**غزال زیاری**: مورچهها، این موجودات بیصدا اما تأثیرگذار، در زمرهی موجوداتی هستند که به شکلگیری جهان کمک میکنند. ادوارد اُ. ویلسون، زیستشناس مشهور، در توصیف مورچهها گفته است: «این موجودات کوچک، دنیا را به چرخش درمیآورند». این جمله در نظر گرفتن گستردگی بینظیر مورچهها بر کره زمین، کاملاً معنیدار است.
طبق برآوردهای انجام شده در سال ۲۰۲۲، تعداد مورچهها در زمین به رقم شگفتانگیز ۲۰ کوادریلیون میرسد که معادل ۲۰ میلیون میلیارد است. زیستتودهی خشک این موجودات به ۱۲ مگاتن کربن میرسد که از مجموع وزن پرندگان و پستانداران وحشی بیشتر است. با این حال، بسیاری از محققان بر این باورند که این تخمین ممکن است کمتر از واقعیت باشد.
توزیع مورچهها بر روی زمین یکنواخت نیست؛ بسیاری از آنها در جنگلهای استوایی و ساواناهای گرمسیری سکونت دارند، در حالی که تراکم برخی از گونهها در جنگلها به مراتب بیشتر از بقیه زیستگاهها است. با این حال، هنوز دادههای کافی درباره تعداد دقیق مورچهها در بسیاری از مناطق وجود ندارد و تنوع گونهها به مراتب بیشتر از آمار فعلی است.
از میان بیش از ۱۵,۷۰۰ گونه و زیرگونه شناساییشده، مورچهها تقریباً در همه جا، از صحراهای داغ تا جنگلهای بارانی و حتی در خانههای انسانها زندگی میکنند. تنها مناطق بدون گزارش از وجود مورچه، شامل قطب جنوب، بخشهایی از پلینزی شرقی، ایسلند، گرینلند و برخی جزایر دورافتاده هستند.
تحقیقات اخیر نشان میدهد که مورچهها در طول ۶۰ میلیون سال گذشته به موازات گیاهان تکامل یافتهاند. با ایجاد جنگلهای مرطوب، برخی از آنها لانههای خود را به درختان منتقل کردند و با گسترش گیاهان گلدار به مناطق خشکتر، مورچهها نیز به آن سمت حرکت کردند. این همتکاملی به تنوع شگفتانگیز امروزی آنها انجامیده است.
برای آشنایی بیشتر با پراکندگی جهانی مورچهها و بررسی گونههای مختلف آنها در نقاط مختلف دنیا، میتوانید به ادامه مقاله مراجعه کنید.
