ملی اهمیت دارد و حاضر است در برابر نظرات مختلف ایستادگی کند. او همچنین به وجود خطراتی مانند تجزیه و حملات احتمالی اشاره کرد که باعث شده تا او به این پروژه بپردازد.
این مستند تلاش میکند تا با تحقیق و پژوهش حرفهای، کیفیت بالایی داشته باشد و در عین حال از نظر ملی و بینالمللی به موضوعات مرتبط با تمامیت ارضی بپردازد. سازندگان معتقدند که در این زمینه نیازی به ورود ایدئولوژیک نیست و میتوان با استناد به واقعیتهای تاریخی، موضوع را بررسی کرد.
سازندگان همچنین درباره تأثیر وضعیت مستند در جشنوارهها و بازخوردهای دریافتی اظهار نظر کردند. به گفته آنان، واکنشها عموماً مثبت و مشتاقانه بوده است و احساس وطندوستی در مقالات و نظرات پس از نمایش مستند مشاهده شده است.
بهعلاوه، در واکنشهایی از اکانتهای اماراتی، به نظر میرسد که این مستند نقطه حساسی را در ادعاهای منطقهای مورد بررسی قرار داده است.
سازندگان امیدوارند که این مستند بتواند تأثیری بر افکار عمومی و مسئولین داشته باشد و سبب تعریف جدیدی از همبستگی ملی شود، در عین حفظ ارزشهای فرهنگی و اسلامی.
