**خبرگزاری مهر** – **گروه سلامت:** وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به مناسبت هفته جهانی سوختگی، شعار «زنجیره امید؛ از مراقبت بالینی تا مراقبتهای اجتماعی» را برای تبیین اهمیت رویکردی جامع و انسانمحور در زمینه درمان و توانبخشی بیماران سوخته اعلام کرد. این شعار تأکید میکند که رسیدگی به بیماران فراتر از خدمات اورژانسی و درمانهای تخصصی بیمارستانی است و باید شامل ابعاد روانی، اجتماعی و حمایتی نیز باشد.
سوختگی به عنوان یکی از شدیدترین و گرانترین آسیبهای جسمی شناخته میشود که نه تنها بر سلامت فرد تأثیر میگذارد، بلکه خانواده و جامعه را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. آثار جسمی و روانی این نوع آسیب ممکن است سالها پس از وقوع حادثه باقی بماند و زندگی بیمار را با چالشهایی رو به رو کند. به همین دلیل، فرآیند درمان بیماران سوختگی تنها محدود به ترمیم زخم نیست، بلکه شامل مراحل چندگانهای است که از لحظه حادثه آغاز و تا بازگشت به زندگی عادی ادامه مییابد.
درمان سوختگی فقط به اتاق عمل و پانسمان محدود نمیشود. فرآیند بهبودی بیمار با مراقبتهای تخصصی پزشکی آغاز میشود و از جراحیهای ترمیمی، پیوند پوست، توانبخشی جسمی، حمایتهای روانی، بازتوانی اجتماعی و توانمندسازی اقتصادی پیگیری میشود. در این راستا، همکاری خانوادهها، گروههای مردمی، نهادهای حمایتی و رسانهها نقش مؤثری در تقویت این *زنجیره امید* ایفا میکنند.
به منظور تحقق این اهداف، وزارت بهداشت برنامههای گستردهای را برای ارتقاء خدمات درمانی، آموزش کادر درمان، توسعه مراکز سوختگی و ترویج فرهنگ پیشگیری از سوختگی در جامعه به اجرا گذاشته است. این وزارتخانه در همکاری با نهادهای اجتماعی و رسانهها تلاش میکند که آگاهی عمومی نسبت به عوامل خطر، روشهای پیشگیری و اهمیت مراقبتهای پس از درمان افزایش یابد.
به همین منظور گفتوگویی با **مهدی موسویزاده، فوق تخصص جراحی پلاستیک، ترمیمی و سوختگی** انجام شده است.
**سوال اول:** کدام نواحی بیشترین میزان سوختگی را دارند و بیشتر برای چه افرادی رخ میدهد؟
سوختگی در هر محیطی قابل وقوع است و عوامل متعددی مانند سوختگیهای حرارتی، شیمیایی و ناشی از جریان الکتریکی در ایجاد آن مؤثرند. سوختگی حرارتی ناشی از شعله، بخارات داغ یا حرارت بالا میتواند آسیبهای جدی به بدن وارد سازد و حتی در صورت نفوذ به سیستم تنفسی، تهدید کننده زندگی باشد.
**سوال دوم:** در اوضاع خانگی و عمومی، بیشترین عوامل مؤثر در وقوع سوختگی چه هستند؟
یکی از دلایل رایج سوختگی در منازل و مدارسی که با تجهیزات غیراستاندارد استفاده میشوند، مربوط به بخاریها و وسایل گرمایشی است. متأسفانه در سالهای اخیر، حوادث عجیبی در مدارس رخ داده که به سوختگی شدید تعدادی از دانشآموزان منجر شده است. همچنین، استفاده غیرمناسب از گازهای خانگی و وسایل گرمایشی غیراستاندارد میتواند به آتشسوزی و مرگ و میر منتهی شود، لذا فرهنگسازی و آموزش ایمنی در محیطهای خانگی بسیار ضروری است.### اهمیت مدیریت سوختگی در محیطهای کاری و درمان آن
سوختگیها بهویژه در محیطهای کار، از جمله چالشهای جدی ایمنی محسوب میشوند. افرادی که با مواد شیمیایی یا برق در ارتباط هستند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. مواد شیمیایی با خواص اسیدی و قلیایی میتوانند سوختگیهای شدید ایجاد کنند و برق بالا، بهویژه برقهای فشار قوی، میتواند تهدیدی بسیار جدی باشد. برای جلوگیری از این حوادث، رعایت نکات ایمنی و استانداردها در همه فعالیتها ضروری است.
### نکات کلیدی درباره جراحیهای ترمیمی
جراحیهای ترمیمی و پیوند پوست میتوانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران سوختگی کمک کنند، اما نمیتوانند به بازگشت کامل به حالت اولیه بینجامند. بسیاری از این بیماران به مراقبتهای ویژه و طولانیمدت نیاز دارند. این تصور که جراحان پلاستیک توانایی درمان همه سوختگیها را دارند، اشتباه است و اغلب نتایج مطلوب بهدست نخواهد آمد.
### پوشش بیمه برای درمان سوختگی
در بسیاری از بیمارستانهای دولتی و دانشگاهی، بیمهها بخش مهمی از هزینههای درمان و جراحیهای ترمیمی را پوشش میدهند؛ اما هزینهها همچنان بالا است و حمایت مالی قابل توجهی در بهبودی بیماران کافی نیست. افزایش آگاهی عمومی و اتخاذ تدابیر ایمنی از جمله استفاده از تجهیزات استاندارد در محیطهای کار و خانه میتواند به شکل قابل توجهی از بروز سوختگیها بکاهد.
### چالشهای تجهیزات و مراکز درمانی
خوشبختانه بیمارستانها به درمان بیماران سوختگی پرداخته و امکانات لازم را دارند. با این حال، برای انجام جراحیهای خاص، ممکن است با کمبود تجهیزات ویژه به دلیل تحریمها مواجه شویم. ایجاد مراکز استاندارد سوختگی در کشور یک ضرورت است، چرا که کشورهای همسایه تجهیزات و امکانات بهروزتری در این زمینه دارند.
### وضعیت مراکز درمانی سوختگی در تهران
نداشتن یک مرکز سوختگی استاندارد حتی در تهران، پایتخت ایران، پوئنگی جدی است که نیازمند توجه مسئولان است. وجود مراکز استاندارد میتواند به کاهش مرگ و میر و عوارض جانبی ناشی از سوختگی کمک کند و بهبودی قابل توجهی را برای بیماران به ارمغان آورد.
