ناصرالدینشاه قاجار در خاطرات خود به تاریخ شنبه، ۱۲ رمضان ۱۲۸۷ (۱۵ آذر ۱۲۴۹) به سفر خود به نجف اشرف اشاره کرد. او اظهار داشت که نخستین توقف آنها در خانشور و فاصله ۶ فرسنگی بود. سوار بر کالسکه، به سمت مشرق در حرکت بودند و حسامالسلطنه و برخی مقامات دیگر در کنار او حضور داشتند. مسیر به گونهای بود که برای کالسکه مناسب و راحت بود. در طول راه، مشاهده شد که چند ریشه و کُنده خرما جوانه زدهاند و همچنین صحرا با بوتههایی پوشیده شده بود.
در این سفر، ایلات اعراب شامل قبیلههای هندیه و بنیحسن به چشم میخوردند و تعدادی از آنها سلاح به همراه داشتند. بعد از ناهار و عبور از جاده جعده، گروهی از همراهان حاضر بودند و بعضی از شکارها به نمایش درآمد. ناصرالدینشاه به دیدن پرندگان و شکارهای دیگر پرداخت و در نواحی نزدیک به آب، به تماشای مناظر پرداخت.
در ادامه سفر و پس از مدتی، به برکهای با آب شیرین و چمنزار رسیدند که مناظر زیبایی داشت. او در این منطقه اشاره کرد که آب احتمالاً از فاضلاب فرات نشأت گرفته و در حال تشکیل یک مرداب است. همچنین وجود برجهایی تاریخی در دورنمای آنجا مورد توجه قرار گرفت.
پس از استراحت و خوردن هندوانه، ناصرالدینشاه به نماز پرداخته و دوباره سوار کالسکه شدند. با نزدیکشدن به غروب، همگی به خانشور رسیدند که مانند یک قلعه مستحکم به نظر میرسید و ساخت آن به دورههای گذشته برمیگشت.
در پایان شب، آنها پس از صرف شام به استراحت پرداختند و ناصرالدینشاه اشاره کرد که روز گزشته، در طول سفر کلاغهای زیادی مشاهده شده است.
منبع: روزنامه خاطرات ناصرالدینشاه قاجار، به کوشش مجید عبدامین.
