به گزارش خبرگزاری فارس، پس از 80 سال، مأموریت محرمانه افسران شوروی در تهران بهصورت علنی منتشر شده است. این اسناد به روایت تأمین امنیت رهبران متفقین در جریان جنگ جهانی دوم میپردازند. سازمان امنیت فدرال روسیه بیسابقه اقدام به انتشار مستنداتی کرده که به پشتصحنه کنفرانس تهران، یکی از تجمعات کلیدی رهبران جهان در زمان جنگ جهانی دوم، میپردازد.
ایران در تاریخ 3 شهریور 1320 (25 اوت 1941) بهطور همزمان از شمال توسط ارتش سرخ شوروی و از جنوب توسط نیروهای بریتانیایی اشغال شد. ارتش پهلوی به سرعت تسلیم شد و به متفقین سلاحها و پادگانها را تحویل دادند. کنفرانس تاریخی تهران از 6 تا 9 آذر 1322 (28 نوامبر تا 1 دسامبر 1943) با حضور روزولت، چرچیل و استالین برگزار شد.
براساس اسناد تازه منتشرشده، از اوت 1943، استالین تهران را بهعنوان گزینهای برای برگزاری کنفرانس در نظر گرفت. در تاریخ 8 نوامبر همان سال، تصمیم نهایی برای برگزاری این کنفرانس در تهران اتخاذ شد و این عملکرد به عنوان یک نقطه عطف در جنگ جهانی دوم شناخته شد.
سندها حاکی از آن هستند که پیش از برگزاری کنفرانس، یک گروه از افسران ارشد اطلاعات شوروی بهطور مخفیانه به تهران اعزام شدند تا وضعیت امنیتی این شهر را بررسی کنند. این تیم پس از چند روز شناسایی میدانی، گزارشی دقیق تحت عنوان «نتایج کار انجامشده در تهران» تهیه کردند که بخشهایی از آن اکنون در دسترس قرار دارد.
در این گزارش، جزئیات وضعیت امنیتی سفارت شوروی، از جمله وضعیت بناها، مسیرهای رفتوآمد و نقاط استقرار نیروهای محافظ بهطور مفصل تشریح شده است. مسئولیت اجرای برنامه امنیتی به عهده «پیوتر فیدوتوف»، رئیس اداره دوم (ضدجاسوسی) NKGB بود.
اسناد حاکی از آن است که تا نوامبر 1943، تهران آرام بود، اما این آرامش بهواسطه تدابیر امنیتی اتخاذشده از سوی دولت ایران به وجود آمد. در اوت 1942، اعضای حزب «ملیون ایران» که وابسته به آلمان بودند، به استناد اطلاعات سرویسهای بریتانیا و شوروی، بازداشت شدند.
در سپتامبر 1943، روزنامه ایزویستیا گزارشی مبنی بر شناسایی یک شبکه جاسوسی آلمانی در ایران منتشر کرد و تنها دو روز بعد، ایران به آلمان نازی اعلام جنگ کرد. در همان اوت 1943، سرویسهای ضدجاسوسی بریتانیا و شوروی توانستند باقیمانده شبکه اطلاعاتی آلمان را در تهران نابود کنند.
سؤالی که مطرح میشود این است که چرا آلمانها موفق به شناسایی زمان برگزاری کنفرانس نشدند. با وجود اینکه رسانهها احتمال دیدار استالین و دیگر رهبران را مطرح کرده بودند، مراقبتهای شدید امنیتی در این مدت مانع از هرگونه تلاش برای شناسایی این نشست گردید.در گزارشی جدید، مشخص شده است که سرویس اطلاعاتی آلمان در شناسایی زمان و مکان نشست تاریخی رهبران بریتانیا، آمریکا و اتحاد شوروی ناتوان بوده است. اسناد منتشر شده از سوی روسیه به این ناکامی اشاره کرده و آن را ناشی از «اقدامات هماهنگ امنیتی» میداند. این اقدامات امنیتی توسط نهادهای امنیتی شوروی و همپیمانان آنها صورت گرفته است.
بر اساس اعلام رسمی سازمان امنیت فدرال روسیه، برگزاری کنفرانس بدون هیچ حادثهای به لطف تدابیری که توسط دستگاههای امنیتی شوروی و دیگر کشورها اتخاذ شده، امکانپذیر شده است.
تحلیل نهایی این اسناد نشان میدهد که سرویسهای امنیتی شوروی توانستهاند مأموریتی «بسیار پیچیده» را به طور کامل و با موفقیت اجرا کنند. این مأموریت به رغم وجود تهدیدات امنیتی متعدد، امنیت سه رهبر جهان را در تهران فراهم آورده است.
